Spis treści
- Ból: czy rzeczywiście istnieją znaczące różnice w jego odczuwaniu
- Odczuwasz ból – co się wtedy dzieje w twoim ciele i mózgu
- Czy możemy świadomie coś zrobić, aby stać się mniej wrażliwymi na ból?
- Czy w mózgach osób z silną i słabą percepcją bólu zachodzą inne procesy?
- Jakie są wskazania dla osób, które regularnie odczuwają ból
Okazuje się, że różnice są zdumiewające! W pewnych eksperymentach do badania odczucia bólu wykorzystuje się między innymi ciepło: na przykład małą podkładkę na ramieniu lub nodze podgrzaną do 49 stopni Celsjusza.
Ból: czy rzeczywiście istnieją znaczące różnice w jego odczuwaniu
Niektórzy ludzie określali to jako niezwykle bolesne. Jedni w sposób znaczący odczuwali ból, wyraźnie zmuszali się, żeby wytrzymać – mogli w każdej chwili zdjąć podkładkę.
Inni prawie nie odczuwali bólu.
Różnice w odczuciach były bardzo duże u osób zdrowych i stały się jeszcze bardziej istotne, w przypadku osób cierpiących na ból przewlekły, biorących udział w eksperymencie.
Odczuwasz ból – co się wtedy dzieje w twoim ciele i mózgu
Zaczyna się od szkodliwego bodźca: na przykład ciepła, zimna, ucisku. Nerwy przekazują tę informację; początkowo jest to proces nieświadomy.
Ale w pewnym momencie klasyfikujemy, co ten bodziec oznacza dla nas w tej chwili i w przyszłości. Na tej podstawie pojawia się indywidualne doświadczenie bólu.
To jest ten moment, w którym zdajemy sobie sprawę, że skaleczyliśmy się w palec przy krojeniu warzyw.
Właśnie w tej chwili zaczynamy myśleć: czy mogę dalej robić to, co robię? czy nie wda się zakażenie?
Albo: och, to nic wielkiego, założę plaster i będę gotować dalej.
Tu właśnie wchodzi w grę nasze doświadczenie z bólem.
Wiele lat temu przeprowadzono eksperyment, w którym wstrzykiwano ludziom pod skórę niewielką ilość kapsaicyny – to substancja, która nadaje chili pikantny smak. Jeden z badanych, w ogóle nie reagował na tą substancję. Co zaskakujące, w kolejnym eksperymencie był bardzo wrażliwy na ból wywołany ciepłem.
Okazało się, że jako dziecko pomagał w pasiece pszczół swojego ojca. Ponieważ w dzieciństwie często był użądlony przez pszczoły, nauczył się radzić sobie z tego rodzaju bólem. Dlatego zastrzyk z kapsaicyny mu nie przeszkadzał.
Ale nie miało to wpływu na jego reakcję na inne rodzaje bólu.
Czy możemy świadomie coś zrobić, aby stać się mniej wrażliwymi na ból?
Tak! Na przykład, kiedy po ćwiczeniach bolą nas mięśnie, myślimy: „wow, to był dobry trening”.
W ten sposób łączymy ból z pozytywnym rezultatem: stajemy się zdrowsi i silniejsi dzięki ćwiczeniom.
Nie każdy ból da się tak łatwo sklasyfikować. Zwłaszcza w przypadku bólu przewlekłego, trudno jest znaleźć coś pozytywnego.
Niemniej jednak doświadczenia i oczekiwania odgrywają rolę nawet w przypadku bólu przewlekłego.
Jednym z problemów jest to, że ból przewlekły może prowadzić do spirali: uniemożliwia on podejmowanie przyjemnych aktywności.
Układ nerwowy pacjentów z bólem przewlekłym otrzymuje mniej bodźców, a ból zajmuje coraz większą część ich życia.
Jeśli pacjenci otrzymają pomoc psychologiczną w połączeniu z terapią medyczną, aby lepiej radzić sobie z bólem, mogą znów stać się bardziej aktywni.
To ostatecznie zmniejsza intensywność bólu, po prostu dlatego, że mogą się więcej ruszać i doświadczać przyjemniejszych doznań.
Ważne jest jednak, że zostanie im udzielona profesjonalna pomoc, aby to osiągnąć.
Czy w mózgach osób z silną i słabą percepcją bólu zachodzą inne procesy?
To trudne pytanie.
Badania pokazują, że, ludzie niekoniecznie aktywują te same obszary mózgu, gdy odczuwają ból.
Jednym z istotnych obszarów jest pierwotna kora czuciowo-somatyczna, która przetwarza informacje z ciała.
Ludzie mogą jednak utracić ten obszar mózgu i inne ważne obszary w wyniku wypadków lub operacji i nadal odczuwać ból.
Mózg doskonale zachowuje percepcję bólu, ponieważ jest on niezwykle ważny. Istnieje bardzo rzadka choroba genetyczna, która powoduje, że osoby dotknięte tą chorobą nie odczuwają bólu.
Często umierają w młodym wieku dorosłym, na przykład z powodu infekcji, których nie zauważyli, lub z powodu poważnych urazów, których nie odczuli.
Czy są jakieś rady dla rodziców dzieci, które są bardzo wrażliwe na ból? Jak najlepiej zareagować, aby nie bagatelizować bólu ani nie podsycać tego poczucia?
Ważne jest, aby uznać ból. Ale szczególnie w przypadku dziecka, można umieścić to doświadczenie w odpowiednim kontekście, na przykład mówiąc: „Ojej, to musi naprawdę boleć, ale szybko wyzdrowiejesz”.
Jakie są wskazania dla osób, które regularnie odczuwają ból
Niektóre badania pokazują, że ćwiczenia oddechowe oraz medytacja, w pewnym stopniu mogą zmniejszyć odczucie bólu.
Medytacja pozwala skupić się na czymś innym niż ból. Naukowcy zaobserwowali, że aktywność w różnych obszarach mózgu w przetwarzanie bólu spada.
Osoby badane zgłaszają przede wszystkim, że odczuwają ból jako mniej nieprzyjemny, a jego intensywność odczuwania nie jest już tak drastyczna.
Medytacja jest często kojarzona z wierzeniami buddyjskimi. Z pewnością mogą pojawić się bariery kulturowe.
Ludzie odczuwają ból od urodzenia. To naturalne, że rozwinęły się techniki kulturowe lub religijne, które mają im w tym pomóc.
Terapia poznawczo-behawioralna może również pomóc osobom cierpiącym na przewlekły ból.
Prawdopodobnie każdy, kto cierpiał z powodu bólu, usłyszał powiedzenie: nie dramatyzuj! Czy jest w tym ziarno prawdy?
Nasz mózg i układ nerwowy są zaprojektowane tak, aby ostrzegać nas przed bólem, w celu przetrwania. Dlatego bardzo trudno jest odwrócić uwagę od bólu.
Naukowcy sugerują by spojrzeć na to z innej perspektywy: zamiast próbować odwrócić uwagę od bólu, możemy postrzegać go jako odciągnięcie uwagi od tego, co robimy.
I jeszcze ważna wskazówka dla otoczenia.
„Ból pacjenta jest tak silny, jak on sam twierdzi”. Ważne jest, aby to zaakceptować, zwłaszcza biorąc pod uwagę, jak bardzo zróżnicowane jest odczuwanie bólu.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak