Spis treści
- Wszawica: jak ją rozpoznać?
- Wszawica: jak rozprzestrzeniają się wszy
- Wszawica: czy choroba ma coś wspólnego z brakiem higieny osobistej
- Wszawica: co zrobić, jeśli moje dziecko miało kontakt z osobą, która ma wszy
- Wszawica: co zrobić z pościelą, ubraniami i pluszakami
- Wszawica: jak działają preparaty na wszy
- Wszawica: czy można pozbyć się wszy domowymi sposobami
- Wszawica: czy istnieje sposób, aby uchronić dziecko przed nową infekcją
Wszawica: jak ją rozpoznać?
Istnieją trzy scenariusze, które mogą skłonić Cię do sprawdzenia, czy Twoje dziecko (oraz inni członkowie rodziny) nie ma wszawicy.
1. Swędzi: wszy głowowe żywią się krwią i dlatego gryzą swojego żywiciela kilka razy dziennie. Ślina wszy przenosi do skóry głowy substancje, które mogą powodować zaczerwienienie, obrzęk, swędzenie i wysypkę.
Kiedy wystąpią takie objawy, najwyższy czas sprawdzić, czy nie ma wszy.
2. Alert WhatsApp: wszy głowowe stanowią problem w wielu miejscach publicznych, takich jak żłobki, przedszkola czy szkoły.
Dlatego ciesz się, jeśli nauczyciel, pedagog lub inny rodzic Cię ostrzeże – i nie będzie ukrywał, w poczuciu fałszywego wstydu, informacji o wszach. Każdy, kto zauważy inwazję wszy u swojego dziecka, musi zgłosić to do przedszkola lub szkoły. Wczesne podniesienie alarmu może być bardzo pomocne w opanowaniu problemu.
3. Przypadkowe obserwacje: pasożyty są szczególnie trudne do wykrycia, gdy są jeszcze małe. Możliwe jest jednak przypadkowe odkrycie wszy na głowie dziecka – na przykład podczas suszenia włosów suszarką.
Jeśli coś zwinnie porusza się po włosach, najprawdopodobniej jest to wesz.
Usuń ją grzebieniem na wszy – i poszukaj innych wszy i gnid. Są to brązowe lub białe naloty otaczające jaja wszy i mocno przylegające do pojedynczych włosów.
Gnidy często znajdują się na karku lub za uszami, a jeśli zawierają nienaruszone jaja, znajdują się zaledwie kilka milimetrów od skóry głowy. Jaja wszy, aby się rozwinąć potrzebują ciepła.
W każdym przypadku konieczne jest dokładne leczenie, nawet jeśli wykryto tylko jednego pasożyta. To samo dotyczy gnid w pobliżu skóry głowy. Mogły one dostać się na głowę tylko wtedy, gdy obecna jest również wesz.
Dorosłe wszy mierzą od dwóch do trzech i pół milimetra i są przezroczyste, szarawe lub brązowe, czasem z czerwonawym odcieniem.
Świeżo wylęgnięte, maleńkie pasożyty są ledwo widoczne. Dlatego odwszawianie wymaga grzebienia do wszy i gnid z gęsto rozstawionymi zębami, specjalnych produktów i mnóstwa cierpliwości.
Wszawica: jak rozprzestrzeniają się wszy
Wszy mają trzy pary odnóży z haczykowatymi wyrostkami, których używają do przyczepiania się do włosów i pełzania po nich.
Kiedy dzieci stykają się głowami podczas zabawy lub przytulania, przenoszą się z głowy na głowę. Jest to zdecydowanie najczęstsza droga przenoszenia. Wszy nie potrafią skakać ani latać.
Ryzyko rozprzestrzeniania się wszy za pośrednictwem przedmiotów takich jak pluszowe zabawki czy czapki jest niezwykle niskie.
Pasożyty są tak dobrze przystosowane do życia na głowie, że nie opuszczają jej dobrowolnie. Jeśli to zrobią, odwadniają się w ciągu kilku godzin, ponieważ potrzebują krwi kilka razy dziennie. W suchym środowisku i bez pobierania krwi, większość wszy ginie najpóźniej w ciągu 30 godzin.
Ludzie są jedynymi żywicielami wszawicy głowowej. Zwierzęta domowe, takie jak koty i psy, nie mogą się nią zarazić, a zatem nie mogą przenosić pasożytów.
Wszawica: czy choroba ma coś wspólnego z brakiem higieny osobistej
Nie. Zwykły szampon nie zaszkodzi wszom. Nie można ich też utopić podczas kąpieli. W jednym z eksperymentów zespół badawczy pozostawił 188 wszy w szalce Petriego wypełnionej wodą z kranu na okres od sześciu do ośmiu godzin. Wszystkie przeżyły. Nawet 24-godzinna kąpiel wodna nie zaszkodziła połowie pasożytów.
Czy pasożyty stanowią poważne zagrożenie?
W naszych szerokościach geograficznych wszy nie przenoszą patogenów. Jedynym zagrożeniem dla zdrowia jest drapanie skóry przez osoby dotknięte tą chorobą, co prowadzi do zakażenia.
Dzieje się tak szczególnie często za uszami, z tyłu głowy i na szyi. Jeśli zakażone obszary wskazują na wtórną infekcję bakteryjną, należy udać się do lekarza.
Wszawica: co zrobić, jeśli moje dziecko miało kontakt z osobą, która ma wszy
Wszy potrafią się dobrze ukrywać. Aby mieć pewność czy doszło do zarażenia, zmocz włosy, nałóż zwykłą odżywkę, a następnie wyczesz je pasmo po paśmie grzebieniem na wszy. Odżywka ułatwia rozczesywanie włosów i zapobiega wymykaniu się wszy. Jeśli przetrzesz grzebień jasną szmatką, możesz dostrzec ciemne szkodniki.
Jak pozbyć się wszy?
Po wstępnej diagnozie pomaga tylko jedno: cierpliwość i wzmożona czujność przez kilka tygodni.
Włosy należy poddać skutecznemu zabiegowi na wszy preparatami dostępnymi w aptekach, a w kolejnym kroku wyczesanie ich gęstym grzebieniem.
Ważne jest, aby czesać pasmo po paśmie, od skóry głowy aż po końcówki. Po każdym przeczesanym paśmie wytrzyj grzebień, aby upewnić się, że żadne dorosłe wszy, larwy ani gnidy nie dostaną się z powrotem do włosów.
Najlepiej użyć do tego białej szmatki lub ręcznika papierowego. Ułatwi to również sprawdzenie, przy kolejnych sesjach czesania, czy nie wylęgły się nowe wszy.
Należy ściśle przestrzegać instrukcji dołączonej do preparatu na wszy. Kobiety w ciąży, karmiące piersią oraz rodzice małych dzieci powinni skonsultować się z lekarzem lub apteką, aby dowiedzieć się, który produkt jest dla nich odpowiedni.
Pomimo, że jest to naprawdę żmudne i czasochłonne, skuteczne leczenie wymaga powtórzenia zabiegu zazwyczaj po siedmiu do dziesięciu dniach. Eksperci zalecają, aby czesanie na mokro z odżywką do włosów przeprowadzać w 5, 9, 13 i 17 dniu po rozpoczęciu leczenia, pozwoli to monitorować i usuwać nowo wylęgnięte larwy.
Dlaczego tak ważne jest powtórzenie zabiegu zwalczania wszy po ośmiu, dziesięciu dniach?
Pierwszy zabieg zazwyczaj skutecznie zabijają tylko wyklute wszy; jaja czasami przeżywają leczenie. Dlatego ważne jest, aby zabić nowo wyklute wszy w drugiej turze.
Lekarze ostrzegają przed nadmiernym suszeniem włosów jako sposobem zwalczania wszy.
Zalecana niekiedy metoda zabijania wszy i gnid gorącym powietrzem jest zawodna i może prowadzić do znacznych uszkodzeń skóry głowy. Sauna nie nadaje się do zabijania wszy.
Wszawica: co zrobić z pościelą, ubraniami i pluszakami
Najważniejsze to skupić się na włosach, myciu ich i rozczesywaniu.
Przedmioty i przestrzenie praktycznie nie stanowią zagrożenia, jak pokazują liczne badania.
W jednym z nich na przykład, zespół naukowców przebadał ponad 1000 nakryć głowy noszonych przez uczniów szkół podstawowych i nie znalazł ani jednej wszy. Na głowach badanych dzieci odkryto jednak ponad 5 500 pasożytów.
W innym badaniu, naukowcy zbadali podłogi w ponad 100 klasach, gdzie średnio jedno na pięcioro dzieci było dotknięte wszami. Również tutaj niczego nie znaleziono.
Jeśli jednak mamy poczuć się spokojniejsi możemy dodatkowo:
- umyć grzebienie i szczotki do włosów w gorącej wodzie z mydłem i wyszorować je np. starą szczoteczką do zębów;
- uprać ubrania, pościel i ręczniki w temperaturze 60 stopni i – jeśli to możliwe – wysuszyć je w suszarce bębnowej;
- dezynfekcja domu, a nawet opryskiwanie środkami na insekty są zbędne.
Wszawica: jak działają preparaty na wszy
Najczęściej spotykane produkty zawierają truciznę na owady lub olej silikonowy.
Insektycydy są pozyskiwane z różnych gatunków chryzantem (roślin) lub produkowane sztucznie, z naturalną substancją pochodzącą z chryzantem. Działają one poprzez atakowanie układu nerwowego wszy. Można je rozpoznać po substancjach czynnych: pyretrum, permetrynie lub aletrynie.
Z kolei olej silikonowy, oznaczony na opakowaniu jako dimetikon, zamyka otwory oddechowe wszy, powodując ich uduszenie. Stosowany zewnętrznie olej jest nieszkodliwy dla ludzi.
Wszawica: czy można pozbyć się wszy domowymi sposobami
Niektórzy zalecają stosowanie domowych sposobów na wszy, takich jak oliwa z oliwek, olej kokosowy czy majonez.
Jednak ich skuteczność nie została odpowiednio zbadana. Dlatego osoby, które chcą bezpiecznie pozbyć się wszy i posłać dziecko z powrotem do szkoły lub przedszkola, powinny powstrzymać się od stosowania tych środków.
Co może pójść nie tak w trakcie leczenia wszawicy.
Wszy są uporczywe. Aby leczenie było skuteczne, ważne jest, aby:
- umożliwić preparatom działanie przez wystarczająco długi czas;
- nie stosować ich zbyt oszczędnie;
- równomiernie rozprowadzić preparat na włosach;
- nie rozcieńczać go zbyt mokrymi włosami.
Co robić, gdy wszy dawno zniknęły, ale na głowach nadal są gnidy.
Po pierwsze: bez paniki. Gnidy tak mocno przylegają do włosów, że często można je znaleźć jeszcze długo po zniknięciu wszy.
Zasadniczo gnidy oddalone od skóry głowy o ponad centymetr nie są już niebezpieczne. Ponieważ wszy potrzebują ciepła ciała do wylęgu, gnidy te są prawdopodobnie puste lub ich jaja są uszkodzone.
Wszawica: czy istnieje sposób, aby uchronić dziecko przed nową infekcją
Niestety nie. Najlepszą ochroną jest czujność rodziców i personelu żłobków, szkół i przedszkoli oraz jak najszybsze wykrycie i zgłoszenie inwazji.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak