
Spis treści
- Jakie są różnice pomiędzy PMDD a PMS?
- Przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne: nadwrażliwość czy choroba?
- PMDD: co może pomóc osobom dotkniętym tą chorobą?
- Czy leki mogą pomóc na przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne?
- Jak diagnozuje się PMDD?
- Co dzieje się w organizmie kobiety z PMDD?
- Co mogą zrobić partnerzy, członkowie rodziny, a nawet przyjaciele w tak trudnym czasie?
Jakie są różnice pomiędzy PMDD a PMS?
PMS, czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego jest używany jako termin do określenia wielu różnych objawów związanych z miesiączką: tkliwości piersi, zatrzymania wody w organizmie czy bólu pleców. Mogą one również odgrywać rolę w PMDD, ale w tym przypadku objawy psychologiczne są wyraźnie bardziej widoczne. Kobiety z PMDD cierpią na silne wahania nastroju. W drugiej połowie cyklu są dosłownie przytłoczone drażliwością, gniewem, depresją, poczuciem beznadziei, lękiem lub nerwowością. Wraz z nadejściem miesiączki kobiety nagle odzyskują poczucie normalności.
Przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne: nadwrażliwość czy choroba?
PMDD nie ma nic wspólnego z nadwrażliwością. To zaburzenie, które wymaga leczenia. Często do gabinetów lekarskich trafiają kobiety, które są w dobrej kondycji psychicznej lub przeszły psychoterapię. Ale w drugiej połowie cyklu nagle wszystko przestaje im pomagać. W najgorszych przypadkach kobiety doświadczają całkowitej utraty kontroli. Może to wpłynąć na ich pracę, związek, życie rodzinne, a nawet przyjaźnie. Kolejne związki odczuwają skutki tych zniszczeń. Zdarzają się również niekontrolowane napady wymagające interwencji policji. W USA i Wielkiej Brytanii zdarzały się nawet skrócone wyroki sądowe z tego powodu.
PMDD: co może pomóc osobom dotkniętym tą chorobą?
Po pierwsze, diagnoza. Wiele kobiet, odczuwa ogromną ulgę, gdy to, czego doświadczają, ma swoją nazwę. To również pierwszy krok do wpływania na indywidualne objawy – zakładając, że nie cierpisz na poważną utratę kontroli. Strategie samopomocy zazwyczaj odgrywają w tym przypadku ważną rolę. Istnieje kilka strategii radzenia sobie z każdym typowym objawem. Na przykład, w przypadku problemów z kontrolą impulsów, bodziec może pomóc w wyrwaniu się z tego stanu. Może to być bodziec bolesny, taki jak pstryknięcie gumką recepturką w ramię. Można też głośno powiedzieć „Stop!” lub klasnąć w dłonie. Niektórym osobom pomaga również zimno, na przykład ssanie kostki lodu. Pomaga też intensywny zapach, taki jak amoniak lub mocny olejek miętowy. Chodzi o to, aby wyzwolić inny impuls. Ćwiczenia oddechowe mogą pomóc w radzeniu sobie z lękiem. A jeśli objawem jest depresja, można się zaktywizować poprzez ćwiczenia fizyczne lub dobre kontakty społeczne.
Czy leki mogą pomóc na przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne?
Leki mogą wpływać na układ nastroju lub układ hormonalny. W pierwszym przypadku dobrym rozwiązaniem są leki przeciwdepresyjne. W przypadku PMDD można je przyjmować bardziej elastycznie niż w przypadku depresji. Działają szybciej. Niektóre kobiety bardzo dobrze sobie radzą, przyjmując leki przeciwdepresyjne tylko w drugiej połowie cyklu, a nawet tylko wtedy, gdy wystąpią objawy. Ale to zależy od indywidualnych potrzeb. Z drugiej strony, można wpływać na układ hormonalny i minimalizować wahania nastroju, przyjmując hormony. Może to być bardzo pomocne, jeśli kobiety są chętne do ich przyjmowania.
Jak diagnozuje się PMDD?
To nie jest takie proste. Lekarze nie mogą po prostu pobrać próbki krwi i powiedzieć: „Tak, to PMDD, w wyniku widać to bardzo wyraźne!”. Równowaga hormonalna kobiet z tą chorobą jest zazwyczaj prawidłowa. Problem prawdopodobnie leży w układzie nastroju, który reaguje nadwrażliwie na wahania hormonalne. Dlatego lekarze zalecają na początek samoobserwację i metodę polegającą na prowadzeniu dzienniczka cyklu przez dwa do trzech miesięcy. Kobiety zapisują w nim swój nastrój. Na tej podstawie lekarz może sprawdzić, czy wyłoni się obraz typowy dla PMDD. Jak wygląda typowy obraz? W pierwszej połowie cyklu kobieta jest całkowicie wolna od objawów i czuje się „normalnie”. Oczywiście nie oznacza to, że jest całkowicie szczęśliwa każdego dnia. Normalność oznacza tutaj, że kobieta reaguje na to, co dzieje się w życiu codziennym, pewnymi wahaniami. W drugiej połowie cyklu te wahania stają się bardziej wyraźne. Niezależnie od tego, czy jest na wakacjach, w pracy, czy w domu. Wtedy nawet błahe bodźce mogą prowadzić do gwałtownych reakcji, które później często są dla kobiet krępujące.
Co dzieje się w organizmie kobiety z PMDD?
Naukowcy pracują nad różnymi hipotezami. Skłaniają się ku hipotezie, że układ serotoninowy odgrywa tu pewną rolę, dlatego w terapii stosuje się również leki przeciwdepresyjne. Rezultaty wskazują, że przynoszą one szybszą i bardziej ukierunkowaną ulgę i nie wymagają dłuższego zwiększania dawki, jak w przypadku typowej depresji.
Co mogą zrobić partnerzy, członkowie rodziny, a nawet przyjaciele w tak trudnym czasie?
Kobiety dotknięte tą chorobą często znajdują się w coraz bardziej konfliktowych sytuacjach z powodu nawracającej niepewności i drażliwości, które są wyczerpujące, ale nie nasilają się. Dlatego pomocne jest, aby bliskie osoby zrozumiały i zaakceptowały to zaburzenie. Niezwykle ważnie jest również wsparcie emocjonalne: okazywanie cierpliwości i empatii, budowanie poczucia bezpieczeństwa. Dzięki takiej postawie rodzina może znacząco zmniejszyć obciążenie psychiczne i poprawić skuteczność leczenia.