
Spis treści
Czosnek można znaleźć w każdym dziale z warzywami i owocami w naszych sklepach. Jest też stosunkowo niedrogi. Niestety nie jest szczególnie bogaty w witaminy, ale zawiera substancję zwaną allicyną, która powstaje podczas miażdżenia, mielenia lub żucia.
Czy to prawda, że czosnek jest zdrowy?
Najpierw zła wiadomość: czosnek nie jest szczególnie bogaty w witaminy; ząbki składają się głównie z wody i węglowodanów. Papryka, pomarańcze i brokuły zawierają znacznie więcej witaminy C, a orzechy i nasiona są bogatszym źródłem witaminy E. Przynajmniej roślina zawiera pewne minerały, takie jak sód, potas, magnez i wapń. Ale jest jedna substancja, która wszystko zmienia. Powstaje, gdy ząbki czosnku są miażdżone, rozgniatane lub żute. To ona odpowiada za zapach – ostry, korzenny, nie do pomylenia. Podobno to ona sprawia, że czosnek jest zdrowy: allicyna, związek zawierający siarkę. Według licznych badań, czosnek ma szereg korzystnych właściwości zdrowotnych: regularne spożywanie czosnku może wzmocnić układ odpornościowy, poprawie może ulec krążenie krwi, a ciśnienie może się obniżyć, co może zmniejszyć ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego. Allicyna może zmniejszać ryzyko wystąpienia niektórych rodzajów raka.
Czosnek i jego właściwości pod lupą
Problem z tymi badaniami polega na tym, że zazwyczaj dostarczają one jedynie wskazówek, a nie dowodów, mówią lekarze, którzy przeprowadzili kilka badań nad skutecznością czosnku. Ich zdaniem badania te dowodzą jedynie, że czosnek jest zdrowy dla organizmu i może obniżać wskaźniki ryzyka. Nie pokazują, czy czosnek zapobiega zawałom serca, udarom mózgu czy nowotworom. Badania są bardzo zróżnicowane: niektóre opierają się jedynie na obserwacjach, a nie na badaniach klinicznych. W niektórych badaniach testowano surowy czosnek, w innych czosnek w proszku lub czosnek czarny. Dawki i czas trwania leczenia były bardzo zróżnicowane w poszczególnych badaniach. Czasami uczestnicy byli zdrowi, czasami chorzy na cukrzycę lub cierpiący na niewydolność serca. Dlatego też wyniki nie mają zastosowania ogólnego. Jedno jest pewne: czosnek może mieć działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i antyoksydacyjne. Ząbek czosnku dziennie pomaga zachować zdrowie. Musi być jednak surowy; gotowanie lub smażenie niszczy cenne składniki odżywcze. Trzeba o tym pamiętać.
Czy nadmierne spożycie czosnku może być szkodliwe dla zdrowia?
Teoretycznie nadmierne spożycie czosnku może nawet uszkodzić błony śluzowe, a w najgorszym przypadku doprowadzić do perforacji przełyku i żołądka. Nadmierne spożycie czosnku może również prowadzić do interakcji z lekami, takimi jak antykoagulanty. Dlatego niektórzy preferują czarny czosnek, fermentowaną wersję klasycznej wersji czosnku. Świeży czosnek jest poddawany obróbce przez kilka tygodni w komorze fermentacyjnej w temperaturze około 60–90°C i przy wysokiej wilgotności powietrza. Uzyskany w ten sposób czarny czosnek zachowuje wszystkie właściwości surowego, pozbawiony jest jedynie tego charakterystycznego zapachu. Rozpuszczalne w tłuszczach substancje zapachowe przekształcają się w substancje rozpuszczalne w wodzie i są wydalane przez nerki. To samo dotyczy czosnku leżakowanego w roztworze alkoholu. Dotychczasowe badania nie są jeszcze jednoznaczne co do tego, czy czosnek rzeczywiście jest superproduktem, który może zmniejszyć ryzyko zawałów serca i raka. Niemniej jednak, czosnek jest zdrowy w umiarkowanych ilościach. W więc: czosnek? Zawsze!
Przepis na pyszną zupę czosnkową (dla 4 osób)
Składniki: - 12 ząbków czosnku, - 2 marchewki, - 150 g selera, - 1 łyżka masła lub smalcu, - 1,5 l bulionu drobiowego lub warzywnego, - 2 liście laurowe, - 1-2 łyżeczki majeranku, - sól, pieprz czarny. Dodatkowo: - 4 kromki białego chleba, - 2 łyżki masła, - 2 cebulki dymki, - 150 g startego sera typu Gouda, - sól.
Wykonanie: 1. Obierz czosnek, marchewkę i seler. Pokrój czosnek w cienkie plasterki, a seler i marchewkę w bardzo drobną kostkę. 2. Rozpuść smalec lub masło w rondlu na średnim ogniu, dodaj czosnek i smaż delikatnie przez minutę, uważając, aby się nie przypalił. Następnie dodaj pokrojoną w kostkę marchewkę i seler i krótko je podsmaż. 3. Do rondla wlej bulion, dodaj majeranek i liście laurowe, doprowadź wszystko do wrzenia i gotuj przez 10 minut. 4. W międzyczasie pokrój biały chleb w kostkę i usmaż na maśle na złoty kolor, dopraw solą. Pokrój dymkę w krążki i zetrzyj ser. 5. Dopraw zupę solą i pieprzem. Starty ser podziel na cztery miseczki i zlej go gorącą zupą. Całość udekoruj grzankami i krążkami dymki. Smacznego!