Spis treści
Nasiona chia: co to takiego i czym są uprawy sieroce?
Chia (Salvia hispanica) to roślina jednoroczna z rodziny szałwiowatych, pochodząca z Meksyku i Gwatemali. Według informacji te małe, jadalne nasiona były już elementem diety Majów i Azteków. Podobnie jak amarantus, gryka i komosa ryżowa, chia jest uważana za pseudozboże, co oznacza, że można ją spożywać podobnie jak zboża. Cechą charakterystyczną nasion chia jest to, że po zmieszaniu z wodą pęcznieją i tworzą galaretowatą masę. W ostatnich latach globalny popyt na bogate w składniki odżywcze produkty z tzw. upraw sierocych, takich jak chia, proso i batat, wzrósł, zauważają naukowcy. „Uprawy sieroce” to uprawy, które odgrywają niewielką rolę na rynku światowym, w nauce i hodowli. Poza wartością odżywczą, są one ważne, ponieważ często mogą rosnąć na gruntach marginalnych, nieodpowiednich dla wielu tradycyjnych upraw zbóż – co stanowi kluczową zaletę w łagodzeniu zmian klimatu.
Liczne właściwości prozdrowotne nasion chia
Nasiona chia są małe, okrągłe i mogą być czarne, brązowe lub białe. Zawierają dużo błonnika, zdrowych tłuszczów i białka i często są składnikiem koktajli, jogurtów, owsianek, naleśników i batoników musli. Godna uwagi jest ich wysoka zawartość białka. Pszenica zawiera 14% białka, podczas gdy chia aż około 20%. Wcześniejsze badania sprawdzały korzyści zdrowotne wynikające ze spożywania nasion chia. Sugerują one, że nasiona te mogą mieć pozytywny wpływ na następujące aspekty:
- wielonienasycone kwasy tłuszczowe zawarte w chia poprawiają zdrowie układu sercowo-naczyniowego i poziom cholesterolu. Przypisuje im się również właściwości przeciwnowotworowe, - wysoka zawartość błonnika w nasionach chia pomaga stabilizować poziom cukru we krwi u osób z cukrzycą typu 2 i wspomaga osoby z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, - przy zawartości około 34,4 grama błonnika na 100 gramów, nasiona chia dostarczają mnóstwo błonnika wspomagającego trawienie, - białko zawarte w nasionach chia może okazać się pomocne w leczeniu raka i nadciśnienia, a ponadto ma właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe, - nasiona chia namoczone w wodzie tworzą żel, który jest stosowany jako modyfikator tekstury, emulgator, środek żelujący i materiał kapsułkujący w produktach spożywczych, kosmetycznych i farmaceutycznych, - są również bogate w witaminy (szczególnie witaminy A i C, niacynę) i minerały (wapń, magnez, fosfor).
Jakie dodatkowe właściwości, według najnowszych badań, mają nasiona chia?
Jednak w poprzednich badaniach ochotnikom zazwyczaj podawano większe ilości nasion chia niż typowe dzienne spożycie. Efekt spożycia 15 gramów nasion chia, co odpowiada mniej więcej jednej łyżce stołowej, był bardzo słaby. W najnowszych badaniach naukowcy zaobserwowali pozytywne efekty już przy zjedzeniu 35 gramach nasion chia, na przykład u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Oprócz znanych już korzystnych właściwości, najnowsze badanie pozwoliło zidentyfikować geny i markery genetyczne, które mogą pomóc w dalszym wzmocnieniu tych prozdrowotnych właściwości. Naukowcy odkryli 29 genów zaangażowanych w biosyntezę wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz 93 geny wspierające właściwości żelujące nasion chia. Badacze odkryli również 2707 genów, które prawdopodobnie tworzą małe bioaktywne peptydy z białek. Te małe biopeptydy są uwalniane w przewodzie pokarmowym i wchłaniane przez organizm. Mogą one przyczyniać się do łagodzenia problemów zdrowotnych u ludzi, z takimi schorzeniami jak: cukrzyca typu 2 i nadciśnienie. Wyniki badania mają również istotne znaczenie dla rolnictwa, które może uwzględnić prozdrowotne aspekty nasion chia w hodowlach. Badania nad lekami mogą również wykorzystać te wyniki i potencjalnie opracować innowacyjne zastosowania nasion chia.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak