Spis treści
W czasach, gdy coraz więcej osób sięga po naturalne metody wzmacniania organizmu, czosnek zyskuje szczególną popularność. Nie bez powodu nazywany jest „naturalnym antybiotykiem” – zawarte w nim związki siarki, enzymy, witaminy i minerały wspierają walkę z infekcjami, obniżają poziom cholesterolu, poprawiają trawienie i wpływają na ogólną kondycję organizmu. Sprawdź, jakie właściwości kryje w sobie ten niepozorny składnik kuchenny i kto powinien na niego uważać.
Czosnek – co zawiera i dlaczego jest tak zdrowy?
Czosnek pospolity (Allium sativum L.) to roślina cebulowa, której główki składają się z wielu ząbków, otoczonych białą lub różową osłonką.
W każdym ząbku znajduje się ogrom substancji prozdrowotnych: flawonoidy, fitosterole, składniki mineralne (potas, fosfor, żelazo, cynk, siarka, magnez), mikroelementy (kobalt, chrom, nikiel), witaminy: C, z grupy B (B1, B2, B3), beta-karoten enzymy (allinaza i peroksydaza), polifenole, aminokwasy, kwasy organiczne, błonnik pokarmowy.
Jak działa allicyna? Naturalna ochrona przed bakteriami i wirusami
Na szczególną uwagę zasługuje aminokwas allina, który pod wpływem rozgniatania i krojenia oraz działania enzymu allinazy przekształca się do substancji czynnej allicyny. To właśnie temu związkowi czosnek zawdzięcza swój specyficzny zapach, a także wiele właściwości prozdrowotychych. Allicyna jest uznawana za „naturalny antybiotyk” ze względu na działanie bakteriobójcze na wiele bakterii (w tym Gram-dodatnich i Gram-ujemnych), a także na szczepy oporne na antybiotykoterapię.
Dodatkowo czosnek, w przeciwieństwie do antybiotyków, nie uszkadza naturalnej mikrobioty przewodu pokarmowego. Zaobserwowano wręcz korzystny jego wpływ na rozwój bakterii z rodzaju Lactobacillus, co sprzyja rozwojowi fizjologicznej mikrobioty. Dzięki temu m.in. możemy uznać korzystny wpływ również na funkcjonowanie układu pokarmowego.
Czosnek wykazuje także właściwości antywirusowe, dzięki zawartości substancji o nazwie ajoen, która jest pochodną allicyny, oraz właściwości przeciwgrzybicze. Dlatego też czosnek skutecznie wspomaga leczenie infekcji wirusowych układu oddechowego. Powinien on stać się stałym elementem posiłków w okresie jesienno-zimowym. Można stosować zmiażdżony czosnek z ciepłym mlekiem, który ułatwi odkrztuszanie wydzieliny, rozgrzeje, wzmocni potliwość, przez co obniży gorączkę, a także udrożni drogi oddechowe. Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli naturalne metody walki z infekcją nie pomogą, należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym, który zaleci odpowiednie postępowanie.
Czosnek na serce, ciśnienie i cholesterol
Właściwości przeciwzapalne czosnku mogą pomóc w łagodzeniu objawów reumatoidalnego zapalenia stawów. Zaobserwowano także jego właściwości obniżające ciśnienie krwi, stężenie cholesterolu LDL, agregację płytek krwi a podwyższające frakcję cholesterolu HDL. Mogą one zmniejszyć ryzyko wystąpienia miażdżycy, zawału serca oraz udaru, dlatego też stosuje się go w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych. Przeprowadzone badania wskazują też na korzystne działanie hipoglikemiczne u osób z cukrzycą typu 2.
Mało kto zdaje sobie sprawę z faktu, iż czosnek może pośrednio wspomóc w naturalny sposób odchudzanie. Poprzez pobudzanie wytwarzania żółci, soków trawiennych i zawartości błonnika poprawia proces trawienia, ułatwiając redukcję masy ciała.
Spożywając czosnek możemy także przyczynić się do poprawy wyglądu naszej skóry, włosów i paznokci. Odbywa się to dzięki zawartości antyoksydantów, likwidujących wolne rodniki, odpowiedzialne za proces starzenia. Zalicza się do nich witaminę C, beta-karoten, polifenole. Oprócz nich zdrowy wygląd skóry, włosów i paznokci wspomagają składniki mineralne: cynk, selen, żelazo, potas.
Kto powinien uważać na czosnek? Przeciwwskazania
Pomimo właściwości prozdrowotnych, nie wszyscy mogą spożywać czosnek. W dużych dawkach jest on (bądź jego preparaty) niebezpieczny, zwłaszcza dla dzieci. Z tego powodu nie należy podawać go dzieciom poniżej 10. miesiąca życia. Czosnek może powodować działania uboczne w postaci dolegliwości ze strony układu pokarmowego, np. biegunkę czy wzdęcia.
Czosnek nie jest wskazany dla osób zmagających się z ostrym nieżytem żołądka i jelit, chorujących na wrzody żołądka, mających zbyt niskie ciśnienie tętnicze krwi, zapalenie nerek oraz niewydolność wątroby. Ostrożność powinny także zachować osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe.
Osobom, które mogą go spożywać, dwa ząbki czosnku dziennie powinny wystarczyć i nie zaszkodzić. W przypadku wątpliwości, czy można go bezpiecznie stosować, warto zasięgnąć porady lekarza.
Nieprzyjemny zapach po czosnku – jak sobie z nim radzić?
Wiele osób zapewne zastanawia się, dlaczego akurat po czosnku mamy nieprzyjemny oddech, który może się u nas utrzymać nawet kilkanaście godzin? Wynika to z faktu, że zawiera on związki siarki, które nie ulegają rozkładowi podczas trawienia. Nasz organizm wydala je poprzez pot i oddech.
Istnieją sposoby na zneutralizowanie przykrego zapachu z ust po zjedzeniu czosnku. Jabłko zawiera enzymy, które zlikwidują jego nieprzyjemny zapach. Pomoże także wypicie: soku z cytryny czy pełnotłustego mleka w trakcie posiłku z czosnkiem. Można żuć świeże, intensywnie aromatyczne przyprawy, jak np. zielonych liści mięty, pietruszki, pokrzywy, szczawiu. Zapach czosnku usunie także ssanie nasion kolendry, czy ziaren: goździków, kardamonu, kopru włoskiego, palonej kawy lub gwiazdek anyżu. Niestety, nie ma jednak skutecznego środka, który chroni przed wydzielaniem charakterystycznego zapachu z potem, przez skórę. Nie obroni przed tym także przyjmowanie preparatów czosnku w kapsułkach nie wydzielających przykrego zapachu podczas ich spożywania.
Źródło:
Beata Dłużniewska
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak