Spis treści
Codzienna pogoń, ciągłe powiadomienia, przemęczenie, niewyspanie – brzmi znajomo? Żyjemy w trybie "always on", ale nasze ciała nie zostały stworzone do ciągłego radzenia sobie z napięciem. Efekt? Zmęczenie, rozdrażnienie, osłabiona odporność, problemy ze snem i trawieniem. Nic dziwnego, że coraz więcej osób szuka sposobu na zmniejszenie poziomu stresu.
Adaptogeny – co to takiego?
Adaptogeny to rośliny (lub grzyby), których działanie polega na normalizacji funkcji fizjologicznych – nie pobudzają nadmiernie, ani nie otępiają. Regulują, wspierają i „tonizują” układ nerwowy oraz hormonalny. W dużym skrócie: gdy organizm jest wyczerpany – dodają energii, a gdy jest przebodźcowany – wyciszają. Obecnie jest to pojęcie wykorzystywane głównie w medycynie alternatywnej i suplementacji.
Najpopularniejsze adaptogeny
Wśród najpopularniejszych adaptogenów są:
Ashwagandha (Withania somnifera). Uważa się, że redukuje poziom kortyzolu (hormonu stresu), poprawia jakość snu, wspiera libido i koncentrację. Szczególnie polecana osobom z napięciem psychicznym i zmęczeniem nadnerczy.
Różeniec górski (Rhodiola rosea). Przypisuje się mu wzrost odporności na stres psychiczny i fizyczny, poprawę pamięci, redukcję zmęczenia.
Grzyby Reishi, Lion’s Mane, Cordyceps. Działają neuroprotekcyjnie, wspierają układ odpornościowy i regenerację po wysiłku.
Tulsi. Znana z medycyny ajurwedyjskiej. Uważa się, że obniża lęk, reguluje poziom cukru, poprawia odporność.
Maca. Adaptogen z Peru, ceniona za działanie hormonalne (np. w przypadku PMS i menopauzy) oraz poprawę energii i libido.
Adaptogeny a nauka
Choć adaptogeny mogą mieć duży potencjał, naukowcy zwracają uwagę na istotne ograniczenia, takie jak np. niska jakość części badań (małe próby, brak grupy placebo, krótki czas trwania), brak standaryzacji (różne ekstrakty z tej samej rośliny mogą mieć inne działanie) czy efekt placebo (niektóre korzyści mogą wynikać z oczekiwań pacjentów, nie z faktycznego działania substancji). Ponadto, adaptogeny często są stosowane jako suplementy, a nie leki – więc nie podlegają takim samym rygorom badań klinicznych.
Środowisko medyczne jest więc ostrożnie optymistyczne. Zauważa, że nie jest to substytut leczenia, ich działanie może być subtelne i wolniejsze niż w przypadku leków, a kluczowa jest jakość produktu i indywidualne dopasowanie.
Adaptogeny – dla kogo mogą być szczególnie pomocne?
Adaptogeny mogą być pomocne w przypadku osób z chronicznym stresem lub lękiem, przy zaburzeniach snu lub spadkach energii, w okresie intensywnej pracy, nauki lub zmian życiowych, przy rekonwalescencji po chorobie lub wypaleniu.
Adaptogeny to nie… cukierki
Choć adaptogeny są naturalne – nie oznacza to, że są dla każdego i w każdej ilości. Niewłaściwe dawkowanie może prowadzić do efektów ubocznych (np. senność, nadmierne pobudzenie, interakcje z lekami). Nie powinno się też ich łączyć przypadkowo ani stosować w nieskończoność.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak