
Spis treści
Każdej jesieni dynie niezawodnie szturmują Instagram i TikToka. To przeważnie pomarańczowe warzywo jest doskonałym tłem do kolorowych zdjęć, a jego kształty – od cebulowych po kunsztownie wygięte – przyciągają wzrok. Ale dynie to nie tylko gwiazdy mediów społecznościowych. Dynie są również układane w kunsztowne stosy, wypełniając całe wystawy niczym rzeźby.
Dynia na talerzu
Dynia z pewnością nie jest gęsta energetycznie; 100 gramów miąższu zawiera mniej niż 30 kalorii. Podobnie jak jej krewni, ogórki i melony, dynia składa się głównie z wody. Przez długi czas dynie nie budziły większego zainteresowania rolników. Kiedy warzywo, kilkaset lat temu dotarło z Ameryki Południowej do Europy, uprawiano je głównie jako źródło energii. W przeszłości jedzenie oznaczało przede wszystkim spożycie kalorii. Dynie zawierają jednak niewiele białka i węglowodanów, a prawie wcale tłuszczu – co czyniło je wówczas nieatrakcyjnymi. Obecnie kalorie nie są już towarem deficytowym. Każdy, kto gotuje potrawy z dynią, doświadczy tego samego rozgrzewającego uczucia na talerzu, co w przypadku innych sycących dań jesienno-zimowych – ale bez obawy o przytycie. Jednak nie tylko to sprawia, że niskokaloryczna dynia jest kandydatką do galerii superproduktów; ważne są również zawarte w niej składniki odżywcze.
Właściwości zdrowotne dyni
Po pierwsze, dynia zawiera często zachwalany błonnik wspomagający trawienie; to jesienne warzywo może również chronić komórki i zawiera sporo potasu — choć mniej niż na przykład banany czy szpinak, które są jeszcze bardziej pomocne w utrzymaniu zdrowej równowagi płynów. To, co czyni dynię prawdziwie cenną i nadaje jej również pomarańczowy kolor to karotenoidy, barwniki roślinne, które nadają naturalny żółty, czerwony, a nawet pomarańczowy kolor. Większość odmian dyni zawiera szczególnie dużo beta-karotenu, chociaż dynia Hokkaido zawiera znacznie więcej karotenoidów niż odmiana dyni zwyczajnej. Karotenoidy nie tylko nadają dyniom kolor, ale są również zdrowe: uważa się je za antynowotworowe i chronią przed chorobami układu krążenia – zwłaszcza beta-karoten, prekursor witaminy A, który występuje w dyniach w dużych ilościach. Karotenoidy wspierają również zdrową florę jelitową. Pestki dyni są doskonałym źródłem składników odżywczych: są nie tylko pyszne, ale i znacznie bardziej kaloryczne niż miąższ dyni. Olej tłoczony z pestek dyni zawiera nie tylko dużo witaminy E, ale także składa się w około 80% ze zdrowych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Badanie przeprowadzone na chorych myszach wykazało, że zmiana diety z niezdrowych tłuszczów na zdrowy olej z pestek dyni poprawiła ich zaburzony metabolizm lipidów we krwi. Olej z pestek dyni virgin najbardziej pomógł myszom otyłym: zmniejszył stan zapalny w wątrobie i naczyniach krwionośnych, a tętnice u myszy nie zatykały się tak szybko.
Jeśli więc właśnie pędzisz do supermarketu, prawdopodobnie najlepiej będzie kupić olej z pestek dyni virgin. I nie zapomnij wrzucić do koszyka dyni Hokkaido do przygotowania pysznego risotto. Miękka skora tej dyni jest jadalna i zawiera prawie pięć razy więcej beta-karotenu niż miąższ dyni – a ta zdrowa substancja nie traci się podczas gotowania.
Przepis na risotto z pieczoną dynią (dla 4 osób)
Składniki: - 1 mała dynia Hokkaido, - 1 główka czosnku, - 2 łyżki oliwy z oliwek do pieczenia + 2 łyżki do risotto, - 1 cebula, - ½ łodygi selera naciowego, - 250 – 300 g ryżu do risotto, - 100 ml białego wina, - 1 l bulionu warzywnego, - 2 łyżki masła, - 20 liści szałwii, - 80 g startego parmezanu.
Wykonanie: Przekrój dynię Hokkaido na pół, usuń pestki i pokrój ją na kawałki wielkości kęsa, przekrój całą główkę czosnku (wraz ze skórką) na pół w poprzek, ułóż dynię i czosnek na blasze do pieczenia, skrop 2 łyżkami oliwy z oliwek i piecz w temperaturze 200 stopni Celsjusza przez około 20 minut. W międzyczasie drobno posiekaj cebulę i seler i podsmaż w dużym garnku na 2 łyżkach oliwy z oliwek. Dodaj ryż. Zalej białym winem i wymieszaj. Stopniowo dodawaj połowę gorącego bulionu warzywnego i gotuj na wolnym ogniu cały czas mieszając aż ryż wchłonie cały płyn. Wyjmij dynię i czosnek z piekarnika, wyciśnij miękkie ząbki ze skórki, zmiksuj dynię i czosnek z resztą bulionu, dodaj puree do risotto i gotuj na wolnym ogniu, ciągle mieszając. Pokrój połowę liści szałwii w paski, drugą połowę zostaw w całości (do dekoracji). Na patelni rozpuść masło, wymieszaj pokrojone listki szałwii z gorącym masłem i smaż aż zacznie pachnieć. Rozpuszczone masło z szałwią dodaj do risotto, posyp parmezanem i wymieszaj. Dopraw solą i pieprzem. Posyp risotto całymi listkami szałwii. Smacznego!