
Spis treści
Lęk to nie tylko emocja – to reakcja całego organizmu, zaś jego przewlekłe działanie może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jakich?
Serce bije szybciej… i mocniej
Gdy czujemy lęk, organizm uruchamia reakcję „walcz lub uciekaj”. Nadnercza wydzielają adrenalinę, co podnosi ciśnienie i przyspiesza rytm serca. Krótkotrwałe przyspieszenie tętna jest naturalne, ale przewlekły lęk może prowadzić do nadciśnienia, arytmii i zwiększonego ryzyka chorób serca.
Układ pokarmowy „przeżywa stres”
Nie bez powodu w stresujących sytuacjach odczuwamy ucisk w żołądku, nudności czy biegunkę. Lęk wpływa na produkcję kwasu żołądkowego, zmienia pracę jelit i może nasilać objawy zespołu jelita drażliwego (IBS). Przewlekły stres i lęk mogą też zaburzać wchłanianie składników odżywczych i prowadzić do problemów trawiennych.
Napięte mięśnie
Kiedy czujemy lęk, mięśnie automatycznie napinają się, przygotowując ciało do działania. Jeśli reakcja ta powtarza się codziennie, prowadzi do przewlekłego napięcia mięśniowego, zwłaszcza w szyi, barkach i plecach. W efekcie mogą pojawić się bóle głowy typu napięciowego, drętwienie kończyn czy problemy z kręgosłupem.
Oddech staje się szybszy, płytszy, nerwowy
Lęk przyspiesza oddech, a czasem wywołuje hiperwentylację. Płytki, szybki oddech powoduje zmiany w poziomie tlenu i dwutlenku węgla we krwi, co może wywoływać zawroty głowy, drżenie mięśni, a nawet uczucie duszności. Długotrwałe zaburzenia oddechu wpływają też na poziom energii i zdolność koncentracji.
Układ odpornościowy „słabnie”
Przewlekły lęk i stres działają immunosupresyjnie – organizm produkuje mniej limfocytów, mniej skutecznie zwalcza infekcje i wolniej się regeneruje. Osoby żyjące w ciągłym lęku częściej chorują na przeziębienia i infekcje wirusowe, a procesy gojenia ran są spowolnione.
Hormony na huśtawce
Chroniczny lęk powoduje także nadmierne wydzielanie kortyzolu – hormonu stresu. Nadmiar kortyzolu może prowadzić do przyrostu masy ciała, problemów ze snem, zaburzeń nastroju, a nawet zwiększonego ryzyka cukrzycy typu 2.
Jak dbać o ciało, gdy lęk nie daje spokoju?
Przy silnym i chronicznym odczuwaniu lęku warto sięgnąć po:
- ćwiczenia oddechowe i medytację (pomagają obniżyć napięcie mięśni i przywrócić równowagę hormonalną),
- ruch (regularne spacery, joga czy trening siłowy rozluźniają mięśnie i poprawiają nastrój dzięki endorfinom),
- sen i higienę snu (przewlekły lęk łatwiej opanować, gdy organizm odpoczywa w nocy),
- świadome odżywianie (unikanie nadmiaru kofeiny i cukru może zmniejszyć napady lęku).
- wsparcie psychologiczne (terapia poznawczo-behawioralna lub rozmowa z psychologiem pomagają zmienić schematy myślowe wywołujące przewlekły lęk).
Warto pamiętać, że lęk to zjawisko, które odczuwane jest przez cały organizm - serce, mięśnie i jelita, aż po układ odpornościowy. Dbanie o równowagę psychiczną i stosowanie prostych technik relaksacyjnych nie tylko poprawia samopoczucie, ale chroni ciało przed przewlekłymi konsekwencjami stresu.