
Spis treści
Brak diet, liczenia kalorii i wyrzutów sumienia po kawałku ciasta – jedzenie intuicyjne to podejście do jedzenia, które zdobywa coraz większą popularność. To nie tylko dieta, ale zmiana sposobu myślenia o jedzeniu i ciele.
Na tle coraz bardziej restrykcyjnych trendów żywieniowych, takich jak dieta keto, carnivore, czy "clean eating", jedzenie intuicyjne może brzmieć wręcz rewolucyjnie. Jak tłumaczą jego zwolennicy, jest to powrót do podstawowej relacji z ciałem i głodem, która została zagubiona w erze liczenia kalorii, wag kuchennych i postów przerywanych. Zdaniem niektórych specjalistów, jedzenie intuicyjne to przyszłość dietetyki behawioralnej – szczególnie w kontekście zdrowia psychicznego i prewencji zaburzeń odżywiania. Na czym polega intuicyjne podejście do jedzenia?
Jedzenie intuicyjne – co to takiego?
Jedzenie intuicyjne (ang. intuitive eating) to podejście do odżywiania, które opiera się na słuchaniu sygnałów własnego ciała, a nie na zewnętrznych zasadach, dietach czy zakazach. W dużym skrócie osoby stosujące tę "dietę" jedzą wtedy, gdy są głodne i przestają, gdy odczuwają sytość. Same też wybierają to, na co mają ochotę. Jedzeniu nie towarzyszą wyrzuty sumienia.
Ten sposób myślenia o jedzeniu stworzyły dietetyczki Evelyn Tribole i Elyse Resch już w latach 90. Jednak dopiero w ostatnich latach podejście to zyskało globalną popularność – w tym także w Polsce. Powód? Coraz więcej osób jest zmęczonych niekończącymi się dietami czy efektem jo-jo.
Zasady jedzenia intuicyjnego
Jedzenie intuicyjne ma jednak swoje zasady. Oto niektóre z nich:
Uszanuj głód – nie zagłuszaj go kawą czy gumą, tylko zjedz.
Nie określaj produktów jako np. "zakazane".
Zaufaj swojemu ciału – ono wie, kiedy potrzebuje energii.
Zadbaj o uczucie sytości – naucz się je rozpoznawać.
Radź sobie z emocjami bez jedzenia – głód emocjonalny to nie to samo co fizyczny.
Ćwicz dla radości, nie dla spalania kalorii.
Jedz z myślą o zdrowiu, ale bez obsesji.
Daj sobie czas – jedzenie intuicyjne to proces, a nie "program 30 dni".
Co na temat jedzenia intuicyjnego mówi nauka?
Badania z ostatnich lat pokazują, że jedzenie intuicyjne może przynosić realne korzyści. Okazuje się, że osoby stosujące IE (intuitive eating) mają mniejsze ryzyko zaburzeń odżywiania, takich jak kompulsywne objadanie się, ortoreksja czy obsesyjne liczenie kalorii. Wśród pozytywnych skutków tej "diety" jest także redukcja stresu, większa samoakceptacja i mniejsze ryzyko depresji. Wbrew pozorom, wiele osób utrzymuje stabilną wagę bez wchodzenia w cykl odchudzania i tycia. Jedzenie intuicyjne może też pomóc uniknąć efektu jo-jo.
Jedzenie intuicyjne. Dla kogo może nie być odpowiednie?
Jedzenie intuicyjne nie jest magicznym rozwiązaniem dla wszystkich. Może być trudne dla osób, które przez lata stosowały restrykcyjne diety i dla tych, które odcinały się od sygnałów płynących z ciała. Może nie być też korzystne dla osób z aktywnymi zaburzeniami odżywiania (np. bulimią, anoreksją). W takim przypadku wymagana jest pomoc specjalisty.
Jedzenie intuicyjne może też nie być dobrym pomysłem gdy potrzebujesz konkretnej interwencji dietetycznej z powodów zdrowotnych (np. cukrzyca typu 2, insulinooporność, choroby tarczycy). W takich przypadkach intuicję trzeba łączyć z wiedzą i wsparciem medycznym.