Spis treści
Niektórzy lubią podjadać orzeszki ziemne, podczas gdy inni uważają je za zagrożenie dla życia. Co może pomóc dzieciom i dorosłym z alergiami i kiedy należy zachować szczególną ostrożność?
Jak powszechna jest alergia na orzeszki ziemne?
Alergie pokarmowe nie są rzadkością, a alergia na orzeszki ziemne należy do najczęstszych. Badanie europejskie z 2020 roku wykazało, że dotyka około 1,4–3,8% dzieci w wieku szkolnym. Najczęstszą alergią jest mleko krowie, a następnie orzeszki ziemne. Pediatrzy donoszą jednak, że znacznie więcej rodziców zakłada, że ich dziecko ma alergię pokarmową, niż można to potwierdzić testami. W większości przypadków jest to tzw. pierwotna alergia pokarmowa: osoby dotknięte alergią są uczulone na określone białka z orzeszków ziemnych. Alergia ta zazwyczaj rozwija się w dzieciństwie i większość osób z niej nie wyrasta. W późniejszym wieku osoby mogą stać się uczulone na orzeszki ziemne z powodu tzw. reakcji krzyżowych. Objawy tych dwóch postaci alergii znacznie się różnią. W diagnostyce alergii na orzeszki ziemne, oprócz wywiadu medycznego, stosuje się między innymi testy skórne punktowe (SPT): na lekko nakłuty naskórek przedramienia lub pleców nakładana jest kropla alergenu (białka z orzeszków ziemnych). Jeśli w ciągu 15 -20 minut od podania alergenu na skórze pojawi się zaczerwienienie lub obrzęk, wynik jest pozytywny. Innym testem jest tak zwany test prowokacyjny. Wiąże się on z ryzykiem wystąpienia silnej reakcji alergicznej i jest złożony, dlatego nie zawsze jest stosowany w diagnostyce. W teście spożywa się niewielkie ilości orzeszków ziemnych, na przykład mieszając je z musem jabłkowym. Jeśli w ciągu pół godziny nie wystąpi reakcja alergiczna, podaje się nieco większą dawkę i tak dalej. Jeśli lekarze są bardzo rygorystyczni w kwestii procedury, w trakcie testu podaje się również dawki placebo. Test ten wykonuje się tylko wtedy, gdy inne tety nie dały jednoznacznych odpowiedzi. Uwaga! Badania, ze względu na ryzyko silnej reakcji, zawsze wykonuje się w gabinetach z dostępem do leków ratujących życie
Jak leczyć alergię na orzeszki ziemne?
W 2020 roku w leczeniu alergii na orzeszki ziemne u dzieci i młodzieży została zatwierdzona pewna substancja czynna. Lek zawiera białko orzeszków ziemnych, substancję, na którą organizm reaguje. Początkowo przyjmuje się go w małych dawkach, które następnie stopniowo zostają zwiększone. Pozwala to organizmowi nauczyć się lepiej tolerować białko w przyszłości. W Stanach Zjednoczonych terapia jest dopuszczona do stosowania nawet od pierwszego roku życia. Trwają również badania nad plastrami z białkiem orzeszków ziemnych. Innym sposobem jest konsekwentne unikanie orzeszków ziemnych. Muszą być one wymienione na opakowaniach żywności, w restauracjach i piekarniach.
O czym powinny pamiętać osoby z alergią na orzeszki ziemne?
W przypadku ryzyka wystąpienia ciężkiej reakcji alergicznej, znanej jako wstrząs anafilaktyczny, osoby dotknięte tą reakcją powinny mieć przy sobie zestaw ratunkowy. Zawiera on między innymi zastrzyk z adrenaliny, służący do wstrzyknięcia hormonu w udo. Ważne jest, aby edukować otoczenie, aby ktoś mógł zareagować w nagłym wypadku. Oznacza to na przykład poinformowanie współpracowników, gdzie przechowywany jest zestaw ratunkowy i jak go używać. W przypadku wstrząsu anafilaktycznego spowodowanego alergią na orzeszki ziemne nie wahaj się zadzwonić pod numer 112. Czy alergia na orzeszki ziemne może ustąpić samoistnie? Alergolodzy twierdzą, że jest to możliwe: u około jednego na pięcioro dzieci alergia ustępuje. Podczas gdy alergie na soję, pszenicę lub białko mleka często ustępują po kilku latach u dzieci, alergie na orzechy i orzeszki ziemne mają tendencję do utrzymywania się.
Czy możliwe jest latanie samolotem z silną alergią na orzeszki ziemne?
W 2023 roku sprawa pasażera, który wykupił wszystkie torebki z orzeszkami ziemnymi na pokładzie samolotu, aby nikt inny nie mógł ich otworzyć trafiła na pierwsze strony gazet. W niedawno opublikowanym artykule medycznym dwóch lekarzy stwierdziło, że jest niezwykle mało prawdopodobne, aby pasażer doznał wstrząsu alergicznego w samolocie z powodu innej osoby jedzącej orzeszki ziemne. Reakcja na nawet najmniejsze ilości cząsteczek orzeszków w powietrzu jest z natury mało prawdopodobna, a filtry powietrza w samolocie filtrują zdecydowaną większość tych cząsteczek. Wskazują jednak na inny problem: drobne pozostałości mogą osadzać się na powierzchniach siedzeń, podłokietników i tacek, jeśli ktoś wcześniej jadł tam orzeszki ziemne. Pozostałości te mogą następnie przedostać się na dłoń pasażera z alergią, a stamtąd do jego twarzy lub ust. Dlatego zaleca się przecieranie powierzchni wilgotną ściereczką. Zatem ogłoszenie wszystkich samolotów strefami wolnymi od orzeszków nie jest konieczne.
Czy można umrzeć na skutek wstrząsu anafilaktycznego, nie jedząc orzeszków ziemnych?
Chociaż jest niezwykle mało prawdopodobne, aby jedzenie orzeszków ziemnych w pobliżu wywołało poważną reakcję alergiczną, fizyczna bliskość może w rzeczywistości stanowić zagrożenie dla osób dotkniętych alergią, na przykład, jeśli ktoś, kogo całujesz, zjadł wcześniej kanapkę z masłem orzechowym.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak