
Spis treści
"Dawcy krwi i szpiku to cisi bohaterowie naszego systemu ochrony zdrowia. Ich bezinteresowna postawa ratuje życie tysięcy pacjentów każdego roku. Przywileje, które im przysługują, są wyrazem społecznego uznania, ale przede wszystkim formą wsparcia i zachęty do dalszego niesienia pomocy. Państwo ma obowiązek nie tylko chronić zdrowie obywateli, ale także doceniać tych, którzy aktywnie je ratują." - podkreśla Rzecznik Praw Pacjenta, Bartłomiej Chmielowiec.
Krwiodawco pamiętaj o tych prawach!
Jakie to prawa? Otóż każdej osobie, która bezpłatnie oddała krew oraz została zarejestrowana w Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa przysługuje:
• tytuł ,,Honorowego Dawcy Krwi"
• zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew oraz w dniu następnym i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
• Przy tym uprawnieniu należy zwrócić uwagę na trzy aspekty:
– to na pracodawcy spoczywa obowiązek zwolnienia pracownika
– pracodawca powinien być przez pracownika wcześniej uprzedzony o nieobecności
– pracownik otrzymuje zwolnienie od pracy na dzień w którym chciał oddać krew lub na kilka godzin również gdy z przyczyn medycznych nie doszło do donacji.
• zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi
• posiłek regeneracyjny po oddaniu krwi lub jej składników o wartości kalorycznej 4 500 kalorii, bardzo często jest to ekwiwalent w postaci 9 czekolad
• dawcom rzadkich grup i dawcom, którzy przed pobraniem zostali poddani zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych, przysługuje oprócz wymienionych uprawnień ekwiwalent pieniężny za pobraną krew i związane z tym zabiegi
• możliwość odliczenia darowizny na cele krwiodawstwa w danym roku podatkowym - wysokość ulgi zależy od ilości oddanej krwi. Wysokość ulgi obliczamy mnożąc ilość faktycznie oddanej honorowo krwi (lub osocza) przez przyjęty dla tej ulgi przelicznik, w postaci obowiązującego ekwiwalentu pieniężnego za 1litr pobranej krwi
Ważne uprawnienia Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi
RPP przypomina też, że w przypadku ,,Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi’’ przywileje są szersze. Oprócz uprawnień dla ,,Honorowych Dawców Krwi" przysługuje im:
• prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością oraz usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach
• prawo do bezpłatnych leków objętych wykazem leków refundowanych (w granicach określonych przez ustawę)
• możliwość poruszania się bezpłatnie lub z określoną ulgą (50% czy 75%) komunikacją miejską. Dany organ uchwałodawczy (rada gminy, rada miasta) poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego samodzielnie ustala przepisy dotyczące sposobu przyznawania zniżek. Spis większości miast w których taka zniżka występuje można znaleźć https://krwiodawcy.org/ulgi-w-komunikacji-miejskiej
Tytuł ,,Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” przysługuje każdej kobiecie, która oddała co najmniej 5 litrów krwi i każdemu mężczyźnie, który oddał co najmniej 6 litrów krwi oraz każdemu kto oddał odpowiadającą tej objętości ilość innych składników krwi.
Co dla dawców przeszczepów?
Dla ,,Zasłużonych Dawców Przeszczepów" przywileje są analogiczne jak dla zasłużonych dawców krwi, ze wzglądu na ich wkład w ratowanie życia innych osób:
• prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej w ramach NFZ
• zwrot kosztów związanych z procedurą (koszty wyżywienia, zakwaterowania, przejazdów na badania i zabieg)
• pełnopłatne dni wolne na czas badań i podczas zabiegu
• Legitymacja Honorowego Dawcy Przeszczepu
• prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej w ramach NFZ
• bezpłatne leki refundowane (zgodnie z przepisami, które to określają).
Co oznacza korzystanie ze świadczeń poza kolejnością?
W praktyce korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością oznacza:
• przyjmowanie poza listą oczekujących i dostarczenie świadczeń w możliwie najkrótszym terminie
• nie oznacza to gwarancji, że świadczenie zostanie udzielone w dniu zgłoszenia, ale termin powinien być ustalony poza kolejnością
• w przypadku AOS termin nie powinien być dłuższy niż 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.
Jak skorzystać z przywilejów?
Aby móc korzystać z tych przywilejów, należy posiadać odpowiedni dokument potwierdzający status:
• Legitymację Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi
• Legitymację Zasłużonego Dawcy Przeszczepu
Uprawnienia przysługują zarówno w placówkach publicznych, jak i niektórych niepublicznych, które mają zawartą umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. W razie problemów lub wątpliwości można skorzystać z infolinii Rzecznika Praw Pacjenta pod numerem: 800 190 590 (czynna całą dobę, 7 dni w tygodniu).
Źródło: Rzecznik Praw Pacjenta