Spis treści
Depresja nie kończy się w głowie – jej wpływ obejmuje całe ciało. Uporczywe bóle, zaburzenia trawienia, zmiany w apetycie czy problemy ze snem to tylko niektóre z nich. Dolegliwości fizyczne należy skonsultować z lekarzem. Niektóre z nich mogą jednak wynikać z depresji - choroby, która – podobnie jak w przypadku dolegliwości fizycznych - wymaga profesjonalnej diagnozy i leczenia.
Czym jest depresja?
Depresja to złożone zaburzenie psychiczne, które wykracza poza zwykły smutek czy chwilowe przygnębienie. Charakteryzuje się długotrwałym obniżeniem nastroju, utratą zainteresowania lub przyjemności z codziennych aktywności oraz różnorodnymi objawami emocjonalnymi, poznawczymi i fizycznymi. Występuje częściej u kobiet. Epizodu depresji kobiety doświadczają nawet 3 razy częściej niż mężczyźni.
Psychiczne objawy depresji
Wśród najczęściej zgłaszanych objawów psychicznych depresji są m.in. obniżenie nastroju, zaburzenie odczuwania przyjemności, zmniejszenie zainteresowań, zaburzenia koncentracji i uwagi, poczucie winy lub beznadziejności, myśli samobójcze.
Fizyczne objawy depresji. Co boli w depresji?
Depresja to jednak nie tylko uczucie smutku, braku energii czy poczucie beznadziei. Choć te emocjonalne objawy są najczęściej kojarzone z tym zaburzeniem, depresja może objawiać się także w ciele.
Objawy fizyczne depresji mogą obejmować zaburzenia snu, brak energii, zmęczenie, zmniejszenie apetytu, które może prowadzić do utraty masy ciała, a także biegunki, zaparcia, nudności i wymioty oraz dolegliwości bólowe.
Co boli w depresji? Wśród najczęściej zgłaszanych dolegliwości bólowych są bóle stawów, bóle kończyn, bóle pleców, a także bóle głowy i szyi.
Jednym z częstych, ale rzadko rozpoznawanych objawów depresji może być także uczucie fizycznego ciężaru w ciele. Jak gdyby każda czynność – wstanie z łóżka, spacer, nawet podniesienie ręki – wymagała niewspółmiernie dużego wysiłku. Depresja wpływa bowiem na poziom energii i funkcjonowanie układu nerwowego, co może dawać wrażenie przeciążenia mięśni i stawów.
Podczas depresji mogą się także pojawić zaburzenia trawienia i inne niepokojące objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak bóle brzucha, wzdęcia, nudności czy biegunki.
Fizyczne objawy depresji i stresu – co mówi ciało, gdy psychika milczy?
Depresja i przewlekły stres to nie tylko problemy natury psychicznej – coraz częściej mówi się o ich silnym wpływie na organizm. Objawy cielesne bywają pierwszym sygnałem, że w psychice dzieje się coś niepokojącego. Często jednak są mylone z chorobami somatycznymi, co opóźnia właściwą diagnozę i leczenie.
Co mówi najnowsza wiedza?
- Dysregulacja osi HPA (podwzgórze–przysadka–nadnercza)
Zarówno depresja, jak i przewlekły stres zaburzają działanie układu neurohormonalnego, zwłaszcza osi HPA. Prowadzi to do nadmiernego wydzielania kortyzolu – tzw. hormonu stresu – który ma szkodliwy wpływ na wiele układów organizmu, w tym odpornościowy, trawienny i sercowo-naczyniowy. - Zaburzenia rytmu dobowego
- Najnowsze badania wskazują, że depresja i stres prowadzą do rozregulowania rytmu dobowego – zaburzeniu ulega produkcja melatoniny, co skutkuje problemami ze snem, zmęczeniem, obniżoną odpornością, a także brakiem regeneracji organizmu.
- Stany zapalne niskiego stopnia (tzw. „silent inflammation”)
Depresja często wiąże się z przewlekłym stanem zapalnym, który nie daje ostrych objawów, ale wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Badania pokazują podwyższony poziom markerów zapalnych, takich jak CRP i cytokiny prozapalne (np. IL-6, TNF-alfa) u osób cierpiących na depresję. - Zaburzenia jelitowe i mikrobiota
Coraz więcej dowodów wskazuje na ścisły związek między depresją a stanem mikroflory jelitowej. Oś jelita–mózg (gut-brain axis) odgrywa kluczową rolę – zaburzenia mikrobioty mogą wpływać na neuroprzekaźniki (np. serotoninę), a tym samym na nastrój i stan psychiczny. Objawy to m.in.: wzdęcia, zespół jelita drażliwego (IBS), nudności. - Zespół przewlekłego zmęczenia i bólu (fibromialgia)
Depresja może objawiać się przewlekłym bólem ciała – zwłaszcza mięśni i stawów – bez uchwytnej przyczyny medycznej. Często towarzyszy temu ciągłe zmęczenie i poczucie fizycznej niemocy. Objawy te są typowe także dla zespołu fibromialgii, który bywa współwystępujący z depresją. - Problemy skórne
Stres i depresja mogą nasilać problemy dermatologiczne: łuszczycę, trądzik, atopowe zapalenie skóry czy pokrzywkę. Psychodermatologia wskazuje na silne powiązania między stanem psychicznym a barierą ochronną skóry. - Zaburzenia hormonalne
U kobiet depresja może zaburzać cykl menstruacyjny, powodować nieregularne miesiączki lub nasilać objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). U mężczyzn może dochodzić do obniżenia poziomu testosteronu i spadku libido.
Wniosek: Ciało często reaguje na stan psychiki wcześniej niż umysł świadomie to zarejestruje. Występowanie nawracających objawów somatycznych bez wyraźnej przyczyny powinno skłonić do refleksji nad kondycją psychiczną. W takich przypadkach warto rozważyć konsultację nie tylko z lekarzem pierwszego kontaktu, ale także z psychologiem lub psychiatrą.
Jak poradzić sobie z depresją?
Depresja to stan, który wymaga zarówno wsparcia z zewnątrz, jak i troski o siebie samego. Pierwszym krokiem jest zrozumienie, że nie musisz radzić sobie z tym sam – warto skontaktować się ze specjalistą, który pomoże Ci dobrać odpowiednią terapię lub leczenie. Ważne jest również zadbanie o codzienne małe kroki, takie jak regularny sen, zdrowa dieta lub - jeśli jest to możliwe – odrobina aktywności fizycznej. To wszystko wspiera regenerację umysłu i ciała.
Polecane publikacje
Dla osób zainteresowanych pogłębieniem wiedzy na temat wpływu stresu i depresji na organizm oraz metod radzenia sobie z tymi stanami, polecam następujące publikacje:
- Psychologia stresu – Irena Heszen: Książka ta oferuje kompleksowe spojrzenie na mechanizmy stresu, jego wpływ na organizm oraz strategie radzenia sobie z nim.
- Ogarnij stres i żyj na luzie: Praktyczny poradnik zawierający techniki relaksacyjne i metody redukcji stresu w codziennym życiu.
- Chorzy ze stresu 2: Problemy psychosomatyczne: Publikacja skupiająca się na fizycznych objawach stresu i sposobach ich łagodzenia.
- Psychologia zaburzeń: Obszerna pozycja omawiająca różne zaburzenia psychiczne, w tym depresję, z uwzględnieniem ich objawów fizycznych.
Te książki mogą być pomocne w zrozumieniu, jak stres i depresja wpływają na ciało oraz w znalezieniu skutecznych metod radzenia sobie z tymi wyzwaniami.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak