Spis treści
Z wiekiem nasze zdolności poznawcze ulegają osłabieniu, co jest zupełnie naturalne. Mózg, podobnie jak mięśnie czy stawy, także „się starzeje”. Nieco wolniejsze przetwarzanie informacji, trudności w koncentracji czy potrzeba większej ilości czasu na przypomnienie sobie pewnych kwestii to normalne objawy tzw. łagodnego upośledzenia funkcji poznawczych, które nie zawsze oznaczają chorobę. Gdy jednak zapominanie zaczyna wpływać na codzienne życie warto się zatrzymać i przyjrzeć temu uważniej.
Problemy z pamięcią. Czy to zawsze demencja?
Oznakami typowego, nieszkodliwego zapominania mogą być:
- zapomnienie nazwiska lub słów, które po chwili jesteśmy sobie w stanie przypomnieć,
- gubienie przedmiotów i odnajdowanie ich po zastanowieniu,
- mylenie dni tygodnia i spostrzeżenie tego po chwili.
W przypadku takich symptomów nadal jesteśmy w stanie prowadzić rozmowy i rozumieć, co się wokół nas dzieje.
Tymczasem wczesnymi objawami demencji mogą być:
- częste powtarzanie tych samych pytań lub historii w krótkim czasie,
- trudności z wykonywaniem codziennych czynności (np. gotowanie znanych potraw, obsługa telefonu),
- zgubienie się w znanym miejscu, np. w okolicy domu,
- kłopoty z mową – zapominanie prostych słów, wstawianie niepasujących,
- zmiany nastroju, apatia, drażliwość bez wyraźnego powodu,
- problemy z oceną sytuacji – np. nieadekwatne zachowania w miejscach publicznych.
Kiedy zgłosić się do lekarza? Nie czekaj „aż się pogorszy”
Jeśli którykolwiek z powyższych objawów utrzymuje się przez kilka tygodni lub się nasila to sygnał, by nie zwlekać z konsultacją neurologiczną lub psychiatryczną. Najlepiej udać się najpierw do lekarza rodzinnego, który skieruje na dalsze badania. Im wcześniej choroba zostanie wykryta, tym większe są szanse na spowolnienie jej postępu – np. za pomocą farmakoterapii, treningów pamięci czy terapii zajęciowej.
Nie każda demencja to Alzheimer
Chociaż choroba Alzheimera to najczęstsza przyczyna otępienia, nie jest jedyną. U seniorów diagnozuje się również m.in. otępienie naczyniopochodne (wynikające z niedokrwienia mózgu), otępienie z ciałami Lewy’ego (często mylone z chorobą Parkinsona), otępienie czołowo-skroniowe (częściej objawia się zmianami zachowania niż utratą pamięci) czy otępienie mieszane będące kombinacją powyższych typów.
Czy można się przed demencją ochronić? Coraz więcej na to wskazuje
Choć nie ma jednej metody gwarantującej uniknięcie demencji, badania pokazują, że styl życia ma ogromne znaczenie. W profilaktyce szczególnie ważne są:
- aktywność fizyczna (z uwagi na to, że regularny ruch poprawia ukrwienie mózgu),
- zdrowa dieta, szczególnie śródziemnomorska lub oparta na zasadach DASH,
- aktywność społeczna i umysłowa (spotkania, czytanie, nauka nowych rzeczy),
- kontrola nad ciśnieniem, cukrzycą i cholesterolem,
- odpowiedni sen i redukcja stresu (przewlekły stres i bezsenność mogą uszkadzać struktury mózgu).
Warto pamiętać, że zapominanie drobnych rzeczy zdarza się każdemu i nie musi oznaczać nic poważnego. Jeśli jednak takie sytuacje się powtarzają nie warto zwlekać z rozmową z lekarzem. Wczesna diagnoza daje realną szansę na dłuższe, niezależne i komfortowe życie.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak