Spis treści
Gdy mózg działa w „trybie awaryjnym”
Kiedy śpisz mniej niż 6 godzin, Twój mózg nie ma czasu na pełną regenerację. To tak, jakby próbować codziennie ładować telefon tylko do 40%. Efekt? Szybciej się rozładowuje, działa wolniej i popełnia błędy.
Według naukowców, już po dwóch tygodniach spania po 6 godzin dziennie efekt dla organizmu jest podobny do tego, jak gdybyśmy całkowicie nie przespali nocy. Pogarsza się koncentracja, pamięć krótkotrwała i zdolność logicznego myślenia.
Zmiany w pamięci i emocjach
Sen to czas, w którym mózg porządkuje wspomnienia i „przenosi” informacje z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej. Gdy śpimy za mało, proces ten zostaje zakłócony. W praktyce oznacza to, że trudniej nam się uczyć, szybciej zapominamy i częściej mamy wrażenie „mgły mózgowej”.
Co więcej, niedobór snu wpływa też na emocje. Aktywność ciała migdałowatego – części mózgu odpowiedzialnej za reakcje emocjonalne – wzrasta nawet o 60% przy niewyspaniu. To dlatego po zarwanej nocy łatwiej wybuchamy złością, jesteśmy bardziej drażliwi i reagujemy przesadnie na drobne problemy.
Brak snu a ryzyko chorób neurologicznych
Naukowcy zwracają uwagę, że chroniczny brak snu zwiększa ryzyko poważnych chorób mózgu. W czasie snu aktywuje się tzw. układ glimfatyczny – system „sprzątania” mózgu z toksyn i białek, które w nadmiarze mogą przyczyniać się do rozwoju choroby Alzheimera czy Parkinsona.
Śpiąc mniej niż 6 godzin, odbieramy mózgowi szansę na ten proces. Z czasem może to prowadzić nie tylko do pogorszenia pamięci, ale i do trwałych zmian neurologicznych.
Ile snu naprawdę potrzebujemy?
Specjaliści zalecają dorosłym osobom od 7 do 9 godzin snu na dobę. To nie przypadek – właśnie taki czas pozwala mózgowi przejść przez wszystkie fazy snu: od płytkiego, przez głęboki, aż po REM, w którym konsolidują się wspomnienia i emocje.
„Nadrabianie” snu w weekend nie jest wystarczające. Choć pomaga nieco zmniejszyć deficyt, nie jest w stanie cofnąć skutków długotrwałego niedoboru snu. Najlepszym rozwiązaniem jest regularny, zdrowy rytm – kładzenie się i wstawanie o podobnej porze każdego dnia.
Co możesz zrobić dla swojego mózgu?
Unikaj ekranu tuż przed snem – niebieskie światło z telefonu czy laptopa hamuje wydzielanie melatoniny.
Zadbaj o rutynę – chodź spać i wstawaj o tej samej porze, nawet w weekendy.
Stwórz „sypialnię przyjazną snu” – ciemność, cisza i odpowiednia temperatura mają ogromne znaczenie.
Zrezygnuj z kawy późnym popołudniem – kofeina utrzymuje się we krwi nawet 6–8 godzin.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak