
Spis treści
- System Monitorowania Zagrożeń — nowe narzędzie do zgłaszania skutków ubocznych
- Zakres działania SMZ
- Co się zmienia względem papierowych formularzy? Wiele!
- Zgłoszenie do SMZ
- Jak poprawnie wypełnić zgłoszenie w SMZ?
- Co dzieje się z danymi po zgłoszeniu do SMZ?
- Znaczenie dla pacjentów i systemu opieki zdrowotnej
System Monitorowania Zagrożeń — nowe narzędzie do zgłaszania skutków ubocznych
Centrum e-Zdrowia uruchomiło ogólnodostępny elektroniczny system zgłaszania niepożądanych działań produktów leczniczych, nazwany Systemem Monitorowania Zagrożeń (SMZ), który pozwala na rejestrację niepożądanych objawów zarówno u ludzi, jak i u zwierząt.
Zakres działania SMZ
SMZ służy do gromadzenia krajowych zgłoszeń dotyczących niepożądanych działań i zdarzeń związanych z produktami leczniczymi, co pozwala na ich późniejszą analizę i monitorowanie bezpieczeństwa farmakoterapii na poziomie krajowym.
System obejmuje zgłoszenia dotyczące zarówno produktów przeznaczonych dla ludzi, jak i leków weterynaryjnych, umożliwiając identyfikację zjawisk, których występowanie lub skala może zagrażać zdrowiu oraz życiu ludzi i zwierząt.
Co się zmienia względem papierowych formularzy? Wiele!
Elektroniczny SMZ zastępuje papierowe formularze składane do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, przenosząc proces zgłaszania do kanału cyfrowego i ułatwiając przekazywanie informacji podmiotowi odpowiedzialnemu za nadzór nad bezpieczeństwem leków w Polsce.
Zgłoszenie do SMZ
Zgłoszenia do SMZ mogą składać:
- pacjenci lub ich rodzice i opiekunowie prawni,
- osoby wykonujące zawód medyczny,
- opiekunowie zwierząt i lekarze weterynarii zgłaszający zdarzenia dotyczące produktów weterynaryjnych.
Do dyspozycji są trzy podstawowe formularze:
- formularz dla pacjenta;
- formularz dla osoby wykonującej zawód medyczny;
- formularz dla produktów leczniczych weterynaryjnych.
Zatem zgłoszenie składa się przez stronę Systemu Monitorowania Zagrożeń, wybierając właściwy formularz i wypełniając wymagane pola dotyczące zgłaszającego, produktu oraz opisu objawów. Formularz dostępny jest bezpośrednio na stronie SMZ, gdzie dostępne są też materiały pomocnicze tłumaczące sposób wypełnienia zgłoszenia.
Jak poprawnie wypełnić zgłoszenie w SMZ?
W zgłoszeniu należy podać dane osoby zgłaszającej, szczegóły dotyczące stosowanego leku lub preparatu oraz rzeczowy opis objawów pojawiających się w czasie stosowania lub po zakończeniu terapii. Każda informacja o niekorzystnym, niezamierzonym działaniu produktu leczniczego powinna zostać zgłoszona i zarejestrowana, aby umożliwić ich analizę i weryfikację.
Medycy zachowują możliwość przekazywania niektórych danych w sposób tradycyjny, zgodnie z obowiązującymi przepisami (np. pocztą) lub przez integrację z systemami gabinetowymi, co pozwala zachować ciągłość raportowania w dotychczasowych trybach pracy placówek medycznych.
Co dzieje się z danymi po zgłoszeniu do SMZ?
Zgłoszenia gromadzone w bazie SMZ są poddawane analizie przez odpowiednie służby nadzorujące bezpieczeństwo farmakoterapii. Na podstawie zebranych informacji mogą zapadać decyzje o działaniach regulacyjnych, w tym o wycofaniu produktu z rynku, oraz mogą być prowadzone analizy statystyczne i badania naukowe albo oceny zagrożeń epidemiologicznych przez właściwe instytucje.
Znaczenie dla pacjentów i systemu opieki zdrowotnej
Wprowadzenie elektronicznego zgłaszania niepożądanych działań poprawia dostępność mechanizmu raportowania dla pacjentów i opiekunów oraz przyspiesza przepływ informacji do organów nadzoru. Szybsze i sprawniejsze gromadzenie danych sprzyja wcześniejszemu wykrywaniu sygnałów bezpieczeństwa i bardziej skutecznym interwencjom regulacyjnym, co przekłada się na poprawę bezpieczeństwa terapii na poziomie populacyjnym.