Spis treści
- Jak powstają ciemne przebarwienia?
- Czy takie przebarwienia są niebezpieczne i jakie są czynniki ryzyka wystąpienia hiperpigmentacji?
- Czy plamy starcze są niebezpieczne?
- Jak czynniki środowiskowe wpływają na zaburzenia pigmentacji?
- Co pomaga na hiperpigmentację?
- Jak znaleźć odpowiednie w leczeniu przebarwień?
Jak powstają ciemne przebarwienia?
Ciemniejsze obszary na skórze nazywane są hiperpigmentacją i są spowodowane nierównomiernym rozmieszczeniem melaniny, pigmentu nadającego naszej skórze kolor. Kiedy melanocyty, czyli wyspecjalizowane komórki skóry, są wystawione na działanie promieni UV, produkują melaninę i rozprowadzają ją do około 35 otaczających komórek, gdzie pigment chroni jądro komórkowe, a tym samym materiał genetyczny, przed promieniowaniem. Kiedy pigment jest równomiernie rozłożony, skóra wygląda na zdrową i lekko opaloną. Jednak różne czynniki mogą prowadzić do nierównomiernego rozłożenia. Rezultatem są widoczne, ciemne plamy.
Czy takie przebarwienia są niebezpieczne i jakie są czynniki ryzyka wystąpienia hiperpigmentacji?
Zazwyczaj są to normalne reakcje skóry na promieniowanie UV, które może być uciążliwe pod względem estetycznym i źródłem stresu psychologicznego dla niektórych osób. Jeśli jednak zauważysz zmianę koloru, kształtu lub rozmiaru plamy, albo jeśli nagle pojawi się wiele nowych plam, powinieneś udać się na badanie do dermatologa. Zmiany hormonalne są częstą przyczyną zaburzeń pigmentacji, zwłaszcza melasmy, zwanej potocznie „maską ciążową”. Ta forma hiperpigmentacji jest często wywoływana przez światło słoneczne w czasie ciąży, podczas przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych lub w okresie menopauzy w trakcie hormonalnej terapii zastępczej. Zazwyczaj pojawia się na policzkach, czole, górnej wardze lub nosie. Kobiety znacznie częściej chorują na melasmę niż mężczyźni. Również predyspozycje genetyczne odgrywają kluczową rolę. Częstość występowania zaburzeń pigmentacyjnych jest bardzo zróżnicowana w zależności od regionu i rodzaju skóry. Ciemniejszy typ skóry nie chroni przed melasmą, nawet jeśli jest ona bardziej widoczna kosmetycznie u jaśniejszych typów skóry. Wiek również odgrywa rolę. Wraz z wiekiem melanina jest rozprowadzana przez melanocyty do mniejszej liczby otaczających ją komórek. U osób starszych, narażonych na dużą ekspozycję na słońce, czasami pojawia się efekt konfetti: naprzemiennie pojawiające się jasne i ciemne plamy.
Czy plamy starcze są niebezpieczne?
Plamy starcze – znane również jako plamy soczewicowate – rozwijają się głównie na obszarach silnie narażonych na słońce, takich jak kości policzkowe, grzbiety dłoni czy przedramiona, i świadczą o długotrwałym uszkodzeniu skóry spowodowanym promieniowaniem UV. Początkowo są nieszkodliwe, ale w rzadkich przypadkach mogą przekształcić się w nowotwór skóry zwany czerniakiem soczewicowatym. Dlatego należy je regularnie badać.
Jak czynniki środowiskowe wpływają na zaburzenia pigmentacji?
Nic dziwnego, że światło słoneczne może powodować zmiany skórne. Istnieją jednak inne czynniki, które mogą podrażniać skórę i zaostrzać zaburzenia pigmentacji. Należą do nich drobne cząstki stałe w postaci zanieczyszczeń, takich jak tlenki azotu ze spalin. Dlatego dokładne oczyszczenie twarzy wieczorem w celu usunięcia tych cząstek jest niezbędne. Niebieskie światło, takie jak emitowane przez komputery czy smartfony, może również zaostrzać zaburzenia pigmentacji. Dlatego dermatolodzy zalecają osobom podatnym na melasmę stosowanie specjalnych kremów z filtrem przeciwsłonecznym, które oprócz promieniowania UV chronią również przed światłem niebieskim, czyli z filtrem HEV.
Co pomaga na hiperpigmentację?
Istnieje wiele metod leczenia hiperpigmentacji – od kremów i laserów po terapie systemowe. Kremy i preparaty do stosowania miejscowego. Kremy zawierające składniki takie jak kwas retinowy, witamina C lub hydrochinon mogą hamować pigmentację i rozjaśniać skórę. Hydrochinon jest bardzo skuteczny, ale powinien być stosowany tylko przez ograniczony czas, ponieważ może powodować podrażnienia skóry. Terapia laserowa. Lasery mogą skutecznie leczyć melasmę, ale wybór odpowiedniego lasera jest kluczowy, ponieważ niektóre urządzenia mogą nasilać problem. Lasery dają szczególnie dobre rezultaty na jaśniejszych typach skóry. W przypadku ciemniejszej skóry istnieje ryzyko, że laser wywoła stan zapalny, który może zaostrzyć przebarwienia. Terapie systemowe. Kwas traneksamowy może pomóc w leczeniu melasmy. Blokuje procesy zapalne, jednak w postaci tabletek niesie ze sobą ryzyko zakrzepicy i jego stosowanie powinno odbywać się pod nadzorem lekarza. Ochrona przeciwsłoneczna. Osoby z melasmą powinny stosować krem z filtrem przeciwsłonecznym przez cały rok, najlepiej z filtrem światła niebieskiego. Jest to szczególnie ważne podczas terapii, ponieważ skóra staje się jeszcze bardziej wrażliwa na promieniowanie UV.
Jak znaleźć odpowiednie w leczeniu przebarwień?
Większość kremów i serum do leczenia przebarwień jest dostępna bez recepty, ale są one również drogie. Ich skuteczność jest potwierdzona, jednak są one mniej skuteczne niż leki na receptę, takie jak hydrochinon czy kwas traneksamowy. Ważne: sam krem zazwyczaj nie wystarcza. Szczególnie w leczeniu uporczywej melasmy, lekarze zalecają połączenie kilku terapii, aby zablokować powstawanie nowej melaniny, pobudzić odnowę skóry i zahamować rozpad istniejącego pigmentu. Dzięki odpowiedniemu połączeniu terapii pierwsze efekty leczenia można często zobaczyć już po czterech do sześciu tygodniach. Niestety po ustąpieniu, przebarwienia mogą powrócić. Dlatego konieczna jest całoroczna ochrona skóry.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak