
Spis treści
- Migrena: problem marginalny czy powszechny
- Dlaczego u mężczyzn tak rzadko diagnozuje się migrenę?
- Czy mózgi osób chorujących na migrenę są słabsze od mózgów zdrowych?
- Czy powodem migren jest zbyt duży stres?
- Jak często osoby cierpiące na migrenę miewają ataki?
- Co oznacza termin „migrena z aurą”?
- Czy odsypianie w weekendy zwiększa ryzyko ataków migreny, zwłaszcza u mężczyzn?
- Czy pokarmy mogą wywoływać ataki migreny?
- Co jeszcze można zrobić, aby zwalczać migreny?
- Czy tylko lekarz po może w ostrej fazie ataku migrenowego?
Migreny dotykają częściej kobiety niż mężczyzn, dlatego mężczyźni od dawna są pomijani w badaniach.
Okazuje się, że objawy migreny znacznie różnią się u mężczyzn i kobiet. Mężczyźni cierpiący na migreny doświadczają nie tylko bólów głowy hemicefalicznych (połowa czaszki), ale często obustronnych – już samo to wprowadza w błąd wielu lekarzy.
Ponadto istnieją typowe czynniki wyzwalające migreny u mężczyzn, takie jak spożywanie alkoholu i brak snu.
Natomiast nadmierny stres często wywołuje ataki migreny zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
Migrena: problem marginalny czy powszechny
Migreny dotykają około jednej na cztery do pięciu kobiet i około jednego na szesnastu do osiemnastu mężczyzn, ale dane te są nieprecyzyjne.
Mężczyźni mają tendencję do bagatelizowania objawów migreny, rzadziej chodzą do lekarza z powodu nawracających bólów głowy.
Dlaczego u mężczyzn tak rzadko diagnozuje się migrenę?
W medycynie rozpoznaje się ponad 300 różnych rodzajów bólów głowy.
Bardzo trudno je wszystkie sklasyfikować.
Zwłaszcza że u mężczyzn nie tylko objawy bólowe odbiegają od czystej teorii. Różnią się również objawy towarzyszące, które często są kluczowe dla diagnozy: mężczyźni na przykład rzadziej odczuwają nudności. Wymioty byłyby kluczową wskazówką, która zazwyczaj nie występuje w przypadku napięciowych („zwykłych”) bólów głowy.
Co właściwie odróżnia migreny od „zwykłych” bólów głowy?
Specyficzne porażenie bólowe połowicze jest uważane za kryterium diagnostyczne migreny u obu płci: pulsujące, czasami kłujące.
Normalny napięciowy ból głowy jest zazwyczaj tępy. Ból migrenowy jest również znacznie silniejszy.
Aktywność fizyczna zazwyczaj nasila migreny, a w przypadku napięciowych bólów głowy może faktycznie pomóc.
Kobiety w szczególności, często cierpią na nudności, wymioty oraz na coś, co w terminologii medycznej nazywa się fonofobią i światłowstrętem: są nadwrażliwe na bodźce, takie jak głośne dźwięki i jasne światło.
Czy mózgi osób chorujących na migrenę są słabsze od mózgów zdrowych?
Otóż nie! Mózgi osób z migrenami są czasami jeszcze bardziej wydajne.
Ale cena za to jest wysoka. Wiele osób doświadcza fazy poprzedzającej atak migreny: ich nastrój waha się od drażliwości do depresji, mają zachcianki lub brak apetytu, a czasami odczuwają ból szyi.
Wielu pacjentów odczuwa również euforię i potrafi lepiej się koncentrować – dopóki w pewnym momencie ich system przetwarzania informacji nie zostanie przeciążony.
Mózg dotknięty migreną ma pewne zalety: może przetwarzać więcej bodźców.
Osoby cierpiące na migrenę mają inną percepcję sensoryczną, ich mózgi pracują szybciej. To jest w zasadzie cena, jaką płaci się za podatność na migreny.
Migreny nie są rzadkością u osób o wysokiej produktywności. Zazwyczaj zaczynają się między 20 a 30 rokiem życia, bardzo często u osób, które odnoszą sukcesy zarówno w życiu zawodowym, jak i osobistym, starając się pogodzić karierę z opieką nad dziećmi. Nawet wysoce produktywne mózgi w końcu ulegają przeciążeniu.
Czy powodem migren jest zbyt duży stres?
Stres nie jest przyczyną migren.
W dużym uproszczeniu można ująć problem migren w następujący sposób: osoby cierpiące na bóle pleców mają tendencję do unikania aktywności, podczas gdy osoby cierpiące na bóle głowy są zazwyczaj bardzo aktywne.
Oba te zachowania nasilają problem. Osoby z bólem pleców zazwyczaj potrzebują aktywizacji, na przykład poprzez medyczną terapię ruchową i ćwiczenia. Osoby cierpiące na bóle głowy powinny zwolnić tempo.
Jak często osoby cierpiące na migrenę miewają ataki?
To bardzo indywidualne i waha się od sporadycznych lub epizodycznych ataków kilka razy w roku do bólu występującego niemal codziennie.
Wczesne leczenie jest ważne, aby zapobiec przekształceniu się migreny w przewlekłą.
To jak z zapaleniem wyrostka robaczkowego: jeśli zignorujemy ból, może w końcu dojść do perforacji.
Wielu pacjentów z migreną ma bóle głowy co najmniej co drugi dzień. A ataki trwają od czterech do 72 godzin.
W którym momencie migrena staje się przewlekła?
Choroba jest przewlekła, jeśli występuje 15 lub więcej dni w miesiącu przez co najmniej trzy miesiące. Mniej przypadków uważa się za epizodyczne.
Czy migrena może zniknąć sama z siebie?
Migreny są jak kolor oczu; zazwyczaj nie da się ich pozbyć. Można jednak do pewnego stopnia samodzielnie regulować progi bólu migrenowego.
Ataki bólu nasilają się w okresach stresujących egzaminów; rzadziej występują podczas relaksujących wakacji, a także na emeryturze. U kobiet migreny często ustępują w czasie ciąży lub po menopauzie.
Co oznacza termin „migrena z aurą”?
Tylko około 15 procent osób z migrenami doświadcza również objawów aury.
Aura odnosi się do objawów neurologicznych poprzedzających właściwy ból głowy, typowych dla migreny zaburzeń widzenia, takich jak pojedyncze błyski, zygzakowate wzory i utrata całych obszarów pola widzenia, ale także zaburzeń czuciowych, takich jak mrowienie lub drętwienie rąk, zaburzenia mowy, a w skrajnych przypadkach nawet porażenie połowicze.
Ból głowy rozwija się w ciągu godziny od wystąpienia objawów aury. Każdy, kto po raz pierwszy doświadcza migreny z aurą z pewnością jest zaniepokojony.
Kiedy pojawiają się zaburzenia mowy, wiele osób myśli o udarze mózgu a nie o migrenie. Są też osoby, które zgłaszają tylko objawy aury – bez bólów głowy.
W takich przypadkach lekarze mówią o izolowanych aurach migrenowych. Kiedyś nazywano je „migreną bez migreny”, ponieważ ten rodzaj migreny nie charakteryzuje się typowym bólem głowy. Gdy występuje po raz pierwszy, zawsze należy przeprowadzić badanie neurologiczne, aby wykluczyć inne przyczyny.
Czy odsypianie w weekendy zwiększa ryzyko ataków migreny, zwłaszcza u mężczyzn?
Okazuje się, że tak.
Taka przypadłość nazywana jest migreną weekendową lub menedżerską. Nasze mózgi przechodzą w tryb wytrzymałościowy, kiedy musimy funkcjonować w ciągu tygodnia.
W weekend domagają się niezbędnego odpoczynku i wtedy atakuje migrena. Gdy tylko okoliczności wewnętrzne lub zewnętrzne drastycznie się zmieniają, mózg migrenowy staje się bardziej wrażliwy.
Może to być spowodowane zbyt dużą ilością snu, ale również zbyt małą, a także niektórymi pokarmami i alkoholem. Mózg może zostać do tego stopnia pobudzony, że wywoła atak migreny.
Czy pokarmy mogą wywoływać ataki migreny?
Tak. Dotyczy to zazwyczaj czerwonego wina, a także niektórych francuskich serów miękkich.
Produkty te zawierają między innymi substancje podobne do tyraminy, które rozszerzają naczynia krwionośne.
Wiadomo, że zdrowa dieta sprzyja zdrowemu mikrobiomowi jelitowemu.
Niezdrowa dieta może przekształcić mikrobiom jelitowy w taki sposób, że będzie sprzyjał procesom zapalnym w organizmie.
Zwiększona produkcja substancji prozapalnych podrażnia struktury i układy odpowiedzialne za atak migreny. Dlatego osoby podatne na migreny jedząc niezdrowo, prawdopodobnie zwiększają ryzyko wystąpienia bólów głowy.
Co jeszcze można zrobić, aby zwalczać migreny?
Oprócz zdrowej diety, niezwykle pomocne są różne techniki relaksacyjne: na przykład progresywna relaksacja mięśni czy medytacja. Badania pokazują, że techniki relaksacyjne są równie skuteczne, jak przyjmowanie beta-blokerów. Jogging lub pływanie przez 30 minut dwa do trzech razy w tygodniu również pomaga zapobiegać temu problemowi.
Czy w leczeniu migreny dostępne są leki profilaktyczne?
Niektóre leki profilaktyczne na migreny zostały odkryte przypadkowo, na przykład beta-blokery, stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego.
Niektóre leki przeciwdepresyjne czy leki na padaczkę również mogą być stosowane w leczeniu migreny, ale ze względu na działania niepożądane obecnie zaleca się ostrożność.
Toksyna botulinowa, znana jako „botoks”, jest wstrzykiwana w przypadku przewlekłych migren, aby zmniejszyć częstotliwość ataków i ich nasilenie. Magnez jest również popularnym środkiem profilaktycznym, często w połączeniu z witaminą B2.
Czy tylko lekarz po może w ostrej fazie ataku migrenowego?
Migrena to nie fanaberia – to choroba neurologiczna wymagająca diagnozy i leczenia.
Pierwszym krokiem są leki przeciwbólowe dostępne bez recepty w aptece, takie jak ibuprofen czy aspiryna. Często wystarczają one pacjentom z migrenami sporadycznymi lub epizodycznymi.
Jeśli jednak te leki nie działają lub ataki są zbyt silne, stosuje się tryptany: zwężają one między innymi naczynia krwionośne w oponie twardej mózgu zmniejszając w ten sposób ból migrenowy.