Spis treści
Rak szyjki macicy to jeden z najczęściej występujących nowotworów u kobiet na całym świecie. Rozwija się w dolnej części macicy, a najczęstszą przyczyną jego rozwoju jest przewlekłe zakażenie wirusem HPV (wirus brodawczaka ludzkiego), zwłaszcza typami wysokiego ryzyka – HPV 16 i 18.
Test molekularny dwukrotnie skuteczniejszy od cytologii
Choroba rozwija się powoli, nawet przez kilka lub kilkanaście lat, początkowo nie dając żadnych objawów. Z tego względu tak ważne są regularne badania cytologiczne i testy HPV.
Test molekularny jest dwukrotnie skuteczniejszy od konwencjonalnej cytologii w wykrywaniu przedrakowych zmian szyjki macicy. Dzięki niemu kobiety zyskują szansę na uniknięcie zachorowania na raka szyjki macicy przez wykrycie zmian przedrakowych na bardzo wczesnym etapie.
Jak podkreśliła podczas konferencji prasowej w Narodowym Instytucie Onkologii minister zdrowia Izabela Leszczyna, "lipiec 2025 roku to bardzo dobry miesiąc dla zdrowia wszystkich kobiet w Polsce". - Wprowadzamy badanie na HPV HR, czyli test, który wykrywa wirusa brodawczaka ludzkiego, odpowiedzialnego za bardzo groźne nowotwory raka szyjki macicy, ale także nowotwory głowy i szyi. To badanie jest finansowane przez NFZ – wyjaśniła.
- To, co mnie niezwykle cieszy to to, że w tej profilaktyce wtórnej wszystkie kobiety w Polsce będą mogły skorzystać z badania, które wykryje nie tylko zmiany nowotworowe, ale wykryje także wirusa, który może te zmiany dopiero spowodować. Wszystko w rękach pacjentek. Zgłaszajmy się do poradni ginekologiczno-położniczych, które mają umowy z NFZ. Będziemy namawiać także kolejne POZ-y, czyli te nasze przychodnie z lekarzami rodzinnymi, żeby to położna mogła pobierać tam materiał od kobiet. Badajmy się, bo naprawdę jesteśmy w stanie wyeliminować jedną z niezwykle groźnych chorób - apelowała szefowa resortu.
Do udziału w programie nie potrzeba skierowania. Wystarczy, że pacjentka zgłosi się do placówki, która wykonuje takie badania. Obecnie jest blisko 2700 miejsc w całej Polsce, które mają uprawnienia do realizacji Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy - każda poradnia położniczo-ginekologiczna, która ma podpisaną umowę z NFZ oraz niektóre poradnie POZ. Program jest skierowany do kobiet w wieku 25-64 lata.
Profilaktyka raka szyjki macicy w Polsce
- W Polsce mamy dwie ważne rzeczy dla profilaktyki raka szyjki macicy. Po pierwsze w profilaktyce pierwotnej mamy szczepienia dla dziewcząt i chłopców, między 9. a 14. rokiem życia - szczepienia, które młode pokolenia uwolnią od raka szyjki macicy, raka głowy, raka szyi, tych nowotworów, które są wywoływane właśnie przez ten wirus. Teraz mamy także niezwykle ważną rzecz w profilaktyce wtórnej - powiedziała minister zdrowia Izabela Leszczyna.
Prof. Andrzej Nowakowski, kierownik Poradni Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Narodowego Instytutu Onkologii, przypomniał podczas konferencji, że zmiany w programie profilaktyki raka szyjki macicy dotyczą także częstotliwości jego wykonywania.
– Zmieniamy nie tylko rodzaj badania - wymaz w kierunku wirusa HPV zastępuje klasyczną cytologię – ale także interwał czasowy między kolejnymi badaniami. Wynika to z ogromnej wartości diagnostycznej testu HPV. Ujemny wynik oznacza bardzo niskie ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy w ciągu kolejnych pięciu lat, dlatego kolejne badanie może być wykonywane właśnie w takim odstępie czasu – mówił prof. Andrzej Nowakowski.
Badania HPV HR oraz cytologia na podłożu płynnym (LBC) są powszechnie stosowane w wielu krajach Europy i świata jako elementy nowoczesnych programów profilaktyki raka szyjki macicy. Badania na obecność wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) – jako podstawowe badania przesiewowe są rekomendowane przez WHO i UE.
Objawy raka szyjki macicy
W początkowej fazie rak szyjki macicy przebiega bezobjawowo, co utrudnia jego wczesne wykrycie bez badań profilaktycznych. Gdy nowotwór się rozwija, mogą pojawić się:
krwawienia między miesiączkami, po stosunku lub po menopauzie,
upławy o nieprzyjemnym zapachu,
ból podczas stosunku,
uczucie ucisku w miednicy,
ból pleców lub nóg w zaawansowanym stadium.
Kto jest najbardziej zagrożony?
Ryzyko zachorowania wzrasta u kobiet, które:
wcześnie rozpoczęły współżycie i miały wielu partnerów seksualnych,
nigdy nie wykonywały badań cytologicznych,
mają osłabiony układ odpornościowy,
palą papierosy,
były długotrwale zakażone wirusem HPV.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak