Spis treści
Czy dieta powszechna w krajach uprzemysłowionych niszczy śluz jelitowy?
Stawka jest wysoka: przemysłowo przetworzona żywność o niskiej zawartości błonnika może niszczyć śluz jelitowy, tworząc wrota dla mikroorganizmów chorobotwórczych. Konsekwencją tego może być przewlekłe zapalenie jelit, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego, a także zwiększone ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. Grecki lekarz Hipokrates ponad 2000 lat temu doszedł do wniosku, że źródłem wszystkich chorób są jelita. Teraz lekarze przyglądają się bliżej ich wyściółce śluzowej: śluzowi jelitowemu, jak naukowcy nazywają tę galaretowatą substancję.
Czym jest śluz w organizmie człowieka?
Wydzielina produkowana przez gruczoły jednokomórkowe, komórki kubkowe, zawiera pewne substancje śluzowe zwane mucynami. Są to nitkowate cząsteczki, które tworzą sieć, w której oczkach magazynowana jest woda. Gdyby rozplątać i rozłożyć wszystkie błony śluzowe w organizmie, zajęłyby one setki metrów kwadratowych. Wydzielina tworzy powłokę, która chroni organizm przed szkodliwymi substancjami i patogenami. Na przykład wyściółka żołądka chroni narząd przed jego własnym kwasem. W zależności od indywidualnych potrzeb, śluz ma bardzo specyficzną konsystencję w różnych częściach ciała. Niewielkie odchylenia prowadzą do poważnych problemów. Jeśli w płynie łzowym brakuje mucyn, zespół suchego oka jest uciążliwy. Innym przykładem jest zaburzenie metaboliczne, mukowiscydoza: z powodu mutacji genu kodującego kanał jonowy chlorkowy wydzielina jest zbyt lepka. Śluz zatyka płuca. Należy go rozrzedzić poprzez opukiwanie i odkrztuszanie, aby osoba chora mogła lepiej oddychać.
Jaką ważny dla zdrowia jest śluz w jelitach?
Śluz odgrywa szczególną rolę w jelitach. Działa tam nie tylko jako doskonały środek przeczyszczający, ale także tworzy barierę między ludzkim ciałem a bilionami żyjących w nim bakterii. Bariera ta ma grubość kilkuset mikrometrów i składa się z dwóch warstw. Warstwa wewnętrzna leży bezpośrednio na komórkach jelitowych i jest tak wytrzymała, że bakterie nie mogą jej przeniknąć. Warstwa zewnętrzna natomiast jest bardziej miękka i stanowi rodzaj strefy mieszanej dla bakterii. W tym mieszanym środowisku dzieje się coś dziwnego. Komórki odpornościowe organizmu uczą się odróżniać dobro od zła. Bakterie uznane za pożyteczne są tolerowane w śluzie. Szkodliwe bakterie są powstrzymywane, na przykład przez przeciwciała i toksyczne peptydy. Śluz służy zarówno jako obrona przed drobnoustrojami, jak i siedlisko pożytecznych bakterii. Symbioza między bakteriami jelitowymi a jelitem poczyniła zdumiewające postępy w toku ewolucji. Naukowcy przebadali myszy urodzone i wychowane w sterylnych warunkach, w związku z czym brakowało im bakterii jelitowych. Szczelnie zamknięta pierwsza warstwa śluzu u tych zwierząt była przepuszczalna dla kuleczek wielkości bakterii. Następnie myszy te skolonizowano mikroorganizmami. Po sześciu tygodniach śluz zachował swój kształt. Może to oznaczać, że obecność pewnych mikrobów jest niezbędna, aby śluz mógł prawidłowo dojrzewać. Aby idealnie służyć organizmowi, te maleńkie mikroby muszą być karmione odpowiednim pożywieniem. Ludzie, którzy nadal żyją w stylu łowców-zbieraczy, spożywają nawet dziesięć razy więcej błonnika niż członkowie dzisiejszego społeczeństwa uprzemysłowionego; ich flora bakteryjna jest niezwykle zróżnicowana. Z drugiej strony, wielu mieszkańców krajów uprzemysłowionych w dużym stopniu polega na żywności przetworzonej przemysłowo i ma zubożałą florę bakteryjną.
Jakie konsekwencje dla zdrowia ma nieodpowiednie odżywianie?
Jednak nie jest jeszcze za późno, aby zadbać o śluz w jelitach, a przepis jest całkiem prosty: spożywaj ponad 35 gramów błonnika dziennie, z jak największej liczby źródeł, takich jak produkty pełnoziarniste, owoce i warzywa. Wtedy wszystko znów będzie działać, jak należy.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak