Spis treści
Lęk przed lataniem nie świadczy o słabości – to emocja, która ma swoje uzasadnienie. Warto jednak wiedzieć, że nie jesteśmy jej niewolnikami. Dzięki odpowiedniemu podejściu, wsparciu specjalistów i cierpliwości można nauczyć się latać spokojniej, a nawet… z przyjemnością. Nie chodzi bowiem tylko o to, by dotrzeć z punktu A do B, ale by odzyskać wolność, która pozwala nam żyć pełniej.
Kiedy strach przed lotem to coś więcej niż lęk
Niepokój przed wejściem do samolotu to zupełnie naturalna reakcja – w końcu oddajemy kontrolę komuś innemu, unosimy się na wysokość 10 tysięcy metrów i zdajemy się na maszyny, których działania nie rozumiemy. Ale u niektórych osób niepokój przeradza się w coś znacznie poważniejszego – paraliżujący lęk, który skutecznie uniemożliwia podróżowanie. Czasem zdarza się też, że na długo przed wylotem pojawiają się objawy psychosomatyczne, takie jak duszności, bezsenność, kołatanie serca, drżenie rąk. To z kolei może być już nie tylko stres, ale fobia.
Skąd się bierze aerofobia?
Psychologowie są zgodni: lęk przed lataniem (fachowo nazywany aerofobią) rzadko jest związany wyłącznie z samym samolotem. To raczej wypadkowa kilku czynników, na którą składają się:
- brak kontroli – w powietrzu nie mamy wpływu na nic: nie możemy wysiąść, zawrócić, ani zobaczyć, co robi pilot. Dla osób o wysokiej potrzebie kontroli to ogromny stres,
- lęk przed zamknięciem – kabina samolotu to niewielka, hermetyczna przestrzeń. Osoby cierpiące na klaustrofobię odczuwają to jako zagrożenie,
- traumatyczne doświadczenia – turbulencje, awaryjne lądowanie, a nawet negatywne relacje z dzieciństwa związane z podróżami mogą "zakodować" silny lęk,
- wpływ mediów – katastrofy lotnicze są nagłaśniane w mediach, co wzmacnia przekonanie, że latanie jest niebezpieczne – mimo że statystycznie to najbezpieczniejszy środek transportu,
- zaburzenia lękowe – osoby z ogólną tendencją do lęków (np. z GAD, nerwicą) często projektują swój lęk właśnie na sytuacje takie jak lot.
Jak pokonać lęk przed lataniem? Sprawdzone sposoby
Zrozumienie, jak działa samolot
Wielu psychologów poleca… edukację. Wiedza o tym, jak działają samoloty, dlaczego turbulencje są bezpieczne i jak wyglądają procedury bezpieczeństwa, może znacznie obniżyć poziom irracjonalnego lęku. Im więcej wiemy, tym mniej się boimy.
Techniki oddechowe i relaksacyjne
Ćwiczenia oddechowe, medytacja, relaksacja mięśni metodą Jacobsona – to skuteczne narzędzia do opanowania napięcia w trakcie lotu. Warto je przećwiczyć wcześniej, np. z terapeutą lub aplikacją mobilną.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
CBT to jedna z najskuteczniejszych metod leczenia fobii – także tej związanej z lataniem. Terapeuta pomaga zidentyfikować irracjonalne myśli i zastąpić je bardziej realistycznymi. Czasem terapia obejmuje też ekspozycję, czyli np. stopniowe oswajanie się z lotniskiem, symulacjami lotu.
Farmakologia – ale z głową
W niektórych przypadkach lekarz może zalecić krótkoterminowe stosowanie leków uspokajających lub beta-blokerów (na fizyczne objawy lęku). Ważne jednak, by nie traktować ich jako jedynej metody, ponieważ same leki nie rozwiązują źródła problemu.
Grupowe kursy i treningi
Niektóre linie lotnicze oferują specjalne programy "pokonaj lęk przed lataniem" – z udziałem psychologów, pilotów i instruktorów. Tego rodzaju kursy pomagają przełamać strach w kontrolowanych warunkach i uczą, jak reagować w stresie.
Nie chowaj lęku – mów o nim
Lęk przed lataniem to nic wstydliwego. W rzeczywistości doświadcza go nawet co piąty dorosły człowiek – w różnym stopniu. Najgorsze, co można zrobić, to go tłumić lub ignorować. Z czasem lęk rośnie, a unikanie lotów może rozwinąć inne fobie czy ograniczyć jakość życia i relacje z bliskimi.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak