Spis treści
Zachorowalność na raka głowy i szyi w Polsce rośnie – najnowsze dane?
W ciągu ostatniej dekady w Polsce liczba przypadków raka głowy i szyi wzrosła o około 25% (źródło: Medical Press 2025). To jeden z najszybciej rosnących nowotworów w naszym kraju, a skala zjawiska jest porównywana do „cichej epidemii”.
Podobne wnioski płyną z raportu University of Sheffield oraz Department of Health and Social Care, analizujących sytuację w Wielkiej Brytanii (źródło: University of Sheffield 2024). Wynika z niego, że w najbardziej narażonych społecznościach ryzyko zachorowania rośnie nawet dwukrotnie. Eksperci zwracają uwagę, że to efekt zarówno czynników środowiskowych, jak i nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej.
W Polsce każdego roku diagnozuje się około 11 tysięcy nowych przypadków nowotworów z tej grupy. Niestety, większość rozpoznawana jest dopiero w zaawansowanym stadium, kiedy możliwości leczenia są znacznie ograniczone.
Dlaczego rak głowy i szyi tak często jest wykrywany za późno?
Nowotwory tej okolicy mają jedną wspólną cechę, we wczesnym etapie mogą dawać bardzo niespecyficzne objawy. Część z nich przypomina zwykłą infekcję gardła albo mechaniczne podrażnienie śluzówki.
Do najczęstszych dolegliwości należą m.in.:
- przewlekła chrypka,
- ból gardła lub ucha,
- ból podczas połykania,
- pieczenie języka,
- owrzodzenia w jamie ustnej, które nie goją się powyżej 2–3 tygodni,
- jednostronna niedrożność nosa lub krwawienia,
- powiększone węzły chłonne na szyi.
Ponieważ wiele z tych objawów może występować także przy częstych infekcjach, pacjenci nie zawsze zgłaszają je lekarzowi. Tymczasem specjaliści podkreślają, że utrzymywanie się któregoś z nich dłużej niż trzy tygodnie wymaga diagnostyki.
Czynniki ryzyka – nie tylko palenie i alkohol
Tradycyjnie do głównych czynników ryzyka zalicza się:
- palenie tytoniu,
- nadużywanie alkoholu,
- przewlekłe podrażnienia śluzówki,
- nieprawidłową higienę jamy ustnej.
Dzisiaj wiadomo jednak, że ogromną rolę odgrywa również wirus HPV (ludzki wirus brodawczaka), szczególnie w nowotworach gardła i migdałków. Zwraca się uwagę, że z tego powodu coraz częściej diagnozuje się raka głowy i szyi u osób poniżej 50. roku życia, które nie mają klasycznych czynników ryzyka (źródło: ESMO 2025, Alivia.org.pl).
Ważne: To jeden z argumentów za popularyzacją szczepień przeciw HPV, również wśród chłopców i młodych mężczyzn.
Dlaczego wczesna diagnostyka jest tak ważna?
Rokowania różnią się dramatycznie w zależności od momentu wykrycia choroby.
- Wczesne stadium - szansa wyleczenia nawet 80–90%.
- Zaawansowane stadium - pięcioletnie przeżycie spada do ok. 30%.
(źródło: National Health Service UK, analizy Sheffield 2024)
Dlatego regularne kontrole u stomatologa i lekarza rodzinnego oraz szybka reakcja na utrzymujące się objawy odgrywają kluczową rolę.
Czy można zmniejszyć ryzyko? Co zalecają lekarze?
Najnowsze raporty wskazują, że konieczne są działania na wielu poziomach, od profilaktyki, przez edukację społeczną, aż po dostęp do diagnostyki. Najczęściej wymieniane zalecenia to:
- ograniczenie palenia i picia alkoholu,
- szczepienia przeciw HPV,
- dbanie o zdrowie jamy ustnej,
- szybka konsultacja medyczna w przypadku przewlekłych objawów,
- zwiększenie dostępności badań diagnostycznych i programów przesiewowych.
Eksperci podkreślają jednak, że żadne zalecenia nie zastąpią indywidualnej oceny lekarskiej. Nie każdy objaw musi oznaczać raka, ale każdy przewlekły objaw powinien być skonsultowany, to zdecydowanie najprostszy sposób na wczesne wykrycie choroby.
Podsumowując, artykuł nie zastąpi porady medycznej. Jeśli któryś z opisanych powyżej objawów utrzymuje się dłużej niż kilka tygodni, najlepiej skonsultować się z lekarzem, który oceni sytuację i zdecyduje o dalszej diagnostyce.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak