Spis treści
Dlaczego limfocyty T się „męczą”?
W przewlekłych infekcjach oraz w obecności guzów nowotworowych limfocyty T stopniowo tracą zdolność do zabijania komórek rakowych — mimo że nadal je rozpoznają. Ten stan, nazywany wyczerpaniem, ogranicza możliwości układu odpornościowego oraz skuteczność immunoterapii. Dotychczas kluczowym sygnałem prowadzącym do wyczerpania limfocytów T było białko PD1, na które kierowane są popularne leki immunoonkologiczne zwane inhibitorami punktów kontrolnych.
CD47 — drugi „hamulec” odporności
Najbardziej przełomowym odkryciem naukowców było zidentyfikowanie cząsteczki CD47 jako drugiego, niezależnego sygnału wywołującego wyczerpanie limfocytów T. CD47 była wcześniej znana jako „don’t eat me signal”, czyli sygnał, którego guzy używają, by uniemożliwić komórkom odpornościowym ich pochłanianie. Badania wykazały jednak, że to samo białko pojawia się na aktywowanych limfocytach T — a w wyczerpanych komórkach osiąga bardzo wysoki poziom. U myszy pozbawionych CD47 guzy rosły wolniej, a limfocyty T działały efektywniej, co potwierdziło udział CD47 w hamowaniu odpowiedzi immunologicznej.
Trombospondyna-1 — partner w „wyciszaniu” odporności
Kolejnym odkryciem było powiązanie CD47 z trombospondyną-1 (TSP-1), dużym białkiem wydzielanym przez agresywne komórki nowotworowe. Gdy naukowcy genetycznie zablokowali możliwość produkcji TSP-1, limfocyty T wykazywały znacznie mniejsze zmęczenie.
Połączenie CD47 z TSP-1 okazało się więc jednym z kluczowych mechanizmów „wyłączania” odporności przez guzy.
TAX2 — peptyd, który chroni limfocyty T przed wyczerpaniem
Przełomowe wyniki osiągnięto, stosując peptyd TAX2, blokujący interakcję CD47 z trombospondyną-1. W modelach czerniaka i raka jelita grubego TAX2:
- utrzymywał aktywność limfocytów T,
- zwiększał wydzielanie cytokin pobudzających odporność,
- poprawiał zdolność limfocytów do przenikania do guza,
- spowalniał progresję nowotworów,
- wzmacniał działanie inhibitorów PD1.
Dzięki temu TAX2 uznano za obiecujący kierunek rozwoju nowych terapii immunologicznych.
Podwójne blokowanie — nowa generacja immunoterapii?
Wczesne wyniki badań sugerują, że jednoczesne hamowanie PD1 i CD47 może prowadzić do powstania limfocytów T znacznie skuteczniejszych w niszczeniu komórek nowotworowych niż dotychczas. To podejście może pomóc pacjentom, u których obecne immunoterapie przestają działać. Zespół badawczy planuje dalsze prace nad lekami celującymi w szlak TSP-1–CD47 w sposób bezpieczny i selektywny.
Znaczenie odkrycia dla przyszłości leczenia nowotworów
Nowa ścieżka molekularna odpowiedzialna za wyczerpanie limfocytów T otwiera perspektywy:
- opracowania nowych terapii immunoonkologicznych,
- zwiększenia skuteczności istniejących metod,
- wydłużenia czasu działania immunoterapii,
- redukcji oporności na leczenie.
Odkrycie to stanowi ważny krok w kierunku terapii, które wykorzystują pełen potencjał układu odpornościowego w walce z rakiem.
Źródło: Weill Cornell Medicine
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak