Wirusowe zapalenie wątroby typu A (HAV): objawy, leczenie i profilaktyka. Dlaczego latem rośnie liczba zachorowań?

Ten tekst przeczytasz w 2 minuty
Wirusowe zapalenie wątroby typu A, znane także jako żółtaczka pokarmowa lub „choroba brudnych rąk”, to zakażenie o ostrym przebiegu, szczególnie niebezpieczne dla dorosłych. Latem ryzyko zachorowania rośnie – winne są podróże, zaniedbania higieniczne i nieprzemyślane wybory kulinarne. Sprawdź, jak rozpoznać objawy HAV, jak się leczyć i jak skutecznie się chronić.
chora wątroba wirusowe zapalenie wątroby typu A żółtaczka pokarmowa HAV objawy HAV szczepienie choroba brudnych rąk profilaktyka WZW A wirus wątroby typu A wakacje a zakażenia higiena rąk szczepienia ochronne
Wirusowe zapalenie wątroby typu A (HAV): objawy, leczenie i profilaktyka. Dlaczego latem rośnie liczba zachorowań?
pathdoc
ShutterStock

Czym jest wirusowe zapalenie wątroby typu A?

W przypadku osób dorosłych zakażenie wirusem HAV wywołującym wirusowe zakażenie wątroby typu A, potocznie nazywanym też żółtaczką pokarmową, ma z reguły nagły początek i przebieg wymagający pobytu w szpitalu.

Typowe objawy WZW typu A ze strony układu pokarmowego to nudności, wymioty, brak apetytu, bóle brzucha, wzdęcia. Może także pojawić się żółtaczka lub objawy przypominające przeziębienie, jak: gorączka, osłabienie, bóle mięśni i stawów.

– Nie u wszystkich takie objawy się pojawią, niektórzy przejdą to zakażenie łagodnie. Niemal w stu procentach objawy są uleczalne – zapewnia dr Jakub Zelig z Kliniki Gastroenterologii, Hepatologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu.

Ekspert zaznaczył, że u dzieci zazwyczaj choroba ma łagodniejszy przebieg, często też bezobjawowy. Dorośli chorują ciężej, zazwyczaj pełnoobjawowo. Dolegliwości pojawiają się po 2 do 7 tygodni od momentu zakażenia i mogą trwać przez wiele tygodni, a nawet miesięcy. Starszy wiek ma wpływ na cięższy przebieg choroby.

Dlaczego latem notuje się więcej zachorowań?

Zdaniem lekarzy z USK we Wrocławiu szczególne ryzyko zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu A występuje w wakacje. Sprzyjają temu wyjazdy krajowe i zagraniczne. Ta choroba często nazywana jest też chorobą brudnych rąk.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

– Kiedy siadamy do posiłku, bezwzględnie musimy pamiętać o umyciu rąk, szczególnie po skorzystaniu z toalety, ale nie tylko. Warto też np. w restauracji przetrzeć podane przez obsługę sztućce – zaleca naczelny epidemiolog USK we Wrocławiu prof. dr hab. Jarosław Drobnik.

Według eksperta wystarczy odruchowo dotknąć nieumytymi rękami okolic oczu, nosa czy ust i jesteśmy narażeni na ryzyko infekcji. Poradził również, aby zwracać uwagę, w jakich warunkach są przygotowywane posiłki. Bałagan na zapleczu powinien wzbudzić wątpliwości klientów. Jeśli ktoś brudnymi rękami przygotowuje dla nas posiłek, to nawet jeśli sami zachowamy zasady higieny, istnieje ryzyko zakażenia.

Jak zapobiegać zakażeniu? Zasady higieny i bezpieczeństwa

Zdaniem prof. Drobnika najbezpieczniejsze są potrawy poddane obróbce termicznej. Ekspert odradził również spożywanie od razu owoców czy warzyw kupionych na bazarze czy przy drodze. Zawsze powinno się je przepłukać. Tam, gdzie warunki sanitarne odbiegają od standardów europejskich, warto zwrócić uwagę na wodę i używać jej tylko z oryginalnie zamykanych butelek.

– Warto pamiętać o kostkach lodu do napojów, bo one też mogą być przygotowywane z wody bieżącej, a nie przegotowanej czy butelkowanej – zaleca prof. Drobnik.

Zdaniem lekarzy najlepszym zabezpieczeniem przed wirusowym zapaleniem wątroby typu A są szczepionki. – Tym bardziej że są dwuwalentne, czyli połączenie szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. W ten prosty sposób zabezpieczamy się długoterminowo, na około 10 lat – podkreśla ekspert.

Sytuacja epidemiologiczna w Polsce: dane i statystyki

Z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytutu Badawczego wynika, że w 2023 roku w Polsce zgłoszono 209 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu A, a w 2024 roku aż 319. W bieżącym roku tylko do końca lutego zanotowano w Polsce 116 przypadków zachorowań.

Eksperci podkreślają, że prawdziwa skala zakażeń może być większa – grupa osób, która przechodzi chorobę bezobjawowo, nie jest diagnozowana.

W przypadku WZW typu A do 1978 roku Polska była krajem wysokiej endemiczności (średnio 50-58 tys. zachorowań rocznie). W kolejnych latach stopniowo następowała poprawa sytuacji epidemiologicznej, a od 1997 r. Polska należy do krajów o niskiej endemiczności.

©℗
Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A. Kup licencję.
Zapisz się na newsletter
Chcesz wiedzieć jak dbać o swoje zdrowie? Chcesz uniknąć błędów żywieniowych? Być na czasie z najnowszymi zmianami w przepisach prawa medycznego, farmaceutycznego i praw pacjenta? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Newsletter
Drukuj
Skopiuj link