
Spis treści
Przybywa kontroli pracowników korzystających ze zwolnień lekarskich. Kiedy słyszymy o kontroli zwolnień lekarskich odruchowo wskazujemy jednak wyłącznie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Tymczasem polskie przepisy dają prawo weryfikacji L4 także innym podmiotom.
Czego nie można robić na L4?
Niewłaściwe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego (tzw. L4) może mieć poważne konsekwencje – zarówno finansowe, jak i zawodowe. Co to znaczy "niewłaściwe wykorzystywanie L4"?
Jest to sytuacja, w której pracownik np. wykonuje pracę zarobkową (na etacie, umowie zlecenie, działalności gospodarczej itp.), nie stosuje się do zaleceń lekarskich, np. aktywnie spędza czas, zamiast odpoczywać, ukrywa zmianę miejsca pobytu, utrudniając kontrolę ZUS lub pracodawcy czy wykorzystuje L4 do celów niezgodnych z jego przeznaczeniem.
Co grozi za niewłaściwie wykorzystywane zwolnienie lekarskie?
Źle wykorzystywane zwolnienie lekarskie może skutkować nie tylko utratą zasiłku, ale także konsekwencjami służbowymi.
Za nieodpowiednio wykorzystywane zwolnienie chorobowe pracownikowi grozi utrata prawa do wynagrodzenia lub zasiłku chorobowego. Według przepisów, ubezpieczony traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia lekarskiego jeżeli wykorzystuje je niezgodnie z celem, w jakim zostało wystawione.
To znaczy, że jeśli podczas kontroli zostanie stwierdzone naruszenie - np. pracownik w czasie L4 remontował mieszkanie, podróżował lub dorabiał na czarno – zasiłek zostaje cofnięty za cały okres, a wypłacone środki mogą zostać odzyskane z odsetkami.
W niektórych przypadkach pracownikowi może grozić także zwolnienie – zwłaszcza jeśli pracuje podczas L4 na rzecz konkurencji, oszukuje pracodawcę co do swojego stanu zdrowia czy unika kontroli lub celowo podaje błędny adres.
Warto pamiętać, że konsekwencje mogą być też innego rodzaju. Pracownik, który był przyłapany na nadużyciach może być częściej kontrolowany przez ZUS lub pracodawcę w przyszłości, a na dodatek traci wiarygodność zawodową, co może utrudnić np. awans.
Kto przeprowadza kontrole zwolnienia chorobowego?
Uwagę kontrolujących przyciągają zwłaszcza sytuacje, w których często wystawiane są krótkie L4 i gdy L4 wystawiane są przez różnych lekarzy. Dzięki PUE ZUS pracodawcy mają dostęp do informacji o L4 na bieżąco.
W przypadku, gdy pracodawca wypłaca wynagrodzenie za czas choroby z własnych środków, może on samodzielnie przeprowadzić kontrolę. Z kolei gdy ubezpieczony dostaje zasiłek chorobowy, opiekuńczy albo świadczenie rehabilitacyjne – zależy to od liczby zgłoszonych osób do ubezpieczenia chorobowego. Jeżeli firma zgłasza do 20 osób, wówczas kontrolującym jest ZUS. Z kolei gdy jest to więcej niż 20 osób, pracodawca ma prawo sam dokonać kontroli.