Spis treści
Dlaczego potrzebna jest aktualizacja standardu opieki okołoporodowej?
W 2025 r. w życie ma wejść nowelizacja rozporządzenia Ministra Zdrowia dotycząca standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej. Prace nad nowymi przepisami trwają od końca 2024 r., a do 27.06.2025 r. projekt był szeroko konsultowany społecznie i ekspercko.
Celem zmian jest poprawa bezpieczeństwa, komfortu i jakości opieki nad kobietą w ciąży, rodzącą i w połogu oraz nad noworodkiem, efektywniej wykorzystać potencjał kadry medyczne, a także dostosowanie polskich standardów do wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia.
Porównanie obecnie obowiązującego standardu opieki okołopordowej z planowanymi zmianami
1. Medykalizacja porodu
Obecnie
Interwencje medyczne (np. nacięcie krocza, indukcja porodu, cięcie cesarskie) są dozwolone, ale często stosowane rutynowo, mimo zaleceń ograniczenia ich do niezbędnych przypadków.
Planowane (2025):
Interwencje mają być stosowane wyłącznie w uzasadnionych przypadkach, zgodnie z zasadą minimalnej konieczności. Wskazania do zabiegów muszą być szczegółowo dokumentowane.
2. Badania diagnostyczne i profilaktyka
Obecnie:
Obowiązują trzy badania USG w ciąży, podstawowe testy przesiewowe (HIV, HCV, kiła), test obciążenia glukozą, cytologia.
Planowane:
Wprowadzenie obowiązkowych testów na HBV (diagnostyka zakażenia wirusem zapalenia wątroby B), CMV (przeciwciała przeciwko wirusowi cytomegalii), CMV, toksoplazmozę, USG piersi u kobiet z grup ryzyka, doprecyzowanie terminów badań przesiewowych i obowiązek informowania o szczepieniach (np. krztusiec, grypa).
3. Edukacja przedporodowa
Obecnie:
Edukacja przedporodowa rozpoczyna się po określonym tygodniu ciąży (najczęściej po 21. tygodniu).
Planowane:
Edukacja dostępna od początku ciąży, bez dolnej granicy wieku ciążowego, także dla osoby bliskiej. Obowiązkowe konsultacje anestezjologiczne i wcześniejsze zapoznanie z miejscem porodu.
4. Znieczulenie i łagodzenie bólu
Obecnie:
Znieczulenie zewnątrzoponowe jest dostępne, ale często ograniczone przez brak personelu lub infrastrukturę. Informacje o dostępnych metodach nie zawsze są udostępniane.
Planowane:
Zwiększona dostępność znieczulenia zewnątrzoponowego, obowiązek publikowania informacji o wszystkich metodach łagodzenia bólu, doprecyzowanie zasad podawania leków, zaangażowanie położnych anestezjologicznych.
5. Spożywanie posiłków podczas porodu
Obecnie:
Kobieta musi uzyskać zgodę personelu na spożycie posiłku podczas porodu.
Planowane:
Zniesienie ograniczeń – kobieta może jeść bez konieczności uzyskania zgody.
6. Kontakt „skóra do skóry” i wsparcie laktacyjne
Obecnie:
Kontakt „skóra do skóry” i wsparcie laktacyjne są zalecane, ale nie zawsze realizowane w praktyce.
Planowane:
Dwugodzinny nieprzerwany kontakt „skóra do skóry” po porodzie staje się standardem. Obowiązek szkolenia personelu i dostępność doradców laktacyjnych również dla kobiet po stracie dziecka.
7. Opieka poporodowa i wsparcie po stracie dziecka
Obecnie:
Opieka położnej w domu jest dostępna, ale nie zawsze wystarczająco zorganizowana. Kobiety po stracie dziecka bywają hospitalizowane razem z matkami zdrowych noworodków.
Planowane:
Obowiązek zapewnienia oddzielnych sal dla kobiet po poronieniu lub urodzeniu martwego dziecka. Rozszerzona opieka położnej w domu także dla kobiet po stracie i w szczególnych sytuacjach.
8. Prawa pacjentki i reakcja na przemoc
Obecnie:
Prawa kobiet są zapisane, ale często niewystarczająco egzekwowane. Reakcja na przemoc nie zawsze jest skuteczna.
Planowane:
Obowiązek wdrażania procedury „Niebieskiej Karty” w przypadku ujawnienia przemocy. Podkreślenie podmiotowego traktowania pacjentki, obowiązek informowania o wszystkich procedurach i prawie do oceny opieki.
9. Organizacja i dostępność usług
Obecnie:
Występują różnice regionalne w dostępności do znieczulenia, edukacji i opieki specjalistycznej; osoby z niepełnosprawnościami napotykają bariery.
Planowane:
Ujednolicenie standardów w całym kraju, lepsze wykorzystanie kompetencji położnych, zwiększenie dostępności usług dla osób z niepełnosprawnościami.
Środowiska konsultujące planowaną nowelizację wskazują na wiele problemów
Konsultujący podkreślają, że choć nowelizacja stanowi krok w dobrym kierunku, wymaga dopracowania w zakresie dostępności usług, wsparcia psychologicznego, egzekwowania praw pacjentek oraz organizacji i finansowania opieki. Ważne jest, by przepisy nie pozostały jedynie deklaracjami, ale były realnie wdrażane w praktyce klinicznej.
Postępy prac można śledzić na stronie Rządowego Centrum Legislacji: https://legislacja.gov.pl/projekt/12392662
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak