Spis treści
Białaczka, chłoniaki, szpiczak to wciąż dla wielu osób nieznane choroby. Tymczasem w Polsce rocznie diagnozuje się około 9 tys. nowych przypadków nowotworów krwi u dorosłych i dzieci, co stanowi około 5,5 proc. wszystkich nowotworów złośliwych.
Jak informuje Fundacja Pokonaj Chłoniaka, choroby układu krwiotwórczego to choroby każdej grupy wiekowej. Występują częściej u osób starszych – wraz z wiekiem zwiększa się zachorowalność na szpiczaka plazmocytowego, chłoniaki, ostrą białaczkę szpikową, przewlekłą białaczkę limfocytową czy zespoły mielodysplastyczne. To sprawia, że ponad 50 proc. wszystkich chorych na nowotwory krwi to osoby powyżej 65. roku życia. Jednak coraz częściej diagnozy stawiane są u młodszych pacjentów. Część z nich, około połowa, jest nadal aktywna zawodowo.
Jak wykryć nowotwór krwi?
Ważne w diagnostyce nowotworów krwi jest regularne wykonywanie morfologii krwi, ponieważ większość chorób hematologicznych powoduje zmiany w liczebności składników krwi, które można wykryć dzięki tym badaniu bądź w innych badaniach krwi, chociaż istnieją również choroby, jak np. chłoniaki, których te badania nie wykryją, a podstawowym objawem jest niebolesne powiększenie węzłów chłonnych.
Podobnie jest w przypadku przewlekłej białaczki limfocytowej - ponad 30 proc. pacjentów w chwili rozpoznania nie ma żadnych objawów. Przewlekła białaczka limfocytowa (ang. CLL, chronic lymphocytic leukemia) to nowotwór układu chłonnego, choroba przewlekła charakteryzującą się nadmiernym gromadzeniem się nieprawidłowych, monoklonalnych limfocytów B. Przewlekła białaczka limfocytowa przebiega bardzo powoli, często nie daje oczywistych objawów i żyje się z nią długo. Jednocześnie jest najczęstszym typem białaczki w Europie.
Rodzaje nowotworów krwi
Nowotwory krwi to grupa nowotworów, które rozwijają się w układzie krwiotwórczym - w szpiku lub układzie limfatycznym. Dzieli się je na nowotwory układu krwiotwórczego oraz nowotwory układu chłonnego.
Do nowotworów układu krwiotwórczego należą m.in. białaczka szpikowa, przewlekła białaczka szpikowa, nowotwory Ph ujemne (mielofibroza, nadpłytkowość samoistna, czerwienica prawdziwa i zespoły mielodysplastyczne).
Z kolei nowotwory układu chłonnego to m.in. ostra białaczka limfoblastyczna, przewlekła białaczka limfocytowa, chłoniaki nieHodgkina, chłoniak Hodgkina, szpiczak plazmocytowy.
Jakie są objawy nowotworu krwi?
Nowotwory krwi, takie jak białaczki i chłoniaki, charakteryzują się różnym przebiegiem, zależnym od typu i stadium choroby. Niektóre podtypy nowotworów krwi mogą mieć łagodny przebieg, a inne postępować prowadząc do ciężkich objawów i trudności w leczeniu. Dobra wiadomość jest taka: niezależnie od ich przebiegu, większość z nich można obecnie skutecznie leczyć.
Hematoonkologia. Jakie wyzwania stoją przed nią obecnie?
Hematoonkologia jest obecnie jedną z najdynamiczniej rozwijających się dziedzin w medycynie. Polska ma dostęp do nowoczesnych terapii na europejskim poziomie, ale nadal nie wszystkie terapie są refundowane. Mamy bardzo wiele terapii celowanych, a leczenie może być dopasowane do potrzeb każdego pacjenta, uwzględnia jego stan zdrowia, wiek czy aktywność zawodową. Z pewnością wyzwaniem jest edukowanie chorych o dostępnych opcjach terapeutycznych.
Kluczowym problemem hematoonkologii jest jednak dostępność do lekarzy specjalistów. Według danych na koniec listopada 2023 roku, mamy w Polsce 593 specjalistów hematologów, co daje wskaźnik 1,57 hematologa na 100 tys. osób. Liczba ta powinna wynosić ok. 2,5. Obłożenie łóżek hematologicznych przekracza w naszym kraju 100 proc. Ich niedobór pozostaje na poziomie 20-25 proc .
- Mamy problem. Hematologów jest za mało, a poza tym przecież hematolodzy oprócz leczenia nowotworów, zajmują się leczeniem innych schorzeń, jak anemia, hemofilia i wiele różnych chorób krwi. To sprawia, że czasu na spokojne wytłumaczenie obszernych aspektów nt. choroby i możliwości leczenia w gabinecie może być za mało, aby rozwiać wątpliwości pacjenta i odpowiedzieć wyczerpująca na wszystkie pytania. Tu też, jako Fundacja, staramy się jak najlepiej wesprzeć lekarzy oraz pacjentów – zauważa Alicja Prochoń z Fundacji Pokonaj Chłoniaka.
Kilka lat temu hematologia została wpisane na listę specjalizacji deficytowych. Ale nadal młodzi lekarze rzadko decydują się na specjalizację z hematologii, co może oznaczać, że za kilka lat problem z dostępnością do specjalistów lekarzy hematologów będzie jeszcze trudniejszy.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak