Spis treści
- Ekologiczne jedzenie w szkołach i szpitalach
- Obecnie terminologia typu „eko”, „bio” czy „organiczny” bywa wykorzystywana dowolnie, często bez jakiejkolwiek kontroli
- Trzystopniowy system oznakowania
- Publiczny rejestr placówek „eko”
- Nadzór i audyt urzędowy
- System kar za nadużycia
- Harmonogram prac legislacyjnych
Są już założenia projektu ustawy o produkcji, znakowaniu i kontroli żywności przygotowanej z udziałem żywności ekologicznej w ramach żywienia zbiorowego oraz zmianie ustawy o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej (numer UD303). Założenia zostały opublikowane w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Główna intencja jest taka, aby wdrożyć jednolite i oficjalne zasady stosowania żywności ekologicznej w żywieniu zbiorowym, stworzenie systemu jej oznakowania oraz zapewnienie konsumentom możliwości świadomego wyboru potraw przygotowanych z udziałem certyfikowanej żywności ekologicznej.
Ekologiczne jedzenie w szkołach i szpitalach
Uszczegóławiając, nowa regulacja doprecyzowuje zasady produkcji, znakowania i kontroli posiłków przygotowywanych z użyciem certyfikowanych składników ekologicznych. Jej głównym celem jest zagwarantowanie uczniom, pacjentom i pracownikom stołówek czy szpitali jasnej informacji o stopniu „eko” w menu. Dzięki temu konsumenci zyskają realny wybór, a producenci żywności ekologicznej – przewidywalny rynek zbytu.
Obecnie terminologia typu „eko”, „bio” czy „organiczny” bywa wykorzystywana dowolnie, często bez jakiejkolwiek kontroli
Obecnie terminologia typu „eko”, „bio” czy „organiczny” bywa wykorzystywana dowolnie, często bez jakiejkolwiek kontroli. Brakuje też oficjalnego znaku jakości dla gotowych posiłków w zbiorowych jadłodajniach. Nie istnieje centralny rejestr placówek faktycznie korzystających z żywności ekologicznej ani mechanizm zweryfikowanej informacji o udziale tych produktów w zakupach. W efekcie konsumenci nie wiedzą, czy np. jogurt czy warzywa na talerzu pochodzą z certyfikowanych gospodarstw ekologicznych.
Trzystopniowy system oznakowania
Założenia projektu przewidują wprowadzenie trzystopniowego znaku jakości dla zakładów żywienia zbiorowego:
- znak brązowy – minimalny udział produktów ekologicznych;
- znak srebrny – umiarkowany udział żywności ekologicznej;
- znak złoty – najwyższy udział produktów certyfikowanych.
Stopień przyznania zależeć będzie od procentowego udziału składników ekologicznych w rocznych zakupach placówki. Ma to na celu uczynienie wyboru „eko” czytelniejszym i bardziej wiarygodnym.
Publiczny rejestr placówek „eko”
Aby uzyskać prawo do używania któregokolwiek z trzech znaków, stołówki, szkolne kuchnie czy szpitalne bufety muszą złożyć wniosek do wojewódzkiego inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Dokumentacja wniosku obejmuje: kalkulację udziału produktów ekologicznych w zakupach, potwierdzenie źródeł pochodzenia składników, oświadczenia o stosowaniu przepisów ustawy. Wpis do centralnego, publicznego rejestru będzie warunkiem korzystania ze znaku ekologicznego i podstawą do późniejszych kontroli.
Nadzór i audyt urzędowy
Wojewódzcy inspektorzy będą prowadzić stały nadzór nad placówkami figurującymi w rejestrze. Ich zadaniem będzie:
- weryfikacja rzetelności dokumentacji zakupowej,
- kontrola zgodności używania znaków i określeń „eko”, „bio” czy „organiczny”,
- przeprowadzenie audytów w miejscu produkcji i wydawania posiłków.
Wszystko to ma to przeciwdziałać wprowadzaniu konsumentów w błąd oraz wzmacniać zaufanie do instytucji publicznych.
System kar za nadużycia
Aby zapobiec nieuczciwej konkurencji i fałszywym deklaracjom, projekt wprowadza katalog naruszeń wraz z sankcjami pieniężnymi. Według aktualnych założeń kary grożą placówkom, które:
- używają znaku ekologicznego bez wpisu do rejestru,
- stosują określenia „eko” czy „bio” niezgodnie z przepisami,
- nie wywiązują się z warunków wskazanych we wniosku o wpis.
Taki system dyscyplinujący ma na celu ochronę zarówno konsumentów, jak i rzetelnych dostawców żywności ekologicznej. Dla lokalnych gospodarstw ekologicznych nowe przepisy otwierają ważny kanał dystrybucji – szkoły, przedszkola, szpitale czy stołówki pracownicze staną się stabilnym odbiorcą ich produktów. Z kolei konsumenci zyskają przejrzystość i gwarancję, że „eko” na talerzu naprawdę oznacza składniki certyfikowane. W dłuższej perspektywie może to przyczynić się do popularyzacji zdrowych nawyków żywieniowych w całym społeczeństwie.
Harmonogram prac legislacyjnych
Założenia projektu UD303 trafiły do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów pod koniec września 2025 r. Rząd planuje przyjąć projekt w drugim kwartale 2026 r. Po uchwaleniu ustawy przedsiębiorcy i instytucje zbiorowego żywienia będą mieli kilka miesięcy na dostosowanie swoich procedur do nowych wymogów. Ostatecznym efektem ma być stworzenie spójnego, przejrzystego i wiarygodnego systemu „eko” w żywieniu zbiorowym.
Założenia projektu ustawy o produkcji, znakowaniu i kontroli żywności przygotowanej z udziałem żywności ekologicznej w ramach żywienia zbiorowego oraz zmianie ustawy o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej (numer UD303)
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak