
Spis treści
Dotychczas prawo nie pozwalało osobom postronnym na podawanie leków wydawanych na receptę, nawet jeśli były one przepisane osobie poszkodowanej i dostępne w sytuacji zagrożenia życia. Problem szczególnie dotyczył dzieci zagrożonych wstrząsem anafilaktycznym, padaczką czy cukrzycą. 30 maja 2025 r. weszły w życie zmienione przepisy, które definitywnie to zmieniają. Sprawdź, co nowego w prawie i jak te zmiany wpłyną na codzienne życie w szkołach, przedszkolach i przestrzeni publicznej.
Co się zmieniło w przepisach dotyczących pierwszej pomocy?
30 maja weszły w życie przepisy, które zmieniły definicję pierwszej pomocy. Nowelizacja ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym wprowadziła możliwość legalnego podawania leków na receptę w ramach pierwszej pomocy. Dotyczy to leków dostępnych na miejscu zdarzenia i przypisanych osobie poszkodowanej – np. adrenaliny, leków przeciwpadaczkowych czy insuliny.
Zgodnie z nowymi przepisami, każdy świadek zdarzenia – nie tylko lekarz czy ratownik – może podać lek, jeśli sytuacja tego wymaga i lek jest dostępny. Oznacza to, że nauczyciele, opiekunowie czy przypadkowi świadkowie nie muszą już obawiać się konsekwencji prawnych. To ważna zmiana, bowiem w poprzednim stanie prawnym nawet jeśli dziecko uczęszczające do przedszkola lub szkoły miało przy sobie adrenalinę, np. w tzw. epipenie, to jej podanie wymagało wcześniejszego upoważnienia rodziców i zgody nauczyciela. Jeśli w szkole nie było pielęgniarki lub innej osoby uprawnionej do podania leku, świadkowie czekali na przyjazd karetki.
Wyjaśnienia Ministerstwa Zdrowia
Ministerstwo Zdrowia wyjaśniało, że rozszerzenie definicji pierwszej pomocy o leki jest konieczne. Podkreślało, że obecnie coraz częściej w ramach pierwszej pomocy stosowane są wydawane z przepisu lekarza leki niezbędne osobom przewlekle chorym, np. zagrożonym wystąpieniem wstrząsu anafilaktycznego, napadu padaczki, chorującym na cukrzycę. Zaznaczyło, że po rozszerzeniu definicji pierwszej pomocy o leki świadkowie zdarzenia, którzy je podadzą, będą postępować zgodnie z prawem. Również w szkołach i przedszkolach nauczyciele i opiekunowie będą mogli podać leki dzieciom przewlekle chorym.
Fundacja Allergia oraz środowiska medyczne podkreślają, że nawet błędne podanie leku wiąże się z mniejszym ryzykiem niż całkowita bezczynność. Nowe przepisy mogą uratować wiele ludzkich istnień.
Co grozi za nieudzielenie pomocy?
Za nieudzielenie pomocy człowiekowi, który jest w sytuacji bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, grozi do trzech lat pozbawienia wolności.