
Spis treści
Mowa o zapaleniu płuc. WHO szacuje, że w zeszłym roku zapaleniem płuc zaraziło się 10,7 mln osób: 5,8 mln mężczyzn, 3,7 mln kobiet i 1,2 mln dzieci. Liczba zgonów na zapalenie płuc spadła w zeszłym roku w porównaniu z 2023 rokiem o 3 proc., zaś samych zakażeń było mniej o 2 proc.
- Cięcia budżetowe i utrzymujące się czynniki epidemiczne grożą zniweczeniem tych osiągniętych ciężką pracą postępów, ale dzięki zaangażowaniu politycznemu, wspieraniu inwestycji i międzynarodowej solidarności możemy odwrócić tendencję i wyeliminować raz na zawsze tę prastarą plagę – podkreśliła szefowa wydziału HIV, zapalenia płuc, żółtaczki i chorób przekazywanych drogą płciową w WHO Tereza Kasaeva.
Od 2020 roku suma przeznaczana na walkę z zapaleniem płuc utrzymuje się na stałym poziomie i wynosiła w zeszłym roku 5,9 mld dolarów (na zapobieganie, diagnostykę i leczenie). Jest to kwota dużo niższa od potrzeb, szacowanych na 22 mld dol. rocznie do 2027 roku.
Zapalenie płuc – jakie są przyczyny?
Zapalanie płuc (pneumonia) to stan zapalny płuc, w którym drobne pęcherzyki płucne wypełniają się płynem lub ropą, co utrudnia wymianę gazową i prowadzi do niedotlenienia organizmu. Przyczyną mogą być bakterie, wirusy lub rzadziej grzyby. Choroba może być wywołana w warunkach domowych (zapalenie płuc "społeczne") lub szkolę — np. w szpitalu (zapalenie płuc szpitalne), z cięższym przebiegiem.
Objawy zapalenia płuc
Objawy mogą się różnić w zależności od wieku pacjenta, czynnika chorobotwórczego oraz ogólnego stanu zdrowia, Najczęściej są to:
Kaszel – suchy lub z odkrztuszaniem plwociny,
Gorączka i dreszcze,
Ból w klatce piersiowej, nasilający się przy głębszym oddechu lub kaszlu,
Duszność lub przyspieszony oddech, uczucie braku powietrza,
Ogólne osłabienie, zmęczenie, czasami splątanie (zwłaszcza u osób starszych).
U dzieci może wystąpić szybki oddech, cofanie się żeber przy oddychaniu, brak apetytu.
Czynniki ryzyka i podatność na infekcję
Nie każdy zachoruje z takim samym prawdopodobieństwem. Do grup podwyższonego ryzyka należą:
- Dzieci poniżej 5 roku życia oraz osoby powyżej 65 roku życia.
- Osoby z chorobami przewlekłymi: przewlekła choroba płuc (np. Przewlekła obturacyjna choroba płuc — POChP, astma), cukrzyca, choroby serca, osłabiony układ odpornościowy.
- Palacze tytoniu oraz osoby narażone na dym papierosowy lub zanieczyszczenia powietrza.
- Osoby narażone na złe warunki życiowe (przeludnienie, słaba wentylacja pomieszczeń, niska jakość powietrza, niedożywienie (u dzieci)).
Jak zapobiec zakażeniu?
Zapalenie płuc może być całkowicie możliwe do uniknięcia. Ważne są:
- Szczepienia: Istnieją szczepionki przeciwko wybranym bakteriom i wirusom, które są częstą przyczyną zapalenia płuc (np. przeciwko Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae type b, wirusowi grypy).
- Odpowiednia higiena: częste mycie rąk, unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorującymi na infekcje dróg oddechowych, zasłanianie ust i nosa przy kaszlu/kichaniu.
- Unikanie palenia tytoniu i dymu papierosowego – szczególnie ważne dla ochrony dróg oddechowych.
- Poprawa jakości powietrza w pomieszczeniach – zapewnienie odpowiedniej wentylacji, unikanie zanieczyszczeń – szczególnie w domach i szkołach.
- Wzmacnianie ogólnej odporności: zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, dbanie o choroby przewlekłe – wszystko to zmniejsza ryzyko powikłań.
U dzieci – karmienie piersią (jeśli możliwe), co wspiera odporność.
Dlaczego wczesne rozpoznanie i leczenie są tak istotne?
Im szybciej rozpoznane zostanie zapalenie płuc, tym większe szanse na pełne wyleczenie i zmniejszenie ryzyka powikłań (np. niewydolności oddechowej, sepsy). Światowe dane pokazują, że opóźnienie w leczeniu zwiększa śmiertelność.
Leczenie w zależności od przyczyny może obejmować antybiotyki (przy infekcji bakteryjnej), leki przeciwwirusowe, tlenoterapię, hospitalizację u osób z ciężkim przebiegiem.




