
Spis treści
- Jaki jest cel nowelizacji?
- Skala problemu kadrowego jest duża
- Szykują się zmiany w opiece zdrowotnej nad uczniami. Czy szkolną pielęgniarką zostanie położna oraz opiekun medyczny?Proponowane rozszerzenie kręgu uprawnionych zawodów
- Rozszerzenie kwalifikacji i warunków zatrudnienia pielęgniarek
- Doprecyzowanie uprawnień higienistek szkolnych
- Dostosowanie regulacji i cyfryzacja dokumentacji
- Nowe potencjalne zasoby kadrowe
- Jakie będą skutki regulacji?
Jaki jest cel nowelizacji?
Poprawa jakości profilaktycznej opieki zdrowotnej w szkołach jest głównym celem projektu nowelizacji ustawy o opiece zdrowotnej nad uczniami oraz niektórych innych ustaw przygotowanego przez Ministerstwo Zdrowia.
Skala problemu kadrowego jest duża
Placówki oświatowe od dłuższego czasu borykają się z brakami kadrowymi w zakresie dostępności pielęgniarek szkolnych, co przekłada się na niepełne objęcie uczniów profilaktyczną opieką zdrowotną. W roku szkolnym 2023/2024 opieką taką objęto 16 480 szkół, czyli 79,7% wszystkich placówek, przy czym najniższy odsetek odnotowano w szkołach specjalnych — 50,5%.
Szykują się zmiany w opiece zdrowotnej nad uczniami. Czy szkolną pielęgniarką zostanie położna oraz opiekun medyczny?Proponowane rozszerzenie kręgu uprawnionych zawodów
Aby poprawić dostępność usług, projekt przewiduje umożliwienie sprawowania roli „szkolnej pielęgniarki” także przedstawicielom innych zawodów medycznych: położnym oraz opiekunom medycznym po ukończeniu specjalnego kursu kwalifikacyjnego, z zastrzeżeniem że położne mogłyby działać samodzielnie, a opiekunowie medyczni wykonywaliby zadania w zespole z pielęgniarką lub położną.
Rozszerzenie kwalifikacji i warunków zatrudnienia pielęgniarek
Projekt zakłada także poszerzenie katalogu kursów kwalifikacyjnych uprawniających pielęgniarki do pracy w szkole oraz dopuszczenie do pracy osób będących w trakcie odbywania kursu lub specjalizacji, co ma za zadanie zwiększyć liczbę specjalistów dostępnych dla uczniów oraz uelastycznić ścieżki zatrudnienia w systemie profilaktyki szkolnej.
Doprecyzowanie uprawnień higienistek szkolnych
W projekcie wprowadzono doprecyzowania dotyczące uprawnień higienistek szkolnych; zaproponowano, by higienistka z co najmniej pięcioletnim stażem mogła podawać uczniom przewlekle chorym leki zlecone przez lekarza oraz stosować produkty lecznicze wchodzące w skład zestawu przeciwwstrząsowego dostępnego w gabinecie profilaktyki zdrowotnej w szkole, co ma rozwiać dotychczasowe wątpliwości interpretacyjne wynikające z braku odrębnej ustawy zawodowej dla tego zawodu.
Dostosowanie regulacji i cyfryzacja dokumentacji
Nowelizacja przewiduje także uporządkowanie przepisów, które od wejścia w życie ustawy z 12 kwietnia 2019 r. powodowały trudności interpretacyjne, oraz wprowadzenie rozwiązań dotyczących cyfryzacji dokumentacji medycznej prowadzonej w szkołach, ujednolicenie zasad współpracy instytucji oraz aktualizację regulacji dotyczących świadczeń stomatologicznych dla dzieci i młodzieży.
Nowe potencjalne zasoby kadrowe
Średnia wieku pielęgniarek środowiska nauczania i wychowania jest obecnie wysoka i wynosi około 57 lat, co dodatkowo uzasadnia potrzebę zwiększenia puli osób uprawnionych do świadczenia opieki; obecnie w szkołach pracuje około 8 tysięcy pielęgniarek i higienistek, natomiast liczba położnych i opiekunów medycznych, którzy mogliby zostać objęci przepisami nowelizacji, to około 77 tysięcy osób, co teoretycznie stwarza rezerwę kadrową do wykorzystania po wdrożeniu kursów kwalifikacyjnych.
Jakie będą skutki regulacji?
Wprowadzenie położnych i opiekunów medycznych do systemu szkolnej profilaktyki zdrowotnej oraz uelastycznienie kwalifikacji pielęgniarek ma przyspieszyć uzupełnianie braków kadrowych, poprawić dostępność opieki dla uczniów, zmniejszyć obciążenie starszej kadry oraz zwiększyć ciągłość działań profilaktycznych i edukacyjnych w środowisku szkolnym, pod warunkiem klarownych zasad współpracy zespołów i odpowiednich standardów kursów kwalifikacyjnych.
Podsumowując można stwierdzić, że proponowana nowelizacja odpowiada na zdiagnozowane luki kadrowe i organizacyjne w szkolnej opiece zdrowotnej, jednocześnie stawiając warunek zachowania bezpieczeństwa i jakości świadczeń poprzez obowiązek ukończenia specjalistycznych kursów i określenie kompetencji zawodowych. Skuteczność tych regulacji zależeć będzie od szczegółów programu kursów, skoordynowanej polityki zatrudnienia oraz monitoringu wdrożenia rozwiązań w praktyce szkolnej.