Spis treści
Dna moczanowa to przewlekła choroba metaboliczna związana z odkładaniem się kryształów kwasu moczowego w stawach. Schorzenie to dotyka głównie mężczyzn po 40. roku życia, jednak może wystąpić także u kobiet i młodszych osób. Pierwsze objawy pojawiają się nagle i są wyjątkowo bolesne. Na szczęście odpowiednia dieta, nawodnienie i leczenie mogą pomóc w kontrolowaniu choroby i zapobieganiu nawrotom.
Czym jest dna moczanowa i jak powstaje?
Dna moczanowa to choroba, której przyczyną jest zbyt wysokie stężenie kwasu moczowego we krwi, czyli hiperurykemia. Prowadzi to do odkładania się kryształów soli kwasu moczowego w stawach i innych tkankach (ścięgnach, nerkach), co sprzyja stanom zapalnym.
Kwas moczowy powstaje w wyniku metabolizmu puryn, składników organicznych występujących m.in. w mięsie i rybach. Zwykle kwas ten rozpuszcza się we krwi i przechodzi przez nerki do moczu. Zdarza się jednak, że organizm wytwarza go za dużo lub nerki wydalają go za mało.
Do wzrostu stężenia kwasu moczowego przyczynia się również picie w nadmiarze alkoholu, który odwadnia organizm, utrudniając czasowo wydalanie kwasu moczowego przez nerki. Zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi nazywamy hiperurykemią. Nie jest to jeszcze jednoznaczne z chorobą jaką jest dna moczanowa. Bo tylko u co piątej osoby ze zwiększonym stężeniem kwasu moczowego rozwija się dna moczanowa.
Czynniki ryzyka, przyczyny i objawy podagry
Czynnikami sprzyjającymi wystąpieniu podagry (dny moczanowej) mogą być:
- dieta bogata w puryny;
- leki zwiększające stężenie kwasu moczowego;
- picie alkoholu (piwo, alkohole wysokoprocentowe);
- odwodnienie;
- duży wysiłek fizyczny;
- choroby cywilizacyjne, takie jak cukrzyca, nadwaga i otyłość;
- uraz mechaniczny;
- zabieg operacyjny;
- infekcje;
- uwarunkowania genetycznie.
Najczęściej dna moczanowa dotyka stawu podstawy dużego palca (zwana podagrą). Może jednak dotknąć inne stawy np.: kciuka (chiragra), kręgosłupa (rachidagra), barku (omagra), kolana (gonagra).
Najczęstszymi typowymi objawami dny moczanowej są:
- ostry ból stawu;
- zwiększona temperatura w obrębie stawu;
- obrzęk i zaczerwienienie;
- ograniczony zakres ruchu w obrębie stawu.
Dieta przy dnie moczanowej – co jeść, a czego unikać?
Osoby cierpiące na dnę moczanową powinny zadbać o prawidłowo zbilansowaną dietę. Może to zmniejszyć wytwarzanie kwasu moczowego i obniżyć ryzyko nawracających, bolesnych napadów dny moczanowej oraz spowolnić uszkodzenia stawów.
Dieta powinna opierać się na produktach o niskiej lub o średniej zawartości puryn. Stężenia kwasu moczowego we krwi nie podwyższają takie produkty jak:
- warzywa i owoce;
- produkty pełnoziarniste, takie jak: pieczywo razowe, gruboziarniste kasze, ryż brązowy, płatki owsiane górskie, makaron pełnoziarnisty;
- oleje roślinne np. olej rzepakowy, olej lniany, oliwa z oliwek;
- orzechy;
- nasiona roślin strączkowych;
- jaja;
- chude lub półtłuste produkty mleczne, w tym: jogurt, kefir, maślanka, twaróg, mleko;
- napoje roślinne np. sojowy, owsiany, migdałowy.
Produktami akceptowalnymi są produkty zawierające średnią zawartość puryn. Można je jeść, ale w małych porcjach i ilościach:
- warzywa: szpinak, kukurydza;
- grzyby;
- mięsa: drób, chude mięso czerwone np. wołowina, wieprzowina, jagnięcina;
- ryby: łosoś, karp, makrela, dorsz, sandacz, mintaj, flądra;
- czekolada.
Produktami niezalecanymi są produkty z dużą ilością puryn, z których powstają duże ilości kwasu moczowego i najlepiej wykluczyć je z diety. Są to:
- podroby np. wątróbka, serca, nerki;
- pasztety;
- galarety mięsne;
- mocne wywary z mięs;
- owoce morza np. krewetki, homary;
- ryby i przetwory rybne np. szproty, śledzie, sardynki, tuńczyk;
- konserwy;
- drożdże piekarskie;
- alkohol.
Osoby cierpiące na dnę moczanową powinny pić wodę. Niesłodzona woda jest najzdrowszym z płynów. Woda pomaga wydalić nadmiar kwasu moczowego z moczem. Dlatego w przypadku ataku dny moczanowej warto pić więcej niż 2 litry wody.
Należy unikać słodzonych napojów i alkoholu - mogą one zwiększać stężenie kwasu moczowego we krwi.
Leczenie i zapobieganie nawrotom
Poza dietą, w leczeniu dny moczanowej stosuje się leki przeciwzapalne i obniżające poziom kwasu moczowego. Regularne nawodnienie i aktywność fizyczna pomagają ograniczyć ryzyko nawrotów.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak