
Z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego wynika, że od 1985 roku do końca 2024 roku odnotowano ok. 35,2 tys. przypadków zakażeń wirusem HIV, leczono 4,4 tys. chorych na AIDS, a 1,5 tys. chorych zmarło.
Od kilku lat w Polsce odnotowuje się duży wzrost wskaźnika nowych zakażeń HIV. Specjaliści łączą to m.in. z ruchami migracyjnymi. Od 2 lat liczba nowo wykrytych zakażeń HIV, nie tylko w populacjach migrujących, ale także w Polsce, jest rekordowa. Tylko do końca października 2024 roku odnotowano blisko 2 tys. nowych przypadków zakażeń. Wiele z nich było już w zaawansowanym stadium choroby.
Testy na HIV w POZ
W Polsce w maju tego roku wprowadzono do podstawowej opieki zdrowotnej testy wykrywające zakażenie wirusem HIV. Wcześniej anonimowe testy na HIV były dostępne w punktach konsultacyjno-diagnostycznych. W Polsce odsetek osób testujących się na HIV jest na niskim poziomie i wynosi ok. 10 proc. dorosłej populacji.
Lek przez kontaktem zmniejsza ryzyko zakażenia
Najczęstszą drogą zakażenia HIV jest kontakt seksualny. Rosnącą grupą wśród zakażonych są osoby młode w wieku 20–35 lat.
Ryzyko zakażenia HIV można jednak zmniejszyć np. przyjmując lek przed kontaktem. Tzw. profilaktyka przedekspozycyjna (PrEP) jest coraz popularniejsza na świecie i polega na przyjmowaniu leku przez osobę, która jest narażona na kontakt z osobą będącą nosicielem i zakażającą HIV.
Po przyjęciu leku, jeśli u osoby narażonej utrzymuje się odpowiednie wysycenie lekiem, ryzyko zakażenia HIV zmniejsza się nawet o 70 - 86 proc., a w przypadku nowszych leków - powyżej 90 proc. Profilaktyka tego typu polega na przyjęciu jednej tabletki raz dziennie, 7 dni przed i 7 dni po narażeniu na zakażenie.
Wiele europejskich krajów finansuje program profilaktyki przedekspozycyjnej HIV. W Polsce leki tego typu są pełnopłatne i kosztują ok. 160 - 200 zł miesięcznie. Jak się szacuje, sięga po nie ok. 3 tys. osób.
Zakażenie HIV wciąż jednak w wielu przypadkach pozostaje niezdiagnozowane. Wiele osób dowiaduje się o swoim statusie dopiero po kilku latach, czasem dopiero przy okazji wystąpienia AIDS.