Spis treści
Nierówność między płciami - antykoncepcja wciąż spoczywa na kobietach
Pierwszy doustny środek antykoncepcyjny dla kobiet został zatwierdzony przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) w 1960 roku. W ciągu 65 lat od wprowadzenia na rynek stał się powszechnie stosowaną metodą zapobiegania ciąży. Niestety, nie można tego samego powiedzieć o męskiej pigułce antykoncepcyjnej, której wciąż brak, mimo dekad eksperymentów i badań, zaznaczyła specjalistka.
- W dziedzinie antykoncepcji istnieją nierówności pomiędzy płciami. Historycznie, antykoncepcja była obowiązkiem kobiet, ponieważ to one zachodzą w ciążę, a mężczyźni umywają ręce. Przez lata stanowiło to obciążenie – mówi dr Silva Reus z Centro de Salud Sexual y Reproductiva de Villena w Alicante w Hiszpanii. - Działania firm farmaceutycznych pogłębiały te nierówności, ponieważ w rozwoju metod antykoncepcji skupiały się na kobietach - dodała.
W ciągu dekad udało się opracować tak wiele metod antykoncepcji dla kobiet, że dziś panie mogą wybierać spośród licznych pigułek i plastrów hormonalnych, implantów oraz hormonalnych i niehormonalnych wkładek domacicznych (IUD), które są wysoce skuteczne w zapobieganiu ciąży.
Coraz większe zainteresowanie antykoncepcją dla mężczyzn
Mężczyźni mają znacznie bardziej ograniczone możliwości. Ich jedynymi opcjami pozostają prezerwatywy (antykoncepcja barierowa), które zawodzą w 18 proc. w pierwszym roku stosowania oraz praktycznie nieodwracalna wazektomia (zabieg mikrochirurgiczny polegający na przecięciu i podwiązaniu nasieniowodów).
Obecnie obserwuje się coraz większe zapotrzebowanie na nowe metody antykoncepcji wśród mężczyzn i coraz większą otwartość na ich stosowanie.
Na przykład w badaniu przeprowadzonym w USA i Kanadzie (opublikowanym na łamach pisma „Contraception” w 2023 r.), którym objęto ponad 2 tys. mężczyzn, 75 proc. z nich wyraziło chęć wypróbowania nowatorskich metod męskiej antykoncepcji. Z kolei największe dotychczasowe globalne badanie, które ukazało się w 2024 r. na łamach pisma „Andrology” i którym objęto 12435 panów, wykazało, że 61 proc. mężczyzn rozważyłoby zastosowanie nowych metod antykoncepcji. Jak wynika z obserwacji dr Silvy Reus wśród pacjentów, młodzi mężczyźni pytani o antykoncepcję męską w większości byliby skłonni stosować ją w postaci pigułki. Dlatego aktualne badania koncentrują się właśnie na tej formie męskiej antykoncepcji.
Pigułki antykoncepcyjne dla mężczyzn
Obecnie w drugiej fazie badań klinicznych jest lek określany symbolem YCT-529, opracowany przez YourChoice Therapeutics. Blokuje on receptor retinoidowy w jądrach i przez to hamuje wpływ kwasu retinowego (czyli biologicznie aktywnej formy witaminy A) na dojrzewanie plemników. - Nie jest to metoda hormonalna. Blokuje receptor dla witaminy A, dlatego plemniki nie powstają – wyjaśniła dr Silva Reus.
Z kolei w innych badaniach (które ukazały się na łamach „Nature Communications” w 2023 r.) naukowcy z USA testowali związek TDI-11816, który blokuje enzym kluczowy do zapewnienia ruchliwości plemników (cyklazę adenylową ADCY10). Lek wystarczy zażyć na 30 minut przed stosunkiem seksualnym; wykazuje on 99 proc. skuteczność w zabieganiu ciąży. Nie wpływa on negatywnie na ejakulację oraz na zachowania seksualne.
Żel dla mężczyzn – alternatywna forma antykoncepcji
Na trzecią fazę badań klinicznych czeka inna forma męskiej antykoncepcji – żel NES/T zawierający hormony: testosteron i nesteron, tj. syntetyczny progestagen, który blokuje produkcję plemników. Testosteron ma z kolei zapobiegać np. słabnięciu popędu seksualnego. Żel nakłada się raz dziennie na ramię, a obecne w nim składniki czynne są wchłaniane przez skórę. Nie powoduje on zasadniczo zmian w poziomie hormonów płciowych w organizmie.
- Na razie ukończono drugą fazę badania i ma się rozpocząć faza trzecia. Żel powoduje również działania niepożądane, taki jak trądzik, utrata włosów, przybywanie na wadze, ale też zwiększa libido – podkreśliła dr Silva Reus.
Jeśli wyniki trzeciej fazy badania będą pozytywne, może to być pierwszy produkt zatwierdzony przez FDA jako środek antykoncepcyjny dla mężczyzn. Na razie - jeśli chodzi o antykoncepcję - panowie wciąż muszą polegać głównie na prezerwatywach oraz na swoich partnerkach.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak