Spis treści
Powolne wdechy hamują aktywności nerwu błędnego i wzmożoną aktywnością tego podczas wydechu, przeszczepione serce bije szybciej, ponieważ nerw błędny zostaje przecięty podczas operacji, mdlejemy, gdy ktoś uderza nas w nadbrzusze, ponieważ uderzenie może nadmiernie pobudzić nerw błędny, przestraszenie pomaga w walce z czkawką, ponieważ aktywuje nerw błędny. Albo że stymulacja nerwu błędnego może pomóc w leczeniu depresji opornej na leczenie...
Czym jest nerw błędny?
Nerw błędny to najważniejszy nerw, jaki posiadamy. Łączy obszary mózgu regulujące nasze emocje i myśli z narządami takimi jak serce, jelita i wątroba. Z jednej strony nerw błędny informuje nas o wszystkim, co ważnego dzieje się w naszym ciele. Z drugiej strony, aktywność nerwu błędnego działa uspokajająco i regenerująco na nasz organizm, niczym hamulec.
Nerw błędny zwalnia tętno, obniża ciśnienie krwi, pobudza pracę jelit i produkcję śliny oraz działa przeciwzapalnie. Aktywny nerw błędny zapobiega chorobom układu krążenia, wspomaga trawienie i jest związany ze zdrową florą jelitową. Jego rola w regulacji układu odpornościowego może mieć pozytywny wpływ na choroby przewlekłe. Nerw błędny pomaga nam również panować nad emocjami i lepiej radzić sobie ze stresem i trudnymi sytuacjami. Dlatego prawidłowa aktywność nerwu błędnego zmniejsza ryzyko depresji.
Nerw błędny jest kontrolowany przez ośrodkową sieć autonomiczną mózgu, obejmującą korę przedczołową, ciało migdałowate, wyspę i zakręt obręczy – wszystkie te obszary mózgu odgrywają kluczową rolę w kontroli impulsów i regulacji emocji. Gdy aktywność nerwu błędnego jest zbyt niska, nie tylko przyspiesza tętno i pogarsza się funkcjonowanie jelit, ale także szybko "tracimy nerwy".
Aktywność nerwu błędnego Zinédine'a Zidane'a była prawdopodobnie najniższa w finale Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w 2006 roku, kiedy to uderzył głową Włocha Marco Materazziego. Aktywność nerwu błędnego ma decydujący wpływ na tętno, dostosowując je bardzo czule i błyskawicznie do aktualnych potrzeb. Wysoka zmienność rytmu serca wskazuje na aktywność nerwu błędnego.
Co wpływa na stan nerwu błędnego w życiu codziennym?
Jeśli poprzedniej nocy piliśmy alkohol lub źle spaliśmy, odczyty natychmiast znacząco spadają. Ostry i przewlekły stres, palenie tytoniu, brak ruchu, jasne światło i niemal każdy rodzaj choroby również hamują aktywność nerwu błędnego. Podobnie, aktywność nerwu błędnego jest często niższa u osób ze spektrum autyzmu i na przykład z ADHD.
Jaka jest zatem prawidłowa zmienność rytmu serca? Informacje na ten temat można znaleźć w Internecie, ale w przeciwieństwie do ciśnienia krwi, tak naprawdę nie ma powszechnie akceptowanych wartości referencyjnych dla zmienności rytmu serca. To bardzo indywidualny pomiar, na który wpływa wiele czynników. Aby zrozumieć swoją zmienność rytmu serca (HRV), należy mierzyć ją codziennie i obserwować jej zmiany.
Czy istnieją specjalne sposoby na wzmocnienie nerwu błędnego?
Oczywiście, ważne jest, aby się wysypiać, zdrowo odżywiać, regularnie ćwiczyć i radzić sobie ze stresem. Ale żeby wzmocnić nerw błędny, specjaliści zalecają trzy rzeczy w szczególności: ćwiczenia oddechowe, zanurzenie głowy w chłodnej wodzie i śpiew. Skuteczność tych środków została dobrze udokumentowana badaniami.
Oddech. Aby wzmocnić nerw błędny, należy oddychać powoli i wydychać powietrze dłużej niż wdychać. Najlepiej wdychać przez cztery sekundy i wydychać przez sześć sekund, przez co najmniej 15 minut dziennie. Metaanaliza ponad 200 badań z ostatnich 50 lat pokazuje, że taki powolny rytm, który kładzie nacisk na wydech, znacząco poprawia zmienność rytmu serca. Nerw błędny jest najważniejszą częścią układu nerwowego przywspółczulnego, który działa przeciwstawnie do układu nerwowego współczulnego.
Układ nerwowy przywspółczulny, wraz z nerwem błędnym, hamuje wiele funkcji organizmu, podczas gdy układ nerwowy współczulny działa jak jego akcelerator. Podczas wdechu aktywowany jest układ nerwowy współczulny; podczas wydechu aktywność układu nerwowego przywspółczulnego, w tym nerwu błędnego, powraca do głównego nurtu. Dlatego też wydech trwający dłużej niż wdech wzmacnia aktywność nerwu błędnego. Najlepiej wykonywać to ćwiczenie przed snem. Sprawia, że człowiek jest cudownie zmęczony i potem śpi jak dziecko.
Zimna woda. W rzeczywistości zanurzenie głowy w zimnej wodzie aktywuje zarówno układ współczulny na obwodzie, jak i układ przywspółczulny na poziomie serca. To nie tylko sprawia, że się rozbudzasz, ale jednocześnie bardzo uspokajasz. Nurkowanie aktywuje odruch przetrwania. Jeśli zanurzamy głowę pod wodą na tak długo, jak tylko się da, wysyłamy sygnał do mózgu: nie wiem, kiedy znów będę miał tlen, przełącz się na tryb oszczędzania energii! W zimnej wodzie i kiedy zanurzam nie tylko głowę, ale całe ciało, ten sygnał jest szczególnie silny. Nasze tętno natychmiast gwałtownie spada, a krew jest wysyłana głównie do mózgu i serca. Aktualnie można kupić urządzenia, które wkłada się do ucha i które mają stymulować nerw błędny elektrycznie.
Czy są skuteczne? Badania nad tą metodą jeszcze trwają, ale wstępne wnioski pokazują, że taka przezskórna stymulacja nerwu błędnego może wpływać na jego aktywność. Mechanizm ten opiera się na fakcie, że nerw błędny jest dostępny poprzez gałąź uszną w uchu. Jednak dowody przemawiające za sztuczną stymulacją nie są jeszcze tak silne, jak w przypadku sprawdzonych metod, takich jak powolne oddychanie czy ekspozycja na zimno.
Śpiew. Do aktywacji nerwu błędnego szczególnie polecane jest śpiewanie w chórze, a powszechnie wiadomo, że wspólne działanie wzmacnia nerw błędny. Osoby towarzyskie mają wyższą aktywność nerwu błędnego, a jednocześnie osoby z silnym nerwem błędnym lepiej rozpoznają i interpretują emocje na twarzach innych osób, co ułatwia im interakcje społeczne. Nie musi to być koniecznie śpiew; każda wspólna aktywność, każda interakcja społeczna jest korzystna dla nerwu błędnego. Ale kiedy śpiewasz, zwłaszcza w chórze, nie tylko tworzysz muzykę, ale także wspólnie wydychasz powietrze i to przez szczególnie długi czas, więc śpiewanie podwójnie stymuluje aktywność nerwu błędnego.
Czujesz się lepiej i łatwiej radzisz sobie z codziennością, gdy nerw błędny jest zdrowy. Dlatego warto trenować swój nerw błędny!
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak