Spis treści
Każdy z nas wydziela kortyzol – to naturalny hormon nadnerczy. W normalnych ilościach jest potrzebny: pomaga regulować poziom cukru we krwi, ciśnienie tętnicze i reakcję na stres. Jeśli jednak stres trwa miesiącami, zamiast pomagać, zaczyna szkodzić.
Jak rozpoznać wysoki poziom kortyzolu?
Objawy zbyt wysokiego poziomu kortyzolu narastają stopniowo, ale dają charakterystyczny zestaw:
- zmiany w wyglądzie twarzy – twarz robi się pełniejsza, bardziej okrągła („twarz kortyzolowa”), pojawia się tłuszcz na karku i brzuchu, a nogi i ręce mogą wydawać się chudsze,
- wahania wagi i apetytu – częściej przybywa kilogramów, zwłaszcza w okolicy brzucha,
- problemy skórne – łatwo pojawiają się siniaki, skóra jest cieńsza, mogą pojawić się rozstępy,
- nadciśnienie i wahania poziomu cukru we krwi,
- osłabienie i bezsenność (może pojawiać się zmęczenie pomimo odpowiedniej ilości snu, spada też siła mięśni),
- drażliwość, obniżona koncentracja, a nawet stany lękowe czy depresyjne.
"Twarz kortyzolowa" – co to takiego?
Twarz kortyzolowa to jedno z bardziej charakterystycznych następstw przewlekle wysokiego poziomu kortyzolu. Twarz staje się pełniejsza, zaokrąglona i sprawia wrażenie lekko opuchniętej. Lekarze mówią o niej "moon face” – czyli "twarz księżycowa”. To nie jest tylko kwestia estetyki – ten objaw pokazuje, że w organizmie naprawdę dzieje się coś poważniejszego i warto sprawdzić przyczynę.
Dlaczego wysoki kortyzol szkodzi zdrowiu?
Długotrwały nadmiar kortyzolu może prowadzić do:
- chorób serca i nadciśnienia,
- cukrzycy typu 2 i otyłości brzusznej,
- osłabienia kości (osteoporozy),
- problemów z odpornością i częstszych infekcji,
- problemów psychicznych – od bezsenności po przewlekły stres i depresję.
Krótko mówiąc, organizm żyje cały czas „na najwyższych obrotach”, a to nie jest stan, w którym ciało może się regenerować.
Czy można obniżyć kortyzol?
Jeśli powodem jest lek steroidowy, nie wolno go odstawiać samodzielnie – tylko lekarz decyduje o dawce. Gdy z klei winny jest styl życia, obniżyć poziom kortyzolu pomagają: sen, regularny ruch, techniki relaksacyjne i zdrowa dieta.
Kiedy iść do lekarza?
Jeśli zauważysz: okrągłą, pełniejszą twarz, szybki przyrost wagi w obrębie brzucha, rozstępy, osłabienie mięśni, trudne do kontrolowania ciśnienie albo poziom cukru – to znak, że warto skonsultować się z endokrynologiem lub lekarzem rodzinnym.
Kortyzol sam w sobie nie jest wrogiem – to ważny hormon, bez którego nie moglibyśmy żyć. Ale gdy jego poziom długo utrzymuje się zbyt wysoko, staje się zagrożeniem dla zdrowia. Charakterystyczna „twarz kortyzolowa”, kłopoty ze snem, ciśnieniem czy wagą to sygnały ostrzegawcze. Warto je potraktować poważnie, poszukać przyczyny u lekarza i zadbać o styl życia, który pozwoli organizmowi odzyskać równowagę.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak