
Spis treści
Candida auris został po raz pierwszy wykryty u człowieka w 2009 roku. Według niektórych źródeł, nawet 60 proc. przypadków zarażenia grzybem kończy się śmiercią. O tym, że może rozwijać się w organizmie świadczą m.in. takie objawy jak zapalenie ucha, ropiejąca rana czy ogólne osłabienie organizmu.
Grzyb Candidozyma auris zazwyczaj rozprzestrzenia się w placówkach opieki zdrowotnej, często jest oporny na leki przeciwgrzybicze i może powodować groźne infekcje u pacjentów z osłabioną odpornością. Może przetrwać na różnych powierzchniach i sprzęcie medycznym, a także rozprzestrzeniać się między pacjentami. Najnowsze badanie przeprowadzone przez ECDC pokazuje, że rośnie liczba zachorowań oraz skala ognisk epidemicznych Candidozyma auris (dawniej Candida auris).
Wzrost zachorowań i skali ognisk epidemicznych
W latach 2013–2023 kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczyego zgłosiły ponad 4000 przypadków zachorowań. Tymczasem w samym 2023 roku liczba ta znacznie wzrosła - do 1346 przypadków zgłoszonych przez 18 krajów. Najwięcej przypadków w ciągu dekady 2013–2023 odnotowało pięć krajów – Hiszpania (1807), Grecja (852), Włochy (712), Rumunia (404) i Niemcy (120).
Najnowsze badanie ECDC potwierdza, że Candidozyma auris szybko rozprzestrzenia się w europejskich szpitalach stanowiąc poważne zagrożenie dla pacjentów i systemów opieki zdrowotnej. Kluczowe jest wczesne wykrywanie i kontrola transmisji, by uniknąć szybkiego rozprzestrzeniania się zakażeń na szeroką skalę.
Ostatnie ogniska choroby zgłoszono na Cyprze, we Francji i Niemczech, natomiast Grecja, Włochy, Rumunia i Hiszpania wskazały, że nie są już w stanie rozróżniać konkretnych ognisk z powodu rozległego rozprzestrzenienia regionalnego lub krajowego. W niektórych z tych krajów trwała lokalna transmisja wystąpiła w ciągu zaledwie kilku lat od pierwszego udokumentowanego przypadku, co wskazuje na krytyczny moment dla wczesnych interwencji w celu powstrzymania rozprzestrzeniania się choroby.
Pomimo rosnącej liczby zachorowań, tylko 17 z 36 krajów uczestniczących w najnowszych badaniach posiada obecnie krajowy system nadzoru nad C. auris. Tylko 15 krajów opracowało szczegółowe krajowe wytyczne dotyczące zapobiegania i kontroli zakażeń. Możliwości laboratoryjne są stosunkowo większe – 29 krajów zgłosiło dostęp do laboratorium referencyjnego lub specjalistycznego w zakresie mykologii, a 23 oferuje badania referencyjne dla szpitali.
Chociaż liczba zakażeń C. auris wyraźnie rośnie, eksperci wskazują, że bez systematycznego nadzoru i obowiązkowego raportowania rzeczywista skala problemu jest prawdopodobnie niedoszacowana.
Najważniejsze objawy — według miejsca zakażenia
Zakażenie krwi
Najczęstsza i najgroźniejsza postać kliniczna C. auris. Objawy są nieswoiste i przypominają sepsę: gorączka i dreszcze, które nie ustępują po leczeniu antybiotykami, osłabienie, spadek ciśnienia, przyspieszenie akcji serca — w ciężkich przypadkach niewydolność wielonarządowa. To właśnie uporczywa gorączka niezależna od antybiotyków powinna wzbudzić podejrzenie u pacjentów hospitalizowanych.
Zakażenia ran i tkanek miękkich
Objawy lokalne: nasilenie zaczerwienienia, ból, zwiększone przesiękanie/ropienie rany, gorączka towarzysząca. C. auris może również zakażać miejsce wkłuć czy cewników.
Infekcje ucha
U niektórych pacjentów izolowano C. auris z ucha — objawy to ból ucha, uczucie pełności, wydzielina. Ten typ zakażenia bywa mniej ciężki niż kandydemia, ale może wymagać leczenia miejscowego lub systemowego.
Zakażenia dróg moczowych
C. auris może być wykrywany w moczu — czasem daje objawy zapalenia pęcherza/odmiedniczkowego, częściej jednak izolacja w moczu oznacza kolonizację lub zakażenie związane z cewnikiem. Decyzja o leczeniu zależy od obrazu klinicznego.
Izolacje z dróg oddechowych
Czasami szczepy są izolowane z wydzieliny z dróg oddechowych — rzadko jednak oznacza to prawdziwe zakażenie płuc; interpretacja zależy od stanu pacjenta. Zdarzają się też rzadkie lokalizacje (np. otrzewna, ośrodkowy układ nerwowy).
Kolonizacja (bezobjawowa)
Bardzo ważne: wiele osób — zwłaszcza pacjentów szpitalnych — może być nosicielami C. auris bez żadnych objawów. Takie kolonizacje sprzyjają rozprzestrzenianiu się drożdżaka w placówkach ochrony zdrowia.