
Spis treści
Od 1 października refundowana będzie druga szczepionka dla osób powyżej 60 lat przeciwko wirusowi dróg oddechowych RSV. Seniorzy mogą z częściową refundacją lub za darmo zaszczepić się także m.in. przeciwko grypie, pneumokokom i półpaścowi.
Refundowane i bezpłatne szczepienia dla seniorów
Pacjenci po 60. roku życia mają prawo do refundowanych lub bezpłatnych szczepień przeciwko niektórym chorobom. Od 1 kwietnia 2025 roku na tej liście znajduje się szczepionka przeciw RSV Abrysvo. Osoby w wieku 60-64 lat mogą skorzystać ze szczepionki z 50-procentową odpłatnością, a po 65. roku życia – za darmo.
Bezpłatnie mogą się też zaszczepić przeciwko pneumokokom (szczepionka Prevenar 13) osoby po 65. roku życia ze zwiększonym lub umiarkowanym do wysokiego ryzykiem choroby pneumokokowej. To osoby z przewlekłą chorobą serca, przewlekłą chorobą wątroby, przewlekłą chorobą płuc, cukrzycą, implantem ślimakowym, wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego, wrodzoną lub nabytą asplenią, niedokrwistością sierpowatą i innymi hemoglobinopatiami, przewlekłą niewydolnością nerek, wrodzonym lub nabytym niedoborem odporności, uogólnioną chorobą nowotworową, zakażeniem wirusem HIV, chorobą Hodgkina, jatrogenną immunosupresją, białaczką, szpiczakiem mnogim, przeszczepem narządu litego. Pełnopłatne szczepienie kosztuje ok. 280 zł.
W 100 proc. refundowane są też szczepienia przeciw półpaścowi (szczepionka Shingrix) dla osób po 65. roku życia. Z 50-procentową zniżką (375,58 zł) szczepionka dostępna jest dla osób w wieku 18 lat i starszych o zwiększonym ryzyku zachorowania na półpasiec, tj. z przewlekłą chorobą serca, przewlekłą chorobą płuc, cukrzycą, przewlekłą niewydolnością nerek, wrodzonym lub nabytym niedoborem odporności, uogólnioną chorobą nowotworową, zakażeniem wirusem HIV, chorobą Hodgkina, jatrogenną immunosupresją, białaczką, szpiczakiem mnogim, przeszczepem narządu litego, reumatoidalnym zapaleniem stawów, łuszczycą, łuszczycowym zapaleniem stawów, nieswoistym zapaleniem jelit, zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa, stwardnieniem rozsianym, toczniem układowym.
Refundowane są też szczepienia przeciwko grypie. W przypadku osób 65 plus dostępne są dwie darmowe szczepionki (Vaxigrip Tetra i Influvac Tetra). Dorośli poniżej tego wieku mogą zaszczepić się z 50-procentową odpłatnością (szczepionki Efluelda Tetra, Vaxigrip Tetra i Influvac Tetra). Bezpłatne dla wszystkich są też szczepienia przeciwko COVID-19, które mają rozpocząć się w tym sezonie 22 września.
Narodowy Fundusz Zdrowia przypomina, że to lekarz lub inna osoba uprawniona do wystawienia recepty decyduje o poziomie odpłatności za szczepienie.
Gdzie można się zaszczepić?
Szczepienia dorosłych można wykonać w przychodni podstawowej opieki zdrowotnej albo w aptekach (obecnie jest 11 szczepień dostępnych w aptekach; umowy na to świadczenie ma z NFZ ok. 1,6 tys. aptek, a ich spis widnieje na stronie https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/zaszczep-sie-w-aptece.
Czym jest RSV?
RSV, czyli wirus syncytialny układu oddechowego, to patogen, który kojarzy się głównie z infekcjami u dzieci. Mało kto wie jednak, że stanowi również poważne zagrożenie dla osób starszych. U seniorów infekcja RSV często przebiega ciężej niż u młodszych dorosłych i może prowadzić do groźnych powikłań.
Dlaczego seniorzy są szczególnie narażeni?
Układ odpornościowy wraz z wiekiem naturalnie słabnie. Osoby starsze gorzej radzą sobie z wirusami, a dodatkowo często cierpią na choroby współistniejące, takie jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), astma czy niewydolność serca. Te czynniki sprawiają, że zakażenie RSV może prowadzić do zapalenia oskrzeli, a nawet zapalenia płuc, które u seniorów bywa niebezpieczne dla życia.
Objawy RSV u osób starszych
Infekcja RSV może na początku przypominać zwykłe przeziębienie – pojawia się katar, kaszel, gorączka czy ból gardła. Jednak u seniorów objawy często szybko się nasilają. Mogą wystąpić duszności, świszczący oddech, osłabienie i uczucie braku powietrza. W takich przypadkach konieczna jest pilna konsultacja lekarska.
Powikłania, których nie można lekceważyć
U osób starszych RSV może prowadzić do poważnych powikłań. Najczęstsze to zapalenie płuc i zaostrzenie chorób przewlekłych, zwłaszcza sercowo-naczyniowych i oddechowych. Zakażenie wirusem bywa także przyczyną hospitalizacji – szacuje się, że każdego roku w sezonie infekcyjnym tysiące seniorów trafia z tego powodu do szpitala.