
Spis treści
Czym jest podtlenek azotu i dlaczego wzbudza zainteresowanie?
Podtlenek azotu (N₂O), znany powszechnie jako „gaz rozweselający”, od lat stosowany jest w medycynie jako środek przeciwbólowy i uspokajający. Teraz badacze przyglądają się mu w zupełnie nowym kontekście — jako szybko działającemu lekowi na depresję.
Metaanaliza przeprowadzona przez University of Birmingham, obejmująca najważniejsze światowe badania kliniczne, wykazała, że kontrolowane inhalacje N₂O mogą szybko redukować objawy depresji, nawet u osób, które dotychczas nie reagowały na leczenie farmakologiczne.
Jak działa podtlenek azotu na mózg?
Naukowcy wskazują, że podtlenek azotu wpływa na receptory glutaminianu — podobnie jak ketamina, która również słynie z szybkiego działania przeciwdepresyjnego. Efektem jest znaczna poprawa nastroju w ciągu zaledwie 24 godzin od podania.
Co pokazują badania kliniczne?
Szybkie efekty po jednej dawce, a inhalacja klinicznego podtlenku azotu w stężeniu 50% prowadziła do wyraźnego zmniejszenia objawów depresji w ciągu doby. Poprawa ta była jednak zwykle krótkotrwała i zanikała po około tygodniu.
Trwalsze efekty występowały przy terapii wielosesyjnej. Pacjenci, którzy otrzymywali serię zabiegów przez kilka tygodni, doświadczali dłuższej i wyraźniejszej poprawy. Wnioski są jasne: aby utrzymać rezultat, konieczne może być leczenie składające się z wielu sesji, a nie pojedynczej inhalacji.
Czy to bezpieczne?
Podtlenek azotu wykazał korzystny profil bezpieczeństwa. Najczęściej obserwowane działania niepożądane to:
- krótkotrwałe nudności,
- zawroty głowy,
- bóle głowy.
Objawy te zwykle ustępowały samoistnie. Nie odnotowano poważnych, natychmiastowych zagrożeń. Badacze podkreślają jednak, że potrzebne są dłuższe i większe badania, aby w pełni ocenić bezpieczeństwo terapii.
Dlaczego to przełom dla osób z depresją lekooporną?
Depresja lekooporna (TRD) dotyczy osób, które nie reagują na co najmniej dwa różne leki przeciwdepresyjne. Problem ten jest powszechniejszy, niż mogłoby się wydawać — nawet 48% pacjentów osiąga jedynie ograniczoną poprawę dzięki standardowym terapiom.
Dla tych osób podtlenek azotu może stać się realną alternatywą, szczególnie że:
- działa szybko,
- może być stosowany w warunkach klinicznych,
- ma potencjał uzupełniać dotychczasowe formy leczenia.
Co dalej? Pierwsze badanie NHS już w przygotowaniu
Zespół Uniwersytetu w Birmingham planuje obecnie pierwsze badanie kliniczne NHS, które ma ocenić, czy terapia podtlenkiem azotu może być bezpiecznie i skutecznie stosowana w leczeniu ciężkiej depresji w Wielkiej Brytanii. Wyniki tego projektu mogą otworzyć drogę do wprowadzenia N₂O jako elementu rutynowej opieki psychiatrycznej — poszerzając zakres dostępnych, innowacyjnych terapii.
Źródło: University of Birmingham



