Spis treści
Jak mózg uczy się nagród — i co może zaburzyć ten proces
Proces uczenia się poprzez łączenie sygnałów (np. dźwięków, zapachów czy sytuacji) z pozytywnymi doświadczeniami jest kluczowym mechanizmem przetrwania. To dzięki niemu organizm wie, na co warto reagować.
Jednak ten mechanizm często ulega zaburzeniu — zwłaszcza u osób zmagających się z uzależnieniami czy depresją. Badacze odkryli, że dużą rolę odgrywa tu białko KCC2, regulujące aktywność neuronów dopaminowych. Obniżony poziom KCC2 prowadzi do silniejszych wyładowań dopaminy, a tym samym do nadmiernego tworzenia skojarzeń nagrodowych. To tłumaczy, dlaczego u osób uzależnionych nawet niewinny bodziec — jak zapach kawy — może wywołać silną potrzebę zapalenia papierosa.
Eksperymenty na szczurach potwierdzają: mózg tworzy skojarzenia szybciej, niż sądzono
Aby lepiej zrozumieć ten proces, zespół naukowców analizował tkanki mózgowe gryzoni i przeprowadzał klasyczne eksperymenty typu Pawłowowskiego. Szczury uczyły się, że krótki sygnał dźwiękowy oznacza nadchodzącą nagrodę. Badania wykazały, że: zmniejszenie poziomu KCC2 nasila aktywność neuronów dopaminowych, zsynchronizowana praca neuronów może tworzyć silniejsze i bardziej trwałe skojarzenia, krótkie „wybuchy” dopaminy są kluczowym sygnałem uczącym mózg wartości różnych doświadczeń. To ważny krok w zrozumieniu, dlaczego mechanizmy nagrody u osób uzależnionych tak łatwo wymykają się spod kontroli.
Czy leki mogą wpływać na proces uczenia? Nowe spojrzenie na benzodiazepiny
Naukowcy sprawdzili także, czy leki działające na receptory komórkowe — takie jak benzodiazepiny (np. diazepam, znany jako Valium) — mogą modyfikować procesy uczenia. Badania sugerują, że takie leki mogą wpływać na: koordynację aktywności neuronów, sposób, w jaki mózg „zapisuje” nowe informacje, efektywność komunikacji między komórkami nerwowymi. To odkrycie otwiera nowe możliwości w zrozumieniu działania leków uspokajających i ich potencjalnego wpływu na nawyki i uczenie się.
Szansa na nowe terapie dla chorób mózgu
Według dr Alexeya Ostroumova, kierującego badaniem: „Odkrycia te ujawniają nowe sposoby, w jakie mózg reguluje komunikację między neuronami. Jeśli nauczymy się zapobiegać jej zaburzeniom lub przywracać prawidłowe działanie, możemy opracować skuteczniejsze terapie dla wielu chorób neurologicznych.” To ogromna nadzieja dla pacjentów zmagających się z uzależnieniami, depresją, zaburzeniami lękowymi i stresem, schizofrenią oraz innymi zaburzeniami funkcjonowania neuronów dopaminowych.
Źródło: Georgetown University
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak