Spis treści
Zespół lęku uogólnionego to jedno z częściej występujących zaburzeń psychicznych, choć wciąż zbyt rzadko diagnozowanych. Charakteryzuje się przewlekłym, trudnym do kontrolowania lękiem i zamartwianiem się, które utrzymuje się przez większość dni w tygodniu, przez co najmniej 6 miesięcy. Osoba z GAD martwi się na zapas, często o wiele rzeczy naraz, bez wyraźnej przyczyny lub nieproporcjonalnie do realnego zagrożenia.
Jak rozpoznać GAD? Objawy nie zawsze są oczywiste
Zespół lęku uogólnionego nie musi objawiać się atakami paniki. Często przyjmuje bardziej subtelną, ale wyniszczającą formę. Osoba z GAD może odczuwać:
- przewlekłe napięcie,
- trudności z koncentracją,
- zmęczenie mimo braku wysiłku,
- drażliwość,
- zaburzenia snu,
- napięcie mięśni,
- uczucie "ciągłego niepokoju w tle".
To właśnie ta nieustanna gotowość do reagowania na zagrożenie, które nigdy nie nadchodzi, sprawia, że codzienne funkcjonowanie staje się coraz trudniejsze. Osoba z GAD może wydawać się nerwowa, „na granicy wytrzymałości”, ale często długo nie łączy swojego samopoczucia z zaburzeniem psychicznym.
Skąd się bierze lęk uogólniony?
Nie ma jednej przyczyny rozwoju GAD. Zwykle to efekt działania wielu czynników – genetycznych, biologicznych i środowiskowych. Występowanie tego zaburzenia częściej obserwuje się u osób, które:
- mają rodzinny wywiad w kierunku zaburzeń lękowych lub depresji,
- przeżyły przewlekły stres lub traumę w dzieciństwie,
- są narażone na stres zawodowy, życiowy lub społeczny,
- mają określony typ temperamentu (np. wysoki poziom neurotyzmu).
Do rozwoju GAD mogą również przyczynić się zaburzenia równowagi neuroprzekaźników w mózgu, m.in. serotoniny i noradrenaliny.
Diagnoza i leczenie GAD. Kiedy warto szukać pomocy?
Jeśli podejrzewasz u siebie zespół lęku uogólnionego, pierwszym krokiem powinna być konsultacja z lekarzem psychiatrą lub psychoterapeutą. Diagnoza opiera się głównie na rozmowie, wywiadzie klinicznym i obserwacji objawów. Warto pamiętać, że GAD może współwystępować z depresją, innymi zaburzeniami lękowymi lub chorobami somatycznymi, które wymagają wykluczenia.
Leczenie GAD obejmuje najczęściej:
- psychoterapię, zwłaszcza terapię poznawczo-behawioralną (CBT), która pomaga zrozumieć i zmienić wzorce myślowe napędzające lęk,
- farmakoterapię, np. leki przeciwlękowe, SSRI lub SNRI, jeśli objawy są nasilone i utrudniają codzienne funkcjonowanie,
- techniki relaksacyjne i pracę z ciałem, takie jak trening uważności, ćwiczenia oddechowe czy joga.
Wielu pacjentów, którzy podjęli leczenie, po kilku miesiącach odczuwa znaczną poprawę jakości życia. Kluczowa jest jednak systematyczność i cierpliwość.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak