
Spis treści
- Dmuchanie w wiatraczek i ściskanie piłeczki antystresowej - udowodnionymi metodami łagodzenia bólu i niepokoju u dzieci podczas zakładania wenflonu
- Metody łagodzenia bólu skuteczne przy zakładaniu wenflonu - pomogą również przy pobieraniu dziecku krwi i iniekcjach (np. szczepieniach)
- Istnieją jeszcze inne metody łagodzenia bólu podczas pobierania krwi, szczepień i zakładania dziecku wenflonu
Dmuchanie w wiatraczek i ściskanie piłeczki antystresowej - udowodnionymi metodami łagodzenia bólu i niepokoju u dzieci podczas zakładania wenflonu
Zgodnie z najnowszymi wynikami badania przeprowadzonego w 2024 r. na Uniwersytecie Nauk Medycznych w mieście Shiraz (w Iranie) - dmuchanie w wiatraczek, jak i ściskanie piłeczki antystresowej podczas cewnikowania dożylnego (czyli zakładania wenflonu), jest skuteczną, niefarmokologiczną metodą łagodzenia bólu i niepokoju i dzieci, związanego z powyższą procedurą medyczną.
Badanie zostało przeprowadzone na grupie 90 dzieci, w wieku 6-12 lat, przyjętych na oddział pediatryczny szpitala Namazi w mieście Shiraz w Iranie, w okresie od maja do września 2024 r. Dzieci zostały losowo podzielone na trzy grupy:
- grupę z piłeczką antystresową,
- grupę z wiatraczkiem oraz
- grupę kontrolną.
Ból i lęk badacze ocenili przed, w trakcie i po zabiegu, odpowiednio za pomocą skali bólu Ouchera i testu obrazkowego Venhama (VPT). Grupa z wiatraczkiem zgłosiła najniższy średni wynik bólu (8,0 ± 11,3), następnie grupa z piłeczką antystresową (14,5 ± 14,9) i grupa kontrolna (50,5 ± 34,6), z różnicami statystycznie istotnymi (p < 0,05). Podobnie, wyniki dotyczące lęku były najniższe w grupie z wiatraczkiem (0,7 ± 1,1) w porównaniu z grupą z piłeczką antystresową (1,0 ± 1,2) i grupą kontrolną (4,9 ± 2,8) (p < 0,05). Oba niefarmakologiczne sposoby łagodzenia bólu i niepokoju (tj. dmuchanie w wiatraczek, jak i ściskanie piłeczki antystresowej) okazały się skuteczne, przy czym - dmuchanie w wiatraczek wykazało nieco większą redukcję bólu i jest zalecane jako prosta i tania metoda odwracania uwagi dziecka od zabiegu zakładania wenflonu.1
Metody łagodzenia bólu skuteczne przy zakładaniu wenflonu - pomogą również przy pobieraniu dziecku krwi i iniekcjach (np. szczepieniach)
Opisane w powyższym badaniu metody łagodzenia bólu i niepokoju u dzieci - jak wyjaśniają praktycy - opierają się na bramkowej teorii bólu Melzacka i Walla, zgodnie z którą - bodźce czuciowe niezwiązane z bólem, takie jak te powstające podczas rozpraszania uwagi (w tym przypadku - dmuchanie w wiatraczek i ściskanie piłeczki antystresowej) "zamykają bramkę" na poziomie rdzenia kręgowego, blokując w ten sposób sygnały bólowe.2
W związku z powyższym - taka "blokada" bólu sprawdzi się nie tylko w przypadku zakładania wenflonu, ale również innych bolesnych zabiegów pielęgniarskich, jak pobieranie krwi czy wszelkiego rodzaju iniekcje (w tym również szczepienia) i to nie tylko w przypadku dzieci, ale również i dorosłych.
Odwracanie uwagi, zwłaszcza takie, które angażuje kilka zmysłów - to najskuteczniejsza, niefarmakologiczna strategia leczenia bólu, bo (trochę na zasadzie rywalizacji z bodźcami bólowymi) przenosi uwagę dziecka z bólu na przyjemniejsze doświadczenia, obniżając jego odczuwanie - zwraca uwagę jedna z pielęgniarek, aktywnych w social mediach.2
Istnieją jeszcze inne metody łagodzenia bólu podczas pobierania krwi, szczepień i zakładania dziecku wenflonu
Wśród innych metod łagodzenia bólu odczuwanego przez dzieci podczas pobierania krwi, szczepień i zakładania wenflonu, wymieniane są również:
- metoda smaku (z ang. oral sweet solution), która polega na podaniu dziecku niewielkiej ilości roztworu glukozy lub sacharozy - słodki smak aktywuje receptory w mózgu, które wyzwalają endorfiny (naturalne „uśmierzacze bólu”),
- kangurowanie / przytulanie dziecka,
- karmienie piersią w trakcie zabiegu,
- inne rozpraszacze uwagi, takie jak zabawka, śpiew czy nawet puszczona na telefonie bajka.
1 Reyhaneh Dehghan Dehnavi, Nasrin Sharifi, Zahra Jamshidi, Zahra Hadian (in:) Scientific Reports, Pinwheel blowing and stress ball squeezing reduce children’s pain and anxiety during intravenous catheterization in a randomized controlled trial, August 2025
2 @siostrabozenna, post. z 17.09.2025 r. (https://www.instagram.com/p/DOsfKbLjIZD/?igsh=MW5vbThidjNsYWU4dQ==)