
Spis treści
W ciąży zasada jest prosta: im mniej ryzykownych produktów, leków i aktywności, tym lepiej dla mamy i dziecka. W tym okresie szczególnie warto opierać się na sprawdzonych zaleceniach medycznych, a w razie wątpliwości pytać lekarza prowadzącego.
Dieta w ciąży – co jeść, a czego unikać?
Odpowiednie odżywianie w ciąży wpływa nie tylko na prawidłowy rozwój dziecka, ale też na samopoczucie przyszłej mamy.
Produkty zalecane w ciąży to:
- Świeże warzywa i owoce – bogate w witaminy, błonnik i antyoksydanty; najlepiej myte pod bieżącą wodą, by zmniejszyć ryzyko zakażeń,
- Produkty pełnoziarniste – pieczywo razowe, brązowy ryż, kasze (wspierają prawidłową pracę jelit i dostarczają energii),
- Źródła białka, takie jak chude mięso, ryby o niskiej zawartości rtęci (np. łosoś, dorsz), jaja,
- Nabiał pasteryzowany (jogurty naturalne, kefiry, sery twarogowe, które dostarczają wapnia),
- Tłuszcze roślinne (oliwa z oliwek, olej rzepakowy).
Produkty, których należy unikać lub ograniczać w ciąży to z kolei:
- Surowe mięso i ryby (np. tatar, sushi z surową rybą), ponieważ zwiększa ryzyko toksoplazmozy i listeriozy,
- Niepasteryzowane produkty mleczne (mogą zawierać groźne bakterie, np. Listeria monocytogenes),
- Ryby o wysokiej zawartości rtęci (miecznik, rekin, tuńczyk biały),
- Surowe jaja (np. w domowym majonezie – uwagi na to, że zwiększa ryzyko salmonellozy),
- Produkty wysoko przetworzone bogate w sól, cukier, tłuszcze trans,
- Kofeina w nadmiarze (zaleca się maksymalnie 200 mg dziennie, czyli ok. 2 małe filiżanki),
- Alkohol (nawet niewielkie ilości mogą zaszkodzić dziecku, zwiększając ryzyko FAS, czyli płodowego zespołu alkoholowego).
Aktywność fizyczna w ciąży – co można, a czego unikać?
Ruch w ciąży jest korzystny: poprawia krążenie, redukuje bóle kręgosłupa, pomaga utrzymać prawidłową masę ciała i przygotowuje do porodu. Bezpieczne formy aktywności to spacery, pływanie i aqua aerobik, joga i pilates dla ciężarnych, ćwiczenia rozciągające i wzmacniające o umiarkowanej intensywności.
Aktywności, których należy unikać to z kolei sporty kontaktowe i ekstremalne (np. piłka nożna, sporty walki, jazda konna, narciarstwo zjazdowe), ćwiczenia wymagające dużego wysiłku i powodujące przegrzanie organizmu, skoki i gwałtowne zmiany pozycji oraz nurkowanie (które zwiększa ryzyko choroby dekompresyjnej u płodu).
Inne ważne zasady bezpieczeństwa w ciąży to przede wszystkim unikanie dymu tytoniowego (zarówno aktywnego, jak i biernego palenia), ostrożność przy pracach domowych (unikanie kontaktu z silnymi chemikaliami, farbami i rozpuszczalnikami), bezpieczne podróże (zapinanie pasów bezpieczeństwa z taśmą biodrową poniżej brzucha, ograniczenie bardzo długiego siedzenia w jednej pozycji) oraz kontrola stresu. Warto w tym czasie szczególnie zadbać o techniki relaksacyjne, medytację i odpoczynek.