
Spis treści
Cukier, chemicznie sacharoza, to dwucukier zbudowany z glukozy i fruktozy. Najczęściej spotykany jest w formie białych kryształków – oczyszczony, pozbawiony jakichkolwiek dodatkowych substancji odżywczych. To czysta energia – szybko przyswajana przez organizm, ale nie dostarczająca witamin ani minerałów.
100 gramów cukru dostarcza około 400 kcal. Warto pamiętać, że często spożywamy go nieświadomie. Bardzo często ukryty jest bowiem w gotowych produktach, napojach, sosach czy płatkach śniadaniowych.
Cukier powoduje gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi, co może prowadzić do nagłego przypływu energii, ale i równie szybkiego jej spadku – tzw. "zjazdu cukrowego". Nadmiar cukru w diecie sprzyja rozwojowi insulinooporności, cukrzycy typu 2, próchnicy, nadwadze i chorobom serca.
Miód – naturalna słodycz
Miód to produkt wytwarzany przez pszczoły z nektaru kwiatów. Zawiera około 70–80 proc. cukrów – głównie glukozy i fruktozy, a więc podobnych składników co cukier, ale w innej formie. Kaloryczność miodu to około 320–330 kcal na 100 gramów – mniej niż cukru, ale tylko nieznacznie.
To jednak nie kalorie stanowią największą różnicę. Miód zawiera również niewielkie ilości witamin (B2, B6, C), minerałów (potas, wapń, fosfor, magnez), a także enzymy i przeciwutleniacze, których w cukrze próżno szukać. To właśnie dzięki nim miód ma działanie antybakteryjne, przeciwzapalne i wspierające odporność. Od wieków wykorzystywany jest w medycynie ludowej jako naturalny środek łagodzący kaszel i ból gardła.
Warto jednak pamiętać, że podgrzewanie miodu do temperatury powyżej 40°C niszczy większość jego cennych właściwości. Dlatego jeśli dodajesz go do herbaty – rób to dopiero po jej lekkim przestudzeniu.
Porównanie indeksu glikemicznego i wpływu na poziom cukru
Indeks glikemiczny (IG) to miara, która określa, jak szybko po spożyciu danego produktu wzrasta poziom glukozy we krwi. Cukier ma IG na poziomie około 65, natomiast miód – w zależności od rodzaju – od 35 do 60. Oznacza to, że miód może powodować nieco wolniejsze wchłanianie cukrów i mniejsze wahania glikemii. Jest to istotne szczególnie dla osób z insulinoopornością lub cukrzycą, choć żadnego z tych produktów nie powinny one spożywać w dużych ilościach.
Cukier czy miód? Co wybrać?
Zarówno miód, jak i cukier powinny być spożywane z umiarem. Miód, mimo że zawiera cenne składniki, nadal jest źródłem cukrów prostych i kalorii. Nie jest więc wolny od wad, choć można go uznać za bardziej wartościowy wybór niż cukier, zwłaszcza jeśli używamy go jako dodatek smakowy, a nie główne źródło słodyczy.
Miód może być też dobrym zamiennikiem cukru w wielu przepisach – świetnie sprawdza się w musli, jogurtach, wypiekach (choć trzeba dostosować proporcje, bo miód jest słodszy i bardziej płynny). Osoby dbające o linię mogą zyskać na tym, że miód jest bardziej intensywny w smaku – często wystarczy mniejsza ilość, by osiągnąć pożądaną słodycz.
Miód miodowi nierówny
Nie każdy miód z supermarketu będzie równie wartościowy. Często spotykane są miody sztuczne lub mocno przetworzone, pozbawione enzymów i przeciwutleniaczy. Dlatego najlepiej kupować miód od lokalnych pszczelarzy – naturalny, niefiltrowany, surowy. Ciekawym wyborem są też miody odmianowe – np. lipowy (działanie przeciwgorączkowe), gryczany (bogaty w żelazo), manuka (słynący z silnych właściwości antybakteryjnych).