Spis treści
Czym jest PCOS i dlaczego tak wiele kobiet nie wie, że to ma? Zespół policystycznych jajników (z ang. Polycystic Ovary Syndrome) to jedno z najczęstszych zaburzeń hormonalnych u kobiet w wieku rozrodczym. Szacuje się, że może dotyczyć nawet 10–15 proc. kobiet - choć wiele z nich latami nie wie, że to właśnie PCOS stoi za ich dolegliwościami.
Co ciekawe, nie każda kobieta z PCOS ma widoczne "torbiele" na jajnikach i nie każda, która je posiada ma… PCOS. Zespół policystycznych jajników to nie jest choroba "jednego objawu". To złożony zespół zaburzeń hormonalnych i metabolicznych, który może wpływać na cykl menstruacyjny, wagę, skórę, a nawet nastrój i płodność.
Najczęstsze objawy PCOS – nie tylko nieregularne miesiączki
W przypadku PCOS każda kobieta może mieć inny zestaw objawów. Wśród najczęstszych objawów PCOS wyróżnia się jednak:
- nieregularne miesiączki lub ich brak
- nadmierne owłosienie (np. na brodzie, brzuchu, udach)
- trądzik hormonalny, często bolesny i głęboki
- trudności z utratą wagi lub szybkie przybieranie na wadze
- insulinooporność – nawet bez nadwagi
- wahania nastroju, mgła mózgowa, stany depresyjne
- problemy z płodnością.
Skąd się bierze PCOS? Przyczyny
Mimo że dokładna przyczyna PCOS nie jest znana, wiemy na ten temat coraz więcej. Na rozwój zespołu policystycznych jajników wpływają:
Geny i predyspozycje rodzinne
PCOS często pojawia się w rodzinach, choć nie jest dziedziczone w prosty sposób.
Insulinooporność
Wielu lekarzy i badaczy uważa dziś, że to nie hormony płciowe, ale insulina jest główną przyczyną PCOS. Nadmiar insuliny może prowadzić do zwiększonej produkcji androgenów (męskich hormonów) w jajnikach, co zaburza owulację.
Stres i styl życia
Przewlekły stres podnosi poziom kortyzolu i wpływa na insulinooporność. Brak snu, nieregularne posiłki, dieta uboga w składniki odżywcze – to wszystko może nasilać objawy PCOS.
PCOS to nie wyrok. Jak wygląda leczenie zespołu policystycznych jajników?
Na leczenie PCOS składa się wiele elementów, w tym zmiana stylu życia. Leczenie często obejmuje farmakologię, w tym tabletki antykoncepcyjne (często przepisuje się je, by uregulować cykl i obniżyć androgeny), leki obniżające poziom insuliny, nawet u kobiet bez cukrzycy, a także leki na owulację – w przypadku leczenia niepłodności.
Jednak same tabletki to często za mało. Lekarze coraz częściej podkreślają rolę zmian w stylu życia. Jedną z nich jest dieta. Przy PCOS warto sięgać po produkty o niskim indeksie glikemicznym (np. kasze, warzywa, pełne ziarna), białko roślinne i zwierzęce (np. tofu, ryby, jajka), a także po tłuszcze dobrej jakości (oliwę z oliwek, awokado, orzechy) i fermentowane produkty, takie jak kefir czy jogurt naturalny (dla mikrobiomu).
Unikać należy z kolei cukru i syropów glukozowo-fruktozowych, przetworzonej żywności, nadmiaru kofeiny i alkoholu. Badania pokazują, że dieta przeciwzapalna i o niskim IG może zmniejszać objawy PCOS.
Przy PCOS ważna jest także aktywność fizyczna – najlepiej regularna, umiarkowana (spacery, joga, siłownia) i odpowiednia ilość snu (minimum 7–8 godzin dziennie).
PCOS i ciąża – czy da się zajść w ciążę przy zespole policystycznych jajników?
Choć PCOS może utrudniać owulację nie przekreśla szans na macierzyństwo. Wiele kobiet z PCOS zachodzi w ciążę po zmianie stylu życia, diety, a czasem z pomocą lekarza. Kluczem jest jednak świadome podejście i odpowiednia diagnostyka.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak