
Spis treści
Jak sól wpływa na wysokość ciśnienia tętniczego krwi?
W ramach badania naukowcy z USA przez tydzień stosowali w grupie ochotników dietę o skrajnie niskiej zawartości sodu, czyli o niskiej zawartości soli. Wyniki tego eksperymentu pokazały, jak szybko ciśnienie krwi może spaść, gdy unika się soli – niezależnie od wieku, płci i przyjmowania leków na obniżenie ciśnienia. Chociaż od dawna wiadomo, że spożycie soli kuchennej (chlorku sodu) wpływa na ciśnienie krwi, szczegóły pozostawały bez odpowiedzi. Do czasu badania naukowcy nie wiedzieli, czy osoby przyjmujące leki na nadciśnienie mogą faktycznie obniżyć ciśnienie krwi poprzez obniżenie poziomu soli w diecie.
Dieta o obniżonej zawartości soli i jej skutki dla naszego zdrowia
W badaniu wzięło udział 213 osób w wieku od 50 do 75 lat. Około jedna czwarta miała prawidłowe ciśnienie krwi, podczas gdy pozostali cierpieli na nadciśnienie. Na początku badania uczestnicy spożywali średnio dzienną dawkę sodu odpowiadającą około 11 gramom soli. To ponad dwukrotnie więcej niż zaleca Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Podczas dwutygodniowego eksperymentu uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy: połowa uczestników mogła spożywać tylko 0,5 grama sodu dziennie w pierwszym tygodniu, co odpowiadało bardzo niskiemu spożyciu soli, wynoszącemu 1,25 grama dziennie. Osobom z drugiej grupy polecono stosować dietę o szczególnie wysokiej zawartości soli w pierwszym tygodniu. Podawano im również słony bulion, który mieli spożywać jako dodatek do swojej normalnej diety. Po tygodniu zamieniono zlecenia między grupami. Ponad 70% uczestników odnotowało spadek ciśnienia skurczowego (wyższy odczyt ciśnienia krwi) w ciągu tygodnia stosowania diety o obniżonej zawartości soli. Jednak w przypadku diety, w której uczestnicy spożywali więcej sodu niż zwykle, ciśnienie skurczowe wzrosło tak nieznacznie, że różnica nie była statystycznie istotna. Naukowcy przypisują to efektowi sytości. Średnio, skurczowe ciśnienie krwi, pod koniec pierwszego tygodnia było o osiem mm Hg niższe u uczestników diety niskosodowej niż u uczestników diety wysokosodowej. Pod koniec drugiego tygodnia, po zamianie zaleceń dietetycznych w obu grupach, różnica między uczestnikami diety niskosodowej i wysokosodowej również wynosiła siedem mm Hg. Zmierzone efekty nie miały znaczenia czy uczestnicy badania rozpoczynali je z prawidłowym ciśnieniem krwi, czy z nadciśnieniem ani czy przyjmowali leki na nadciśnienie. Uczestnicy obu grup zgłaszali skutki uboczne diety, które jednak ustępowały samoistnie. Podczas stosowania diety o szczególnie wysokiej zawartości sodu, prawie co dziesiąty skarżył się na dyskomfort, taki jak bóle głowy lub objawy żołądkowo-jelitowe. W przypadku diety niskosodowej, u ośmiu procent badanych odnotowano przejściowe skurcze lub uczucie osłabienia. Wniosek z przeprowadzonego badania jest jeden: tak jak dla większości ludzi każda aktywność fizyczna jest lepsza niż jej brak, tak dla większości ludzi jakakolwiek redukcja soli w porównaniu z ich zwykłą dietą prawdopodobnie jest lepsza niż jej brak, jeśli chodzi o ciśnienie krwi.
Czy tylko dieta o niskiej zawartości soli może pomów w obniżeniu ciśnienia krwi?
Jednak dieta niskosodowa nie może zastąpić leków, zwłaszcza że ilość sodu wynosząca zaledwie 0,5 grama dziennie, zastosowana w badaniu, jest bardzo trudna do osiągnięcia w życiu codziennym. Niemniej jednak ograniczenie spożycia soli jest ważnym środkiem, który pacjenci z nadciśnieniem tętniczym mogą łatwo wdrożyć. Nadciśnienie tętnicze jest uważane za „cichego zabójcę”, ponieważ wielu chorych nie zdaje sobie z niego sprawy. Jedno jest pewne: regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny może znacząco obniżyć ciśnienie krwi, a tym samym zmniejszyć ryzyko chorób układu krążenia. Regularne ćwiczenia mogą chronić przed poważnymi chorobami. To powszechnie wiadomo. Ale które ćwiczenia najlepiej się do tego nadają? Naukowcy zaobserwowali znaczną redukcję spoczynkowego ciśnienia krwi dla każdego rodzaju ćwiczeń po co najmniej dwóch tygodniach regularnego treningu. Co zaskakujące, redukcja ciśnienia krwi była znacznie skuteczniejsza w przypadku ćwiczeń izometrycznych niż w przypadku innych rodzajów ćwiczeń. Ćwiczenia izometryczne obciążają organizm zupełnie inaczej niż ćwiczenia wytrzymałościowe, zwiększają napięcie mięśni, gdy są utrzymywane przez dwie minuty, a następnie powodują nagły wzrost przepływu krwi, gdy się je rozluźnia. Typowymi przykładami ćwiczeń izometrycznych są plank (z podparciem na przedramionach) lub przysiady przy ścianie.
Oprócz ćwiczeń fizycznych, do utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi przyczynia się również zbilansowana dieta o niskiej zawartości soli, unikanie palenie i nadmiernego spożycia alkoholu, prawidłowa masa ciała oraz redukcja stresu w życiu codziennym. Osoby cierpiące na nadciśnienie i przyjmujące leki nie powinny ich odstawiać bez konsultacji z lekarzem, nawet po wprowadzeniu zmian w stylu życia.