
Spis treści
Saszetki nikotynowe, znane również jako white snus, to coraz częściej wybierana alternatywa dla papierosów i e-papierosów – zwłaszcza wśród młodych osób. Choć ich sprzedaż w Polsce jest legalna, eksperci alarmują: to produkty zawierające silnie uzależniającą nikotynę, która działa na mózg jak narkotyk. Użytkownicy mogą nieświadomie wejść w pułapkę nałogu, który niesie za sobą poważne konsekwencje zdrowotne – od zaburzeń neurologicznych po ryzyko nowotworów jamy ustnej.
Saszetki nikotynowe a snus – co je różni?
Snusy to produkty tytoniowe, które umieszcza się pod górną wargą, gdzie nikotyna i inne substancje chemiczne wchłaniają się przez błony śluzowe - ich sprzedaż w Polsce jest nielegalna.
Saszetki nikotynowe (white snus) to produkty beztytoniowe, ale zawierające nikotynę, które działają na podobnej zasadzie jak snusy. Umieszczane są pod wargą, gdzie nikotyna stopniowo uwalnia się do krwiobiegu. Sprzedaż tych woreczków jest w Polsce legalna.
Uzależnienie od nikotyny zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, w tym zawałów serca i udarów. Konsekwencjami uzależnienia jest podwyższone ciśnienie krwi, zaburzenia rytmu serca, pracy mózgu, zmniejszona zdolność koncentracji i nauki, uszkodzenia błon śluzowych jamy ustnej, prowadzące do chorób dziąseł, erozji zębów, a nawet nowotworów jamy ustnej.
Nikotyna działa jak narkotyk – ostrzegają specjaliści
- Saszetki rozwijają uzależnienie, ponieważ zawierają silnie psychoaktywną nikotynę – mówi dr n. med. Magdalena Cedzyńska z Poradni Pomocy Palącym Narodowego Instytutu Onkologii Państwowego Instytutu Badawczego. Podkreśliła, że nikotyna działa na mózg jak narkotyk.
Zaznaczyła, że nikotyna z papierosa tradycyjnego bardzo szybko, w ciągu kilku sekund, dociera wraz z dymem do mózgu. - Nie mamy takiej wiedzy o działaniu saszetek. Mamy w ich przypadku więcej pytań niż odpowiedzi – dodała dr Cedzyńska.
Podkreśliła, że saszetki rozwijają uzależnienie od nikotyny, które jest bardzo silne. - Łatwo się uzależnić, szczególnie w młodym wieku - dodała.
Leczenie uzależnienia od nikotyny to długa i trudna droga
Cedzyńska powiedziała, że proces leczenia farmakologicznego uzależnienia od nikotyny trwa około trzech miesięcy. Wyjaśniła, że to czas potrzebny, aby wrażliwe na nikotynę receptory w mózgu, przestały być aktywne i domagać się porcji "tego narkotyku". Ekspertka zastrzegła, że nikotyna jest substancją legalną, natomiast działa psychoaktywnie, tak jak narkotyk. - Nikotyna oddziałuje na ośrodek nagrody i kary w mózgu, powoduje najpierw wyrzut dopaminy, a potem jej spadek - zaznaczyła.
Zwróciła uwagę, że leczenie uzależnienia od nikotyny nie dotyczy tylko zmian, które zachodzą w mózgu. Cedzyńska dodała, że pacjent musi poradzić sobie z uzależnieniem psychicznym, emocjonalnym, bardzo często także społecznym. - Palenie i używanie nowych produktów z nikotyną staje się elementem stylu życia. Pracujemy z pacjentami, aby zrozumieli siłę nawyku – powiedziała.
Jak zauważyła dr Cedzyńska, uzależnienie od nikotyny jest chorobą przewlekłą, która przebiega z nawrotami. Powiedziała, że statystycznie osoba, która rzuciła palenie, ma za sobą siedem - osiem prób rzucenia nałogu więc proces odchodzenia od niego trwa czasami kilka, a nawet kilkanaście lat.
Nowe przepisy prawne: co się zmienia w sprzedaży saszetek?
Niedawno Sejm uchwalił nowelizację tzw. ustawy tytoniowej, która zakazuje sprzedaży woreczków nikotynowych osobom do lat 18, ich sprzedaży na terenie podmiotów wykonujących działalność leczniczą, szkół i placówek oświatowo-wychowawczych, obiektów sportowo-rekreacyjnych, w automatach i w systemach samoobsługowych. Zakazana będzie także sprzedaż woreczków nikotynowych na odległość, w tym przez internet i ich reklamowanie.
Od 1 kwietnia saszetki nikotynowe są objęte akcyzą. Akcyzę na urządzenia do waporyzacji (wielorazowe papierosy elektroniczne, podgrzewacze oraz urządzenia wielofunkcyjne), zestawy części do urządzeń do waporyzacji, saszetki nikotynowe oraz inne wyroby nikotynowe wprowadziła uchwalona 20 lutego nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym, ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw.