Spis treści
Warto dobrze poznać swój język i regularnie oglądać go w lustrze, aby wcześnie wykryć ewentualne zmiany. Z drugiej strony, nie należy jednak przeceniać znaczenia własnej diagnozy: w żadnym wypadku nie zastąpi ona wizyty u lekarza.
Język – barometr zdrowia, ale zazwyczaj pełni bardziej oczywiste funkcje, jakie
Wyobraźmy sobie, że język to taka naturalna "czyszczarka" jamy ustnej. Gdy jest czysty, pomaga utrzymać higienę, a bakterie nie mają do nas łatwego dostępu. Na co dzień często zapominamy o nim, a to może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych.
Język to miękka, elastyczna struktura zawierająca liczne receptory smakowe, nerwy i mięśnie. Jego główne funkcje to:
- uczestnictwo w mówieniu i artykulacji dźwięków
- połykanie pokarmów i płynów
- odbieranie bodźców smakowych
- utrzymanie higieny jamy ustnej.
Język jako barometr zdrowia
Ze względu na swoją budowę i funkcje, język jest narażony na rozwój różnych schorzeń, które mogą wpływać na komfort życia i zdrowie.
Język: jak wygląda, kiedy jest zdrowy?
Zdrowy język ma kolor od jasnoczerwonego do różowego, jest lekko wilgotny i …dość ruchliwy. Powinien być czysty – jednak cienki, białawy nalot, który można łatwo usunąć, jest normalny. Nalot ten składa się z martwych komórek, resztek jedzenia i mikroorganizmów.
Jednak nie należy wpadać w panikę, jeśli język nie wygląda normalnie, nie zawsze musi to być objaw schorzenia.
Tymczasowe zmiany koloru języka mogą być spowodowane przez barwiące produkty spożywcze i napoje, takie jak curry, buraki, kawa czy czerwone wino. Niektóre leki również mogą wpływać na wygląd języka.
Język: kolor i nalot na nim jakie schorzenia mogą sugerować?
Jeśli język jest wyraźnie czerwony i ma powiększone brodawki językowe (małe guzki na górnej powierzchni języka), nazywa się go również językiem malinowym lub truskawkowym, może sugerować chorobę zakaźną, taką jak szkarlatyna czy choroba Kawasaki.
Czerwony i piekący język może być wynikiem niedoboru żelaza lub witamin, takich jak witamina B12. Jednak pieczenie języka może mieć wiele przyczyn, w tym niedoczynność tarczycy.
Jeśli czerwony język występuje wraz z innymi objawami, może to dostarczyć ważnych wskazówek co do przyczyny.
Na przykład błyszczący, gładki, głęboko czerwony język („błyszczący język”) wraz z równie czerwonymi ustami jest typowy dla marskości wątroby, której może również towarzyszyć ból brzucha lub uczucie ucisku pod prawymi żebrami.
Z kolei język o czerwonawym kolorze i żółtym nalocie występuje częściej w przypadku chorób serca.
Jeśli nalot na języku przybiera niemal czarny kolor, może to być skutek uboczny leczenia antybiotykami – nazywa się to także „językiem włochatym”.
Nierównomierny nalot ze śladami zębów, znany również jako „język geograficzny”. Osoby dotknięte tą przypadłością czasami skarżą się na pieczenie podczas spożywania pikantnych lub kwaśnych potraw. Przyczyna nie jest jeszcze znana. Podejrzewa się predyspozycje dziedziczne.
Blady, biały nalot na języku często występuje przy przeziębieniu lub chorobie przewodu pokarmowego, ale może również wskazywać na poważny niedobór żelaza. Jeśli biały nalot na języku występuje tylko na bokach środkowej bruzdy, może to być objawem choroby trzustki.
Biały nalot na języku może również wskazywać na grzybicze zakażenia jamy ustnej, znane również jako pleśniawki lub kandydoza jamy ustnej. Po wytarciu nalotu często widoczne są czerwone, zapalne lub krwawe plamy. Możliwe są również bóle, pieczenie języka lub mrowienie w jamie ustnej.
Gruby żółty lub brązowawy nalot na języku może być spowodowany chorobą pęcherzyka żółciowego lub wątroby.
Brązowy nalot na języku może również wystąpić w przypadku zaburzeń trawiennych lub kłopotów z nerkami, a także w wyniku nałogowego palenia. Żółty nalot na języku może również wskazywać na infekcję grzybiczą.
Język jako barometr zdrowia: deformacje i inne zmiany
Nie tylko przebarwienia i nalot na języku mogą wskazywać na problemy zdrowotne. Również deformacje i inne dolegliwości mogą sugerować chorobę.
Nietypowo duży, opuchnięty, szczególnie na brzegach język, występuje czasami przy niedoczynności tarczycy.
Jeśli język nagle mocno spuchnie, powodem może być alergia. Ponieważ obrzęk może zablokować drogi oddechowe, konieczna jest natychmiastowa interwencja lekarska.
Suchość języka może mieć różne przyczyny, m.in. może wskazywać na chorobę ślinianek.
Jeśli język wydaje się gładki, cienki i wąski, może to być spowodowane anemią i być wynikiem niedoboru żelaza, kwasu foliowego lub witaminy B12.
Jeśli na języku pojawią się grudki, które początkowo często wyglądają jak białawe plamki, ale mogą też mieć czerwony kolor lub krwawić, należy ZAWSZE zwrócić się o poradę lekarską, gdyż może to być rak języka.
Istnieje wiele czynników wywołujących bruzdy na języku, w tym zapalenie języka, niedobór witaminy B i choroby autoimmunologiczne.
Owrzodzenia języka mogą występować na przykład w przebiegu przewlekłej zapalnej choroby jelit, choroby Leśniowskiego-Crohna.
Każdy, kto podejrzewa chorobę powodującą nalot lub inne zmiany na języku, powinien zawsze zwrócić się o poradę do lekarza rodzinnego lub stomatologa. Dotyczy to zwłaszcza zmian, które utrzymują się dłużej niż dwa tygodnie. W nagłych przypadkach medycznych, takich jak obrzęk języka spowodowany reakcją alergiczną, należy natychmiast zwrócić się o pomoc lekarską.
Język: jak zadbać o higienę i pielęgnować język
Szczotkowanie zębów to codzienna rutyna dla większości ludzi. Jednak dla wielu z nas czyszczenie języka nie jest częścią tego porannego ani wieczornego rytuału. Pozytywne efekty czyszczenia języka są przedmiotem nieustającej debaty.
W wielu krajach Wschodu czyszczenie języka jest od tysięcy lat elementem codziennej pielęgnacji jamy ustnej jako ajurwedyjski rytuał oczyszczający.
W Indiach srebrne skrobaczki są używane do codziennego czyszczenia języka. Specjalne skrobaczki i szczoteczki do języka są dostępne równie u nas. Można je kupić niedrogo, w wersji plastikowej lub metalowej, w aptekach i drogeriach. Do kupienia są również, nie tak popularne, miedziane skrobaczki do języka, które podobno mają właściwości antybakteryjne.
A co, jeśli nie mamy skrobaczki do języka a wiemy, że w naszych ustach roi się od bakterii?
Spokojnie, zasadniczo do czyszczenia języka można używać również innych narzędzi, takich jak tył szczoteczki do zębów lub łyżeczka. Są one jednak często większe lub mniej płaskie niż skrobaczka i mogą wywołać odruch wymiotny. Używając łyżki, należy również uważać, aby nie miała ostrych krawędzi.
Tak czy inaczej, czyszczenie języka powinno stanowić nieodłączną część szczotkowania zębów.
Dbając o higienę języka, dbamy o całą jamę ustną i swoje zdrowie. Nie zapominajmy, że język to ważny narząd, który zasługuje na uwagę. Regularne czyszczenie, zdrowa dieta i wizyty u dentysty to klucz do utrzymania go w dobrej kondycji.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak