Spis treści
Choć dla wielu z nas bób to po prostu smak dzieciństwa i symbol letnich wieczorów, jego historia sięga tysięcy lat. To jedno z najstarszych uprawianych przez człowieka warzyw strączkowych – ślady jego obecności znaleziono w wykopaliskach archeologicznych z epoki brązu!
W starożytnym Egipcie bób był pożywieniem zarówno dla ludu, jak i dla kapłanów, a przez wieki odgrywał także praktyczną rolę społeczną. W średniowieczu używano go... jako żetonów do głosowania, wierzono też, że działa magicznie – chroni przed złymi duchami, a nawet... burzami.
Właściwości odżywcze bobu trudno przecenić
Bób to skarbnica białka, błonnika i... L-dopy. 100 gramów ugotowanego bobu zawiera ok. 8 g białka roślinnego (budulca mięśni i kości), 5–6 g błonnika pokarmowego (wspierającego trawienie i kontrolę poziomu cukru) oraz witaminy z grupy B, zwłaszcza kwasu foliowego (ponad 100 µg w 100 g). Co więcej, w bobie zawarte są takie pierwiastki jak żelazo, magnez, mangan, cynk i fosfor, które wspierają pracę układu nerwowego i odpornościowego.
Jednak to, co szczególnie wyróżnia bób na tle innych roślin strączkowych, to zawartość L-dopy – naturalnego prekursora dopaminy, czyli neuroprzekaźnika odpowiedzialnego m.in. za odczuwanie przyjemności, motywację i koncentrację.
Zielony zastrzyk dla mózgu
Badania pokazują, że spożywanie bobu może pozytywnie wpływać na funkcje poznawcze, a nawet poprawiać samopoczucie u osób z obniżonym nastrojem. L-dopa, występująca w bobie w formie naturalnej, może być pomocna w:
- łagodzeniu objawów depresji i stresu (przez zwiększenie poziomu dopaminy),
- chorobie Parkinsona, gdzie dopamina jest w niedoborze – choć tu ważna jest konsultacja z lekarzem, zwłaszcza przy terapii farmakologicznej,
- koncentracji i energii psychicznej, co może zainteresować uczniów, studentów i pracowników biurowych.
Bób na diecie? Jak najbardziej!
Choć przez wielu traktowany jako "ciężkostrawny", dobrze przygotowany bób jest doskonałym składnikiem diety odchudzającej i wegetariańskiej. Dzięki wysokiej zawartości błonnika i białka bób syci na długo, stabilizuje poziom cukru we krwi, wspiera redukcję tkanki tłuszczowej, ograniczając napady głodu. W 100 g ugotowanego bobu znajdziemy ok. 110 kcal – to niewiele, jak na tak bogaty zestaw składników odżywczych.
Jak ugotować bób prawidłowo?
Choć gotowanie bobu wydaje się banalnie proste, to właśnie od kilku drobnych szczegółów zależy, czy otrzymamy miękkie, soczyste i smaczne ziarna, czy też twardy lub rozgotowany bób o nieprzyjemnej konsystencji.
Najlepiej rozpocząć od dokładnego opłukania bobu pod bieżącą, zimną wodą – usuwamy w ten sposób zanieczyszczenia, kurz i ewentualne uszkodzone ziarna. Następnie bób zalewamy zimną wodą – najlepiej tak, by przykrywała go na około 2–3 centymetry. Tak przygotowany bób stawiamy na kuchence i gotujemy bez dodatku soli, ponieważ jej obecność od początku gotowania może sprawić, że skórka stwardnieje i stanie się trudna do przegryzienia.
Czas gotowania zależy od tego, jak młody jest bób. Świeży, młody bób gotuje się bardzo szybko – wystarczy 5 do 7 minut. Starsze, bardziej dojrzałe ziarna potrzebują zazwyczaj około 10–12 minut. Warto po kilku minutach sprawdzić miękkość bobu, np. przecinając lub próbując jedno ziarenko – idealny bób powinien być miękki, ale jędrny i nierozpadający się.
Dopiero pod koniec gotowania warto dodać do wody łyżeczkę soli, która podkreśli smak i nie wpłynie negatywnie na konsystencję skórki. Wiele osób dodaje także szczyptę cukru, by wydobyć naturalną słodycz bobu. Aby uczynić go bardziej aromatycznym i łatwiejszym do strawienia, warto dorzucić do garnka trochę majeranku, koperku lub odrobinę kminku – zioła te nie tylko dodają smaku, ale również łagodzą działanie wzdymające, typowe dla roślin strączkowych.
Po ugotowaniu bób należy odcedzić i od razu podawać – najlepiej jeszcze ciepły, z odrobiną masła, oliwy z oliwek, posiekanym koperkiem lub lekko czosnkowym dipem.
Jak najlepiej jeść bób?
Aby bób był lżejszy dla układu pokarmowego:
- Gotuj go krótko – 5–10 minut wystarczy, by był miękki, ale nie rozgotowany.
- Dodaj do wody kminek lub majeranek, które pomagają zredukować wzdęcia.
- Możesz obrać bób ze skórki – to sprawia, że staje się jeszcze bardziej lekkostrawny.
Bób można wykorzystać w wielu nowoczesnych i tradycyjnych daniach jako dodatek do sałatek z oliwą, fetą i miętą, w formie pasty kanapkowej (jak hummus, ale z bobu), jako składnik warzywnych curry i gulaszy oraz pieczony z przyprawami jako zdrowa przekąska (hit każdej kolacji z przyjaciółmi).
Fermentowany bób – przyszłość probiotyków?
Coraz częściej mówi się o fermentacji strączków. Fermentowany bób (np. w stylu tempeh) zyskuje na popularności jako naturalny probiotyk, który wspiera florę jelitową i odporność.
Bób - przeciwwskazania. Kto powinien uważać?
Nie wszyscy mogą jeść bób bez ograniczeń. Osoby cierpiące na dnę moczanową, zespół jelita drażliwego (IBS), fawizm (rzadką chorobę genetyczną, która sprawia, że spożycie bobu może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych) powinny skonsultować się z lekarzem przed włączeniem bobu do diety.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak