Spis treści
Zakażenie wirusem Borna (BoDV-1) u człowieka stwierdzono po raz pierwszy w 2018 roku w Bawarii. Do tej pory tę chorobę wykryto u ponad 40 chorych. Spośród nich przeżyła tylko jedna osoba. Miała ciężkie uszkodzenie mózgu i poważną niepełnosprawność. Także dwa ostatnio odnotowane zakażenia stwierdzono w Górnej Bawarii.
BoDV-1 to rzadki, neurotropowy patogen, który potrafi zaatakować układ nerwowy człowieka. Choć występuje głównie u zwierząt, potwierdzone przypadki z Niemiec – zwłaszcza z Bawarii – budzą niepokój lekarzy i epidemiologów.
Czym jest wirus Borna?
BoDV-1 to wirus należący do rodziny Bornaviridae, znany od XIX wieku głównie jako patogen atakujący konie i owce. Nazwa pochodzi od niemieckiego miasta Borna, gdzie po raz pierwszy opisano przypadki śmiertelnych zakażeń u zwierząt. Wirus wykazuje wyjątkowe powinowactwo do układu nerwowego – zarówno u zwierząt, jak i u ludzi.
Przez wiele lat uważano, że BoDV-1 nie stanowi zagrożenia dla człowieka. Przełom nastąpił dopiero w 2018 roku, gdy niemieccy naukowcy opisali pierwszy udokumentowany przypadek śmierci człowieka w wyniku zakażenia wirusem Borna.
Zakażenia u ludzi – przypadki z Bawarii
W ostatnich latach potwierdzono kolejne przypadki śmiertelnego zapalenia mózgu wywołanego przez wirusa BoDV-1, głównie w południowych Niemczech – szczególnie w Bawarii i Turyngii. BoDV-1 występuje tam endemicznie wśród dzikich zwierząt, zwłaszcza ryjówek (zębiełek), które uważa się za naturalny rezerwuar wirusa.
Najgłośniejsze przypadki to m.in. przypadek 6-letniego dziecka z Bawarii, które zmarło po gwałtownym rozwoju encefalopatii. Sekcja zwłok wykazała obecność wirusa Borna w tkance mózgowej. Między 2021 a 2023 rokiem mówiło się także o kolejnych przypadkach śmiertelnych w Bawarii, głównie u osób mieszkających na terenach wiejskich, mających kontakt z glebą, ogrodem lub zwierzętami.
Wszystkie przypadki miały podobny przebieg – nagłe objawy grypopodobne, które w ciągu kilku dni przechodziły w gwałtowne zapalenie mózgu prowadząc do śmierci.
Objawy i przebieg zakażenia BoDV-1
Wirus Borna atakuje głównie ośrodkowy układ nerwowy. U ludzi objawy pojawiają się nagle i szybko się nasilają. Typowe symptomy to:
- gorączka,
- bóle głowy,
- zaburzenia świadomości,
- drgawki,
- śpiączka.
Zakażenie ma bardzo wysoką śmiertelność. W większości przypadków kończy się zgonem w ciągu kilku tygodni od wystąpienia pierwszych objawów.
Jak dochodzi do zakażenia?
Uważa się, że ludzie zakażają się przez kontakt z wydalinami zarażonych ryjówek – np. przez skażoną glebę, wodę, a nawet pył wdychany w ogrodzie. Nie potwierdzono jednak przenoszenia wirusa z człowieka na człowieka. Grupą ryzyka są osoby żyjące na obszarach wiejskich, mające kontakt z dzikimi zwierzętami, gleboznawcy, rolnicy, ogrodnicy czy dzieci bawiące się w ogrodzie.
Czy można się leczyć?
Obecnie nie ma specyficznego leczenia zakażenia BoDV-1. Testy diagnostyczne dostępne są jedynie w wybranych laboratoriach badawczych, głównie w Niemczech. W kilku przypadkach próbowano leczenia przeciwwirusowego (np. ribawiryną), jednak efekty są niepewne. Kluczowe pozostaje szybkie rozpoznanie i leczenie objawowe – choć w praktyce choroba jest często rozpoznawana dopiero pośmiertnie.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak